نوروزخوانی ترانه بهاری مردم مازندران است

نوروزخوانی ترانه عاشقانه، عارفانه و مدح گونه نوروز خوان است، نوروزخوان بهاری پر از عشق و امید و برکت را به مردم نوید می‌دهد.

قدمت این آیین مازندرانی به پیش از اسلام باز می‌گردد و پس از اسلام نیز ایرانیان ابیاتی در مدح و ستایش پیامبر(ص) و ائمه اطهار به آن افزودند.

نوروزخوانان در مازندران طلیعه سال نو را به مردم بشارت می‌دهند.

دو هفته پیش از فرارسیدن سال نو، نوروزخوان با لباس محلی و به همراه یکی از دستیارانش به در خانه‌های مردم می‌رود و پس از خواندن اشعاری از قدرت حق تعالی در زمینه خلقت بشر از حضرت آدم تا حضرت خاتم (ص) و ائمه اطهار (ع) برای ساکنان آن منزل، آرزوی سلامت، تندرستی و برآورده شدن خواسته‌هایشان را می‌کند.

نوروزخوانان با دریافت انعام یا تبرک به خانه دیگران می‌روند تا بشارت طلیعه سال نو را به مردم اعلام کنند.

دختران و پسران دم بخت مازندرانی معتقدند اگر نوروزخوانان در خانه آنها را بزند، به زودی راهی خانه بخت می‌شوند.

دسته‌های نوروزخوان به در خانه مردم مراجعه و شروع به آوازخوانی می‌کنند، تا صاحب خانه هدیه‌ای به آنها بدهند، هدایا معمولا پول نقد، برنج، تخم مرغ، گندم و آرد است و میزان آن به کرم الطاف صاحب خانه بستگی دارد.

از دیگر سنت‌هایی که در مازندران پیش از آغاز سال نو انجام می‌شود پختن شیرینی‌های خانگی توسط زنان یک محله یا یک کوچه است.

زنان چند خانه و همسایه در یکی از خانه‌ها دور هم جمع می‌شوند و شیرینی‌های سنتی مازندران را با کمک یکدیگر طبخ می کنند.

اغوزکنا یا همان نان گردویی، دختردونه، آب دندون، قطاب، شیرینی نخودی و حلوای نخودی از شیرینی‌های محلی و مرسومی است که این زنان برای سفره عید خود تدارک می‌بینند.

بخشی از این شیرینی را مادرشوهر به همراه هدایا و عیدی به خانه عروس می‌فرستد.

در هر کدام از این آیین‌ها و رسوم نام یا نشان و آرزویی از برکت، نیک بختی، تندرستی و سلامتی برای اهل خانه و خویشان و نزدیکان است.

آئین «مارمه»

 مارمه، نوروز خوانی و شیرینی پزان تنها بخشی از سنت‌ها و آیین‌های مازنی است که در روزهای پایانی سال و آغازین روزهای سال نو در مازندران اجرا می‌شده و هنوز نیز بخشی از این سنت‌ها توسط معتقدان به آیین‌های باستانی اجرا می‌شود.

مازندرانی ها معتقدند که «مارمه» برکت را در سال نو به خانه‌ها می‌آورد.

براساس این رسم، فردی از خانواده که قدمش خوش یمن و پربرکت است که معمولا کودکی خردسال و یا فردی کهنسال است، قرآنی را که از شب قبل از آغاز سال نو (ماه سر) در بیرون از خانه قرار داده شده است آن را به همراه گل یا سبزه به نشانه میمنت، برکت و خوشبختی به داخل خانه می‌آورد.

مارمه به معنای آغاز سال نو است که روز نخست سال نو اجرا می‌شود.

ورود این فرد به خانه همراه با ذکر و صلوات و خواندن دعای تحویل سال است.

همچنین در آغاز سال نو، برگ سبزی نیز بر سردر خانه‌ها نصب می‌کنند که به نشانه سرسبزی، این برگ تا پایان تعطیلات نوروز به عنوان شگون و طراوت بر جای خود باقی می ماند.