صبا کریمی: نمایندگان مجلس شورای اسلامی‌ به‌تازگی در ادامه بررسی لایحه برنامه ششم توسعه ماده‌ای را مصوب کردند که بر اساس آن بیمه بیکاری به اهالی هنر و اصحاب رسانه توسط دولت نهایی شده است. اما باید دید میان حرف تا عمل چقدر فاصله است و اجرایی‌شدن چنین طرحی که حتی مصوب هم شده، چقدر ممکن است.بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که مشابه چنین حرکتی از (طرح تا تصویب) در برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی انجام شد اما آن مصوبه هم فقط صورت فرمایشی داشت و به نظر نمی‌آید که از متن کاغذها پا فراتر گذاشته باشد.

با این حال بنا به فعالیت اهالی خانه سینما تا حد زیادی مشکل بیمه هنرمندان حل شد؛ گرچه بودجه مصوب خانه سینما به‌سادگی از پس هزینه‌های بیمه و دیگر هزینه‌های جاری برنمی‌آید. اما در کنار این بحث، امنیت شغلی سینماگران همواره از مباحث نگران‌کننده میان اهالی هنر بوده و خواهد بود و اگر امکان‌سنجی درستی برای نیازهای موجود نباشد، این وضع به همین منوال ادامه خواهد یافت. برای روشن‌شدن بیشتر زوایای بحث، این موضوع را با برخی کارشناسان و اهالی سینما در میان گذاشتم.

تلاش‌های خانه سینما برای بیمه اهالی هنر

غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده و رئیس شورای ‌عالی تهیه‌کنندگان سینمای ایران، با اشاره به مصوبه جدید مجلس در لایحه برنامه ششم توسعه مبنی بر بیمه هنرمندان، می‌گوید: مدتی است که بیمه اهالی سینما از طریق خانه سینما پیگیری شده است و به جز تعداد اندکی که در همین یکی دو سال اخیر به جامعه هنری پیوستند، باقی اهالی سینما بیمه شده‌اند. کاری که مجلس هم انجام داده به نوبه خود اقدام بسیار خوبی است. من در جریان مصوبه قبلی که درباره این اقدام صورت گرفته، نیستم و نمی‌توانم درباره آن اظهار نظری داشته باشم اما این قانونی است که در نهایت دولت مکلف به انجام آن است.

وی در ادامه می افزاید: هرقدر دولت معتقد به خدمت به مردم باشد و نمایندگان مجلس به‌درستی وظیفه خودشان را انجام بدهند و بدانند که باید وکیل‌الرعایای مردم باشند، قطعاً بیشتر کار می‌کنند. این مصوبه نیز گام مثبتی در ارتقا و بهبود کیفی شرایط زندگی سینماگران است. کار حداقلی آنها پیگیری بیمه تأمین اجتماعی و بیمه تکمیلی برای هنرمندان و برخورداری از بیمه بیکاری است که به‌طور کلی هم اتفاق بزرگی نیست بلکه جزو خدمات ضروری است که باید پیش از اینها مورد توجه قرار می‌گرفت. اما خوشبختانه درصد بالایی از سینماگران طی سال‌های اخیر از حق بیمه برخوردار شدند.

رئیس شورای ‌عالی تهیه‌کنندگان تأکید می‌کند: زمانی که من در دوره اول و دوم عضو اولین هیأت‌مدیره خانه سینما بودم، در تلاش بودیم که هنرمندان را بیمه کنیم و اتفاقاً وزیر کار وقت هم همکاری بسیار خوبی با ما داشت. اما مشکل اینجا بود که دولت حق‌السهم خودش را برای بیمه نمی‌داد و این مسأله در تخصیص بودجه داخلی خانه سینما ایجاد مشکل می‌کرد و در نهایت پس از مدتی موجب دلخوری مسؤولان بیمه هم شد. اما امیدوارم این بار که جدی‌تر به این موضوع توجه شده، این مشکلات حل شود و با این حرکت هنرمندانی هم که بیمه نیستند یا پس از بازگشایی خانه سینما نتوانستند پیگیر بیمه خود باشند، بتوانند از این حق برخوردار شوند.

موسوی در ادامه با اشاره به اهمیت وضعیت اهالی رسانه، تصریح می‌کند: به نظرم این حق مسلم روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه هم هست که با توجه به فعالیت مهمی ‌که دارند، متوجه حقوق آنها هم باشیم و این حداقل کاری است که می‌توان برای اهالی فرهنگ انجام داد. امیدوارم دولت در همین دوره و زمانی که باقی مانده است بتواند این مسأله را به سرانجام خوب و نتیجه‌بخشی برساند و به وظیفه خود در راستای بهبود شرایط مردم عمل کند.

چه کسانی باید دراولویت پوشش بیمه باشند

اما حبیب اسماعیلی، مدیر دفتر پخش رسانه فیلمسازان مولود، با اظهار امیدواری نسبت به اجرایی‌شدن چنین طرحی، عنوان می‌کند: البته من امیدوارم همه طرح‌هایی که تصویب می‌شوند به مرحله اجرا هم برسند اما فکر می‌کنم این گونه طرح‌ها در حد حرف باقی می‌مانند. متأسفانه موضوع امنیت شغلی و بیکاری معضلی است که نه‌تنها در جامعه هنرمندان بلکه در تمام بخش‌های دیگر جامعه هم به چشم می‌خورد و آزاردهنده است. آمار بیکاری بسیار بالاست و واضح است که هر حرکتی که بتواند قدری از نگرانی‌های ناشی از بیکاری را برطرف کند، برای ما ارزشمند است.

وی ادامه می‌دهد: اما برای تخصیص اعتبارات و شناسایی کسانی که مشمول بیمه هستند، در وهله اول باید نمودار اطلاعاتی ما از جامعه هنرمندان کامل باشد. به‌طور مثال کسی که فقط یک تله‌فیلم بازی کرده آیا در قیاس با کسی که سال‌هاست در صحنه بازیگری استخوان خرد کرده، یکی است؟ یا کسانی که مدعی کارگردانی و فیلمسازی هستند اما اثر برجسته‌ای از آنها دیده نشده، در این طیف قرار می‌گیرند؟ به نظرم ابتدا باید شناسایی درستی از آمار هنرمندان داشته باشیم و کسانی که تکلیفشان در این عرصه مشخص است، در نظر گرفته شوند. نکته بعد اینکه باید تعریف درستی از امنیت شغلی داشته باشیم که اینها نیازمند تعامل میان خانه سینما و دولت است. پیش‌تر صندوق بیکاری در خانه سینما وجود داشت اما چون بودجه قابل قبول و کافی وجود ندارد، کار این صندوق هم به مشکل برمی‌خورد.

تهیه‌کننده فیلم «خرگیوش» یادآور می شود: نکته آخری که باید به آن اشاره کنم این است که هجوم برای ورود به این شغل زیاد است و علاقه‌مندان به عرصه بازیگری و فیلمسازی بسیارند. ما نیازمند یک لیست جامع از هنرمندان هستیم که اگر کاری هم در باب بیمه و تأمین امنیت شغلی آنها انجام می‌شود، با تأکید بر اولویت‌ها باشد.