قدس آنلاین-گروه استان ها- محمدرضایی: دهمرده درددلها و آرزوهایش را برای پیشرفت و بالندگی سیستان و بلوچستان به دقت و بر اساس برنامه و نقشه راه و با وسواس یک مدیراجرایی و برنامه ریزعمرانی مطرح می کندو تاکید داردحتما گفته هایش را بدون تحریف وبرداشت شخصی منتشر کنیم. مصاحبه رودررو و صمیمانه مان را بخوانید:
جناب آقای دهمرده جنابعالی نماینده مردم شریف و مرزنشیننان غیور سیستان و بلوچستان در خانه ملت هستید و علاوه بر آن چندین دوره مدیریت علمی،پژوهشی و اجرایی در این استان بزرگترین استان کشور داشته اید در یک کلام بفرمایید مهمترین مشکل سیستان چیست و چرا پیشرفت نمی کند؟
بله به نکته خوبی اشاره شد، مردم حوزه انتخابیه ما درسیستان و بلوچستان مرزنشیننانی غیور و شریف هستند اما این را اغلب مسئولین به دیده سرمایه نگاه نمی کنند برای همین روز به روز شاهد محرومیت آنها هستیم و تا کنون علی رغم تلاشهای پراکنده ای که در بحث زیر ساختها شده ویژگی محرومیت از چهره استان سیستان،بلوچستان زدوده نشده است.
گرچه پاسخ تان در باره کم توجهی برخی مسئولان دولتی به عدم برخورداری سیستان،بلوچستان یک واقعیت تلخ و گزنده است اما به عنوان یک مدیر استانی سابق و کسی که برای توسعه منطقه گامهای اولیه را بخوبی برداشته- و خودتان روزگاری در دوره دولت نهم و دهم استاندار منطقه بودید-نگفتیدچرا این استان مستعد کشورپیشرفت نمی کند؟
ما در باره لزوم تهیه زیرساختها در مباحث اشتغال،کم آبی و خشکسالی،نبود محرکهای گردشگری و عدم حمایت از فعالان این حوزه ها بیان کرده ایم و با مسئولان دولتی و استانی نشستهایی داشته ایم اما باید در یک جمله به عنوان گلایه گفت؛" منطقه محروم سیستان وبلوچستان سند تحول و نقشه راه برای پیشرفت ندارد".
آیا برای رفع آسیبهای کم آبی و خشکسالی و خروج از محرومیت تلاش نشده است؟
❄❄ محرومیت ها بسیار پردامنه و متنوع هستند و باید زیربنایی به آنها پرداخته شود.یکی از سیاست ها و برنامه های قطعی امام خمینی (ره) را بایدمحرومیت زدایی از مناطق محروم کشور بدانیم و جهاد سازندگی نیز بر همین اساس با فرمان امام خمینی (ره) تاسیس شد چرا که یکی از مهمترین اهداف امام راحل این بود که از مناطق دور افتاده کشور رفع محرومیت شودبنا براین اکنون نباید اهالی این مناطق به عنوان ولینعمت نظام اسلامی از قلم بیفتند.
آیا تهیه برنامه و سند تحول بر اساس نیازمندیها و تواناییهای محلی و امکان جذب سرمایه از خرج استان و یا گرفتن ردیف بودجه ملی می تواند نجات بخش این معضل قدیمی و محرومیت رنج آور سیستان و بلوچستان باشد؟
بله این مهم با همه این مواردی که بیان شد قابل ترمیم است ولی باید ضمن جذب سرمایه گذاریهای اثربخش دولت-با کمک مجلس و نهادهای مالی- به نقاط محروم و کمتر توسعه یافته بیشتر توجه کندودر یک اقدام مبتنی بر اقتصاد مقاومتی حل مشکلات مردم این مناطق بویژه سیستان و بلوچستان رادر اولویت قرار دهندو بر اساس نقشه راه قوی و واقع بینانه در این راستا حرکت کنند.
یعنی الان به مناطق محروم توجه نمی شودو مجلس این مهم را پیگیری نمی کند؟
چرانمایندگان کار خودشان را انجام می دهند واکنون مجلس شورای اسلامی در بودجه 96 و نیز در برنامه توسعه برای این منظور مواد قانونی خوبی گنجانده است اما تهیه قانون و آییننامه به تنهایی اثر بخش نیست و باید در این زمینه عزم ملی ایجاد شود و با توجه به اینکه آسیب های زیادی متوجه نقاط روستایی و عشایری ومرزی کمتر توسعه یافته بوده و مردم با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کنند از دولت انتظار می رود با همکاری جوانان و فعالان استانها به اینگونه مناطق بیش از پیش توجه نماید.
استاد دهمرده، با توجه به اینکه کلی گویی نمی توانددر رفع مشکل اثربخش باشد،آیا می توانید تیترواربه چند مورد از مهمترین جلوه های محرومیت در بزرگترین استان کشوراشاره کنید؟
استان پهناور سیستان و بلوچستان انبار غله لقب و مهد کشاورزی و تولید محصولات کشورداشت اما اکنون از کشاورزی مان حمایت نمی شود. صنعت نداریم و اصولا صنایع در بزرگترین استان کشور رشد نکرده اند.
فرهنگ بلوچی،میهمان نوازی سیستانی و گردشگری استان ما می تواند ارزش افزوده ایجاد کند اما برای توسعه آن هیچ اقدام موثری نشده است.
اشتغال جوانان و نبود کار آنها را به شغلهای کاذب وبعضا غیر قانونی سوق داده وبحث کار آفرینی در این استان مغفول واقع شده و همه اینها به عنوان بخشی از هزاران مشکل سیستان و بلوچستان باید روی میزمسئولان و در اندیشه کارگشایی قرار گیرداما اینگونه نیست.
البته برای رفع مشکلات دربحث زیرساختها و آموزش عالی و ایجاد مراکز علمی برخی تلاشها شده ولی نبود امکانات در حوزه های خدمت رسانی مشهود است و برای رفع آنها متاسفانه به اندازه لازم اقدام نشده است.
به مشکل کم آبی و خشکسالی اشاره شد.آیا قطع آب ورودی به هامون از سوی افغانستان وپیگیریهای دستگاه دیپلماسی برای بازگرداندن حقابه ایران را کافی می دانید؟در این زمینه چه کارهایی باید انجام شود؟
اصلا این پیگیریها کافی نیست و وزارت امور خارجه در این زمینه حتی یک جلسه موفق با افغانها برگزار نکرده و با بیانیه وشعار دادن نمی توان مشکل آب سیستان و بلوچستان-بویژه هامون- را حل کرد.
همه کارشناسان اعتراف کرده اند که طی سال‌های اخیر با کم و زیاد شدن آب هیرمند از طرف افغانستان، خسارت‌های زیادی به کشاورزی و دامپروری سیستان و بلوچستان وارد شده است و حقابه ایران برای هامون راقطع کرده اند.
از سوی دیگرمی شنویم که سدسازی افغانستان بر روی رودخانه هیرمند نیزدحال پیگیری است واگر این ماجرا درست باشد متاسفانه سیستان و بلوچستان درمعرض نابودی قرار می گیرد.
اتفاقی که به گفته برخی ازکارشناسان حوزه های آبی دستهایی از کشور ترکیه نیز پشت این سد سازی قرار گرفته است. زیرا با احداث سد کجکی بر روی هیرمند دیگر منابع آبی برای اشتغال و زندگی در این منطقه وجود نخواهد داشت.
آیا در این زمینه از سوی مجلس و یا نمایندگان استان سیستان و بلوچستان پیگیری نشده است؟
چرا در این زمینه هم مکاتبه داشته ایم به عنوان مجلس و هم نشستهایی با وزارت نیرو وامور خارجه برگزار شده اما با بی‌توجهی‌های مسئولان نسبت به مطالبه حق آبه ایران طی سال‌های اخیر و بدعهدی‌های مستمرکشور افغانستان،مردم محروم سیستانی‌ها را با چالش مواجه کرده به گونه ای که اگر دولت مشکل رابا فوریت رسیدگی نکند باید در انتظار متروکه شدن پهناورترین استان کشور باشیم .
در باره ریزگردها و توفان شن در این منطقه که روزی به عنوان انبار غله کشور معروف بود توضیح دهید آیا در این زمینه مجلس یا دولت برنامه ای برای مقابله با این مشکل ندارند؟
کاهش شعاع دید در سیستان و بلوچستان در پی وقوع طوفان یک جنبه از مشکل است اما تا در این منطقه زندگی نکرده باشیم نمی توانیم عمق ماجرا رابفهمیم متاسفانه منشاء ریزگردها خشکسالی و کویر شدن دریاچه هامون است و نیزافزایش غبار ناشی از طوفان شن روی کویر لوت و "شوره گز" سبب غبارآلود شدن هوای نواحی مرکزی و جنوبی استان نیز می شودکه زندگی مردم را فلج کرده است وبادهای 120روزه سیستان نیاز به خردجمعی و حمایت از مردم برای کمتر شدن مشکلاتشان داردو اگر به این معضل رسیدگی نشود وضعیت دریاچه ارومیه در انتظار جنوب شرق کشور خواهد بود.
آیا مهار ریزگردهای جنوب شرق-مخصوصا منطقه سیستان- در اولویت برنامه های دولت قرار گرفته است؟
واقعیت این است که به دلیل افزایش مشکلات خشکسالی وبی توجهی به کشاورزی منطقه فاجعه ای عظیم تر از دریاچه ارومیه در انتظار جازموریان و هامون است ولی ما به عنوان خادمان مردم از سوی مجلس به سازمان محیط زیست در خصوص خشک شدن هامون و تالاب جازموریان استان سیستان و بلوچستان هشدار داده ایم اما باید برای پیشگیری و کاهش مشکلات دولت در این زمینه تصمیم بگیرد.
پس از هشدار شما چه اتفاقی افتاد؟آیا برنامه ریزی برای کاهش آسیبهای احتمالی آغاز شده است؟
مسئولان دستگاهها می گویند؛ بررسی می شود.ولی با گذشت حدود 4 ماه از این هشدار وگزارش نه تنها اقدامی صورت نگرفته است بلکه ریزگردها علاوه بر سیستان شهرهای جنوبی استان کرمان و سیستان و بلوچستان را نیزدرنوردیده اند و در برخی از مناطق باعث تعطیلی مدارس و ادارات و مختل شدن فعالیتهای روزمره مردم شده است.
آیا پیگیریهای شما و دیگر نمایندگان شهرستانهای این استان پهناورنتوانسته برای کمتر شدن مشکلات مردم سیستان و بلوچستان و خروج آن از محرومیت موثر واقع شود؟
البته این پیگیریها خروجی هایی داشته اما کافی نیست.مثلا موافقت مقام معظم رهبری با وام ۵۰۰ میلیون دلاری از محل صندوق توسعه ملی،کار زیبایی بود که انجام شده است.و بااین مبلغ وآن که تصویب ۱۰۰ در صد تخصیص نهایی شده.
البته -مطابق توافقات انجام شده- دولت چهار سال فرصت دارد تا با این مبلغ بسیاری از مشکلات حوزه سیستان و بلوچستان را مرتفع کند.و درصورت همت مسئولان طرح‌های مصوب طی سه سال نیزبه اتمام می رسد. و یا پروژه گازرسانی به استان همچنین طرح آبیاری تحت فشار ۴۶ هزار هکتاری اراضی سیستان نیز از جمله تلاشها است که از مهاجرت‌ها می‌کاهد اما کافی نیست و باید در این زمینه با توجه به نیروی جوان منطقه کارآفرینی های بیشتری صورت گیرد.
آقای دهمرده با وجود همه نارساییها و محدودیتهای مدیریتی و بودجه ای، بفرمایید چه راهکاری برای حل مشکل مردم غیور سیستان و بلوچستان درمقطع کنونی پیشنهاد دارید؟
باید در این زمینه به لزوم اجرای فرمان مقام معظم رهبری در خط ارتباطی چابهار به میلک برای رونق اقتصادی منطقه اشاره و بر این پروژه حیات بخش وتاثیر آن در اقتصاد استان تاکید کنم.
همچنین با توجه به لزوم پیگیری بین بخشی شکل‌گیری کارگروهی به ریاست معاون اول رئیس جمهوربرای احیای دوباره سازمان عمران سیستان- که مصوب مجلس شورای اسلامی بوده- می تواند کارگشای بسیاری از گره های کور منطقه سیستان و بلوچستان باشد.
توجه به بازارچه های مرزی و تسهیل در تجارت مرزی، ایجاد منطقه آزاد یا ویژه، ایجاد صنایع متناسب با نیاز و ظرفیت منطقه و کشورهای همسایه، استفاده از پتانسیل مهم بادهای 120 روزه سیستان برای تولید برق بادی درکشور، سرمایه‌گذاری بر روی مراکز آموزش عالی ودانش بنیان و مراکز آموزش فنی وحرفه ای کوچک ومهارت آموزی و در یک کلام اعتماد به جوانان از مواردی هستند که در صورت توجه به آنها می‌توان مشکلات بسیاری را در منطقه سیستان و بلوچستان را رفع کرد.
نظر شما