باران باستانی: در ظاهر سریال «دیوار به دیوار» چیز تازه‌ای برای مخاطب ندارد اما توانسته مردم زیادی را با خود همراه کند و در ردیف سریال‌های دوست‌داشتنی تلویزیون قرار گیرد؛ سریالی که پخش آن از تعطیلات نوروز شروع شد و همچنان ادامه دارد. موفقیت «دیوار به دیوار» را از چند زاویه می‌توان بررسی کرد.

از منظر کارگردانی، سامان مقدم کارگردان کار بلدی است. او در سینما فیلم‌های خوبی ساخته و نشان داده که قصه‌گویی به وسیله تصویر را بلد است و می‌داند که چگونه بیننده را وسوسه کند که کار او را دنبال کند. از همان زمانی که با فیلم «سیاوش» و بعداً «پارتی» وارد سینما شد، ثابت کرد که می‌داند استفاده از بازیگران معروف باعث دیده‌شدن فیلم می‌شود. مقدم کارگردان هوشمندی است از سال 83 و زمانی که فیلم «مکس» را ساخت، می‌دانست که مردم تحت هر شرایطی از فیلم کمدی استقبال کرده و گیشه‌اش تأمین خواهد شد. البته ناگفته نماند که مقدم در «مکس» از همه خلاقیت خود استفاده کرد و به اصطلاح کم‌فروشی نکرد. او برای فیلم مزبور این ریسک را هم کرد که نقش اصلی آن را به فرهاد آئیش دهد که تازه از آمریکا آمده بود و بازیگر ناشناخته‌ای بین مردم بود. مقدم اما به او اعتماد کرد؛ اعتمادی که تاکنون ادامه یافته است.

سامان مقدم با کارگردانی «کافه‌ستاره» به یکی از فیلم‌سازان درجه‌یک سینما تبدیل شد؛ فیلمسازی که تلویزیون هم او را به کار دعوت کرد و ساخت سریال مناسبتی «پریدخت» را به او سپرد. مقدم نقش اول زن این سریال را به لیلا حاتمی سپرد که به‌سختی حاضر می‌شد در تلویزیون نقشی را قبول کند اما به اعتبار نام مقدم، به همراه همسرش علی مصفا در «پریدخت» بازی کرد. در آن سال‌ها مردم زیادی برای تماشای بازی داریوش ارجمند، لیلا حاتمی، علی مصفا و کامبیز دیرباز «پریدخت» را دیدند؛ هرچند سریال از نظر ساختار و محتوا چنگی به دل نمی‌زد.

از  «شمس‌العماره» تا «دیوار به دیوار»

سال 89 بود که خبر رسید سامان مقدم تصمیم دارد سریال «شمس‌العماره» را برای تلویزیون بسازد و نقش اصلی زن آن را مهناز افشار بازی خواهد کرد. حتی عکسی هم منتشر شد که افشار را در جمع سازندگان «شمس‌العماره» نشان می‌داد. اما بعد از چند روز افشار اعلام کرد که در این سریال بازی نمی‌کند و از آن طرف، سازندگان «شمس‌العماره» خبر دادند که هانیه توسلی به جای افشار مقابل دوربین رفته است. این مجموعه با حضور رؤیا تیمویان، مسعود رایگان، فرهاد آئیش، مرجانه گلچین، ملیکا شریفی‌نیا و... به یکی از دیدنی‌ترین کارهای تلویزیون تبدیل شد.

ستاره‌هایی که مقدم برای این سریال دور هم جمع کرده بود، همه عالی بازی کردند و زوج تیمویان، رایگان و نیز آئیش و گلچین توانستند مخاطبان زیادی را با خود همراه کنند. گلچین برای این سریال سنگ تمام گذاشت و به عنوان زن سرایدار آن‌قدر خوب بازی کرد که برای مدت‌ها حرکات و حرف‌هایش سر زبان‌ها بود.

مقدم بعد از آن فیلم «نهنگ عنبر» را ساخت. این فیلم یکی از پرفروش‌ترین‌های سینماست و همین موفقیت باعث شد تا سامان مقدم «نهنگ عنبر 2» را هم بسازد که به‌زودی اکران می‌شود.

تلویزیون در چند سال اخیر به‌شدت با ریزش مخاطب روبه‌رو شده است. سریال‌ دندانگیری از این رسانه به روی آنتن نمی‌رود که مردم را با خود همراه کند. بعد از تغییرات مدیریتی در صدا و سیما، مدیران تلویزیون دستمزد بالای سامان مقدم را پذیرفتند و برای جلب مخاطب، ساخت «دیوار به دیوار» را به او سفارش دادند؛ سریالی که در سال 96 توانسته به تنها اثر موفق تلویزیون تبدیل شود.

فرمول تکراری اما موفق

«دیوار به دیوار» برای آن‌هایی که «شمس‌العماره» را دیده‌اند، داستانی آشنا دارد. یک آپارتمان و تعدادی آدم که به دلیلی دور هم جمع شده‌اند و هر کدامشان ساز خود را می‌زند و سبک زندگی خاص خودش را دارد اما باید با شرایط کنار بیاید و با دیگران بسازد.

مقدم باز هم از ستاره‌ها استفاده کرده است؛ رؤیا تیموریان را آورده و یکی از نقش‌های اصلی را به او داده است. تیموریان در فیلم «کافه‌ستاره» و سریال «شمس‌العماره» برای مقدم سنگ تمام گذاشت و حالا در «دیوار به دیوار» به یکی از چهره‌های محبوب تبدیل شده است. فرهاد ‌آئیش مثل همیشه بانمک است و استاد درآوردن موقعیت‌های خنده‌دار است؛ سرهنگ بازنشسته‌ای که دوست دارد رئیس باشد و همین خواسته برایش دردسرهای بانمکی را رقم می‌زند. آئیش همان بازی «شمس‌العماره» را به «دیوار به دیوار» آورده اما اینجا به‌طور طبیعی سنش بیشتر شده و آن تحرکی که در «شمس‌العماره» داشت را اینجا ندارد.

گوهر خیراندیش با آن بازی گرم و صمیمی‌اش که می‌تواند بهترین مادر و همسر دنیا را بازی کند، یکی دیگر از اهرم‌های موفقیت «دیوار به دیوار» است. او درست می‌داند در هر موقعیتی چه اکت و واکنشی داشته باشد و چطور بار بخش زیادی از کمدی کار را به دوش بکشد.

سامان مقدم از ظرفیت کمدی و محبوبیت پژمان جمشیدی هم برای موفقیت کارش استفاده کرده است. به نظر می‌رسد این بازیگر که فیلم پرفروش «خوب، بد، جلف» را بر پرده سینماها دارد، باید برای حضور در سریال «دیوار به دیوار» دستمزد بالایی گرفته باشد اما مدیران تلویزیون هم حتماً می‌دانند که یکی از اساس کار سامان مقدم استفاده از بازیگران معروف است. جمشیدی هم البته از همه توان خود برای عبور از کلیشه‌هایی که او را تکراری می‌کند، استفاده کرده و توانسته در ارایه نقش خود موفق ظاهر شود.

آزاده صمدی با حضور در «دیوار به دیوار» نشان داد که قدرت ریسک‌پذیری بالایی دارد و با این نقش از کلیشة زنان بدعنق، تندمزاج و عصبی خارج شد و بازی در یک نقش کمدی را هم تجربه کرد. حالا در ادامه مسیر بازیگری‌اش راه تازه‌ای باز شده و او می‌تواند از این موقعیت استفاده خوبی کند.

علی شادمان هم خوب بازی می‌کند؛ بازیگری که با نقش پسر کوچولو و معلول فیلم «میم مثل مادر» درخشید و حالا در «دیوار به دیوار» نشان داده که کارگردانان می‌توانند روی ظرفیت کمدی او حساب کنند.

سریال «دیوار به دیوار» فضای گرمی دارد و دیالوگ‌هایش هرچند دور از ذهن نیستند اما به دل می‌نشینند. این سریال بر اساس موقعیت کمیک پیش می‌رود و برگ‌برنده‌اش این است که موقعیت‌هایش برای بیننده قابل پیش‌بینی نیستند.