به گزارش قدس آنلاین، جنگل ارسباران با وسعت بیش از ۷۰ هزار هکتار در دل طبیعت بکر و دست نخورده استان آذربایجان شرقی، سرزمین پهناوری است که از شمال به رود ارس و از مشرق به مشگین شهر و مغان و از جنوب به سراب و اوجان و از مغرب به مرند و تبریز محدود می شود و از مکانهای دیدنی و تفریحی آذربایجان شرقی و همچنین ایران به شمار می رود.

تاریخ در دل جنگل

این جنگل ناب از دیرباز به نامهای ارسبار یا آرازبار و قره داغ یا قراچه داغ معروف بوده است.

کوههای بلند و درختان گوناگون از جمله ویژگی های منطقه ارسباران است که نگاه هر‎ ‎بیننده ای را مجذوب و حیران خویش می کند . این جنگل ها همچنین زیست گاه حیواناتی از جمله: خرس قهوه ای، خوک‎ ‎وحشی، روباه، شغال، گرگ، سیاه گوش و‎.... ، ‏ ‎پرندگانی از قبیل: کبک، کبک چیل، جی جاق، کلاغ نوک قرمز‎ ‎و‎ ‎پرندگان شکاری چون عقاب طلایی، شاهین و ... همچنین از لحظ پوشش گیاهی دارای گونه های‎ ‎مختلف گیاهی منحصر به فرد سرخدار، ممرز، بلوط، فندق، گردو و سماق و‏‎ ‎‏ غیره می باشد‏‎ که از نظر تنوع در جهان بی نظیر است.

جنگل های زیبای ارسباران همچنین اماکن و ابنیه تاریخی مهمی را در خود جای داده که قلعه بابک، قلعه پشتو، قلعه جوشین، دژ قهقهه، بقعه شیخ شهاب الدین و بازار اهر از ان جمله است.

ارسباران ثبت جهانی می شود

با پذیرش مرحله نخست پرونده نامزد ثبت جهانی منطقه حفاظت شده ارسباران از سوی یونسکو و ارسال آن به اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (I..UC.N)، دو پایگاه پژوهشی در خانه‌های تاریخی «وینق» در روستای وینق کلیبر و «آینالو» در شهرستان خداآفرین در آذربایجان شرقی ایجاد می‌شود.

محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این باره گفت: این دو بنای تاریخی به منظور اجرای مدیریت یکپارچه و ضرورت ایجاد پایگاه در این منطقه  انتخاب شده است که پس از تملک  و مرمت به پایگاه‌هایی برای  انجام مطالعات پژوهشی، استقرار گروه‌های پایش  و  نمایندگان دستگاه‌های مرتبط ، معرفی بهینه منطقه و ...تبدیل خواهند شد.

دومین پرونده میراث طبیعی ایران

وی ادامه داد:  منطقه حفاظت شده «ارسباران» دومین پرونده میراث طبیعی ایران است که به دلیل اهمیت ویژه این منطقه به لحاظ تنوع گیاهی و جانوری بی‌نظیر در جهان و رویشگاه و اکوسیستم جنگلی کشور برای ثبت در فهرست میراث جهانی انتخاب و پس از دو سال پیگیری کارشناسان و نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع تلاش کارشناسان و حمایت مسئولان ملی، استانی و محلی پیش از فوریه ۲۰۱۷ به یونسکو ارسال شد.

او با اشاره به اینکه پرونده ارسالی در مرحله نخست پذیرفته شده و به اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (I.U.C.N) ارسال شده است، افزود: ارزیابان این اتحادیه پس از مکاتبه ، هماهنگی و با درنظر گرفتن شرایط آب وهوایی به منظور پرواز بر فراز بخش‌های غیر قابل دسترس این منطقه، در مرداد یا شهریورماه امسال به ایران سفر می‌کنند.

طالبیان موضوع حفاظت و مدیریت یکپارچه در این منطقه را مورد تاکید قرار داد و گفت:  این منطقه به دلیل حضور گردشگران،  وجود آثار تاریخی  و شهر های قرارگرفته در این منطقه مانند خداآفرین و کلیبر به مدیریت خاصی نیاز دارد که جدا از مدیریت تحت نظارت سازمان محیط زیست است.

به گفته‌ی او؛  به عبارتی موضوعِ اصلی، ساماندهی بازدید  گردشگران زیادی است که به لحاظ جاذبه‌های بی‌شمار طبیعی و تاریخی مانند قلعه بابک از این منطقه بازدید می‌کنند.

توسعه پایدار در اسباران

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: به همین دلیل دو ساختمان تاریخی در روستای وینق شهرستان کلیبر و آینالو در شهرستان خداآفرین انتخاب شده که پس از تملک  و مرمت به پایگاه‌هایی برای انجام مطالعات پژوهشی، استقرار گروه‌های پایش  و  نمایندگان دستگاه‌های مرتبط، معرفی بهینه منطقه تبدیل می‌شوند.

او هدف اصلی  را اجرایی کردن مدیریت یکپارچه‌ی مورد نظر یونسکو دانست که در دراز مدت با حفاظت از محیط زیست می‌تواند به واسطه حضور گردشگران  نقش اساسی در معیشت مردم داشته باشد.

طالبیان همچنین با تاکید بر اینکه ما به دنبال توسعه پایدار هستیم، گفت: ثبت جهانی این منطقه  نه تنها از منظر حفاظتی بسیار اهمیت دارد  بلکه این فرصت را فراهم می‌کند تا  حضور گردشگران داخلی و خارجی به شکوفایی اقتصادی جوامع بومی و محلی و زمینه‌ای برای ایجاد توسعه پایدار منجر شود.

نگین تنوع زیستی ایران

منطقه حفاظت شده ارسباران که در ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ به شماره ۲۰۴ در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده، نگین تنوع زیستی ایران است و یکی از برجسته ترین نقاط تنوع زیستی کشور محسوب می شود. منطقه ارسباران با وجود داشتن کمتر از پنج صدم مساحت کشور بیش از ۱۳ درصد پوشش گیاهی ایران را در خود جای داده است و ۲۹ درصد از پستانداران، ۴۴ درصد پرندگان ایران، ۳۲ درصد از دوزیستان، ۹ درصد آبزیان و ۲۰ درصد خزندگان کشور در آن زندگی می کنند.

منطقه ارسباران در مقیاس جهانی نیز به تنهایی معادل ۳۴ درصد پوشش گیاهی کشور ارمنستان، ۲۵ درصد از پوشش گیاهی کشور آذربایجان، ۲۵ درصد پوشش گیاهی فرانسه، ۲۵ درصد پوشش گیاهی گرجستان، و ۱۷ درصد پوشش گیاهی کشور ایتالیا است. این منطقه در سال ۱۹۷۷ با پیگیری سازمان محیط زیست به عنوان «ذخیره گاه زیست کره» در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (M.A.P) ثبت شد.