مریم احمدی شیروان: بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ۴۷.۴درصد بزرگسالان از فست‌فود به عنوان وعده غذایی استفاده می‌کنند. نمک و قند و چربی، سه ماده با فراوانی بالا در فست‌فودها، سه رأس مثلث مرگی هستند که در صورت تغییر نکردن ذائقه، جامعه ما را با بحران روبرو خواهند کرد.
دو برابر حد مجاز نمک مصرف می کنیم
دکتر زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت با بیان این که ما ایرانی‌ها دو برابر حد استاندارد نمک مصرف می کنیم به خبرنگار ما می‌گوید: مصرف چربی و روغن ایرانیان در مقایسه با سبد مطلوب غذایی که متخصصان و کارشناسان توصیه می‌کنند بسیار بالاست. طبق توصیه کارشناسان، هر فرد می‌تواند ۳۵ گرم در روز روغن مصرف کند، در حالی که سرانه مصرف روغن در کشور ما ۴۶گرم است. این یعنی ما بسیار بیشتر از حد نیاز و استاندارد روغن مصرف می‌کنیم.
عبداللهی در ادامه می‌گوید: متأسفانه ما قند و شکر و مواد قندی و شیرینی هم زیاد می‌خوریم. مصرف نوشابه‌های گازدار، آبمیوه‌های مصنوعی پر از قند و نوشیدنی‌هایی با قند افزوده در کشور رو به افزایش است که صدمات جبران ناپذیری برای سلامتی افراد دارد. وی توضیح می‌دهد: مصرف زیاد قند، نمک و چربی از یک سو و مصرف کم سبزی و میوه از سوی دیگر در حال حاضر بعنوان مهمترین عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر (دیابت، سکته‌های قلبی، مغزی و انواع سرطان‌ها) است و تغییر در سنت‌های گذشته و شیوه‌های جدید زندگی منجر به تغییر در الگوهای غذایی، مصرف زیاد قند، نمک و چربی، غذاهای چرب و سرخ شده و مصرف بی‌رویه فست‌فودها شده که از جمله غذاهای ناسالم به شمار می‌روند.
جایگزین مناسب فست‌فودها
طبق توصیه کارشناسان، هر فرد می‌تواند ۳۵ گرم در روز روغن مصرف کند، در حالی که سرانه مصرف روغن در کشور ما ۴۶گرم است. این یعنی ما بسیار بیشتر از حد نیاز و استاندارد روغن مصرف می‌کنیم. عبداللهی تأکید می‌کند: استفاده زیاد از غذاهای پرکالری و چرب مانند انواع مختلف فست‌فود به این دلیل که حاوی مقادیر زیادی چربی هستند، احتمال ابتلای افراد به اضافه وزن و چاقی را افزایش می‌دهند. چاقی زمینه را برای بروز بیماری‌های مزمن از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت نوع ۲ وسرطان‌ها فراهم می‌کند.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، ترویج فرهنگ مصرف غذاهای ایرانی فوری را جایگزین مناسبی برای فست‌فودها دانسته می‌گوید: انواع کوکوها و املت‌ها، کتلت‌ها و بسیاری غذاهای ایرانی دیگر که سریع آماده شده و بصورت ساندویچی قابل استفاده هستند، جایگزین مناسبی برای سوسیس و کالباس و پیتزا هستند.
فست‌فودهای کم چرب و کم نمک سالم هستند
دکتر عزیزالله زرگران، عضو هیأت علمی و مدیر دفتر ارتباط با صنعت انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: با توجه به اینکه برخی فست‌فودها در روغن سرخ می‌شوند، شرایط روغن مصرفی بسیار مهم است و در صورتی که سرخ شدن بیش از حد اتفاق بیفتد و شرایط دمایی نیز نامناسب باشد، احتمال تشکیل رادیکالهای آزاد و مشکلات ناشی از آن محتمل است. مشکلاتی مانند اضافه وزن، چاقی، پر فشاری خون از مهمترین این بیماری‌هاست.
این استاد دانشگاه می افزاید: سلامت غذا ابعاد مختلفی دارد. از بُعد میکروبی، عدم آلودگی به میکرو ارگانیزم‌های بیماری‌زا مبین سلامتی غذاست. از بُعد شیمیایی، فرآوری صحیح غذا که موجب تشکیل مواد آسیب‌رسان به سلامت نشود ملاک سلامت غذا است. اما از بُعد تغذیه‌ای، با توجه به آمار بیماری‌های غیرواگیر در کشور، فست‌فودهای کم چرب و کم نمک را می‌توان سالم به حساب آورد. در این زمینه با توجه به اجرای طرح نشانگرهای رنگی تغذیه‌ای می‌توان از محتوای قند، نمک، چربی و اسیدهای چرب ترانس محصولات غذایی به سرعت آگاه شد و انتخاب‌های سالم‌تری داشت. همچنین یک منوی غذایی که شامل تمامی گروه‌های غذایی و به اندازه متنوع باشد را می‌توان غذای سالم به شمار آورد.
می‌توان فست‌فودها را کنترل کرد
دکتر زرگران با تأکید بر اینکه ترکیبات ناسالم و فرآوری ناسالم منجر به تولید فست‌فود ناسالم می‌شود و نه سرعت تهیه و عرضه فست‌فود می‌افزاید: می‌توان پیتزایی بسیار سالم تهیه کرد که در آن از ترکیبات سلامت افزایی همچون سبزیجات استفاده شده باشد. وی ادامه می‌دهد: در زمینه تولید فست‌فود سالم در خانه‌ها و فروشگاه‌های عرضه فست‌فود می‌توان به واحدهایی اشاره کرد که امروزه در کشور به عرضه سالادهای حاوی ترکیبات پروتئینی و سبزیجات متنوع می‌پردازند. بنابراین نه تنها در منزل بلکه با یک بازنگری اساسی در سیستم عرضه فست‌فود می‌توان لیست غذاهای سالم را تهیه کرد. حال وظیفه صنعت غذا این است که با تهیه منوهایی سالم، از آسیب‌رسانی فست‌فودها پیشگیری کند. بنابراین پیشنهاد می‌شود اگر سرمایه گذاران قصد ورود به این بازار را دارند، با مشاوره کارشناسان تغذیه، منوهایی کامل و سالم عرضه کنند.
به صورتحساب تغذیه‌ای خود رسیدگی کنیم
مدیر دفتر ارتباط با صنعت انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور در ادامه می‌گوید: با توجه به ارتباط بین مصرف شکر و بیماری های غیرواگیر باید در مصرف این نوشیدنی‌ها جانب احتیاط را رعایت کنیم. وی سه آسیب عمده در اثر مصرف نوشابه‌های گازدار را میزان کالری بالای آن‌ها، آسیب رساندن به دندان‌ها و تغییر ذائقه به سمت شیرین پسندی دانسته و می‌گوید: در بسیاری از کشورها مالیات سنگینی بر روی نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر و به خصوص نوشابه‌های گازدار وضع می‌شود تا با گران‌تر شدن آن‌ها مصرف کمتر شود. مطالعاتی نیز وجود دارند که تأثیر افزایش قیمت نوشابه‌های گازدار و کاهش مصرف آن‌ها را بر روی شیوع چاقی، دیابت و حتی خوردگی دندان اثبات نموده‌اند.
زرگران اضافه می‌کند: ممکن است مصرف هر از گاه این نوشیدنی‌ها مشکل ساز نباشد، اما قرارگیری ثابت آن‌ها در رژیم غذایی در دراز مدت می‌تواند احتمال ابتلا به چاقی، اضافه وزن و دیگر بیماری‌های مرتبط را تشدید کند. لذابنابراین با در نظر گرفتن مصرف محدود می‌توان از نوشیدنی‌هایی با قند جایگزین که به تأیید سازمان‌های نظارتی و اجرایی رسیده است، آن هم با رعایت اعتدال استفاده کرد. از سوی دیگر با توجه به درج نشانگرهای رنگی بر روی محصولات غذایی که میزان قند، نمک، چربی و اسیدهای چرب ترانس را با سه رنگ سبز، نارنجی و زرد مشخص کرده است، می‌توان نوشیدنی‌هایی را که از نظر میزان قند وضعیت مناسبی دارند انتخاب کرد. این استاد دانشگاه تأکید می‌کند باید مانند حساب و کتاب مالی، به صورتحساب تغذیه‌ای خود نیز رسیدگی کنیم.
از سالادها بیشتر استفاده کنیم
از دیدگاه تغذیه‌ای مصرف محصولات غذایی آسیب‌رسان به سلامت باید محدود شود. دکتر زرگران در این باره با اشاره به اینکه فست‌فودهای عرضه شده در کشور میزان چربی و نمک بالایی دارند توصیه می‌کند که بهترین راه‌حل، مصرف کمتر این محصولات است. او در ادامه می‌گوید: می‌توان گاهی نگاه سنتی به فست‌فود را کنار گذاشت و از منوهای سالادها استفاده کرد که موجب افزایش سهم دریافتی میوه و سبزی در رژیم غذایی می‌شود. همچنین در انتخاب نوشیدنی عرضه شده نیز باید دقت شود که با توجه به درج نشانگرهای رنگی بر روی محصولات غذایی از انواع کم قندتر استفاده شود.
نظر شما