قدس آنلاین- آستان قدس رضوی به عنوان بزرگ‌ترین نهاد موقوفاتی جهان اسلام، فعالیت‌های اقتصادی متعددی در راستای تأمین منابع مالی مطمئن و پایدار به انجام می‌رساند. به عبارت دیگر آستان قدس رضوی نهادی مذهبی است که با هدف اداره موقوفات و نیز تأمین بودجه برای ارائه خدمات به زائران، به فعالیت‌های اقتصادی هم می‌پردازد. ارائه تصویری روشن از این فعالیت‌ها وظیفه‌ای است که هم بر دوش رسانه‌ها قرار دارد و هم بر عهده مسئولان اقتصادی آستان قدس رضوی است.
در گفت‌وگو با جانشین مدیرعامل سازمان اقتصادی رضوی کوشیدیم برای بخشی از پرسش‌هایی که درباره فعالیت‌های اقتصادی استان قدس رضوی مطرح است، پاسخ بیابیم.
مهندس «مجید نامجو» با حوصله، پاسخگو بود. او علاوه بر جانشینی مدیرعامل سازمان اقتصادی رضوی، مدیر هلدینگ راه و ساختمان و معدن این سازمان هم هست. مهندس نامجو تجربه وزارت نیرو در دولت دهم را هم در کارنامه دارد.
تصویری که از سازمان اقتصادی رضوی در بخش‌هایی افکار عمومی وجود دارد، تصویر چندان روشنی نیست. لطفاً در ابتدا درباره این سازمان و نوع فعالیت‌هایش توضیح بدهید.
سازمان اقتصادی رضوی که در سال ۱۳۷۷ تأسیس شده است از واحدهای زیر مجموعه آستان قدس رضوی است که با هدف تأمین منابع مالی مطمئن و پایدار برای انجام مسئولیت‌های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی این نهاد مقدس ایجاد شده است. این سازمان در حوزه‌های مختلف کسب و کار از جمله داروسازی، صنایع غذایی، نساجی، عمرانی، ساختمانی، کشاورزی و دامپروری، نفت و گاز، فناوری اطلاعات، سرمایه‌گذاری و... فعالیت می‌کند. در حال حاضر این سازمان در ۷۳ شرکت و مؤسسه سهامدار است؛ به گونه‌ای که مدیریت ۴۵ شرکت و مؤسسه با صد درصد سهام زیر نظر این سازمان قرار دارد و در ۲۸ شرکت و مؤسسه با سهام زیر ۵۰ درصد نیز سازمان اقتصادی رضوی، به عنوان سهامدار عمده، نقش دارد.
سازمان اقتصادی رضوی با هدف ایجاد ارزش افزوده و بالا بردن سود شرکت‌ها و مؤسسات تابعه خود، با استفاده از فناوری‌های نوین مدیریتی و از طریق ارتقای سطح علمی و آموزشی کارکنان به عنوان منشأ هرگونه تحول و نوآوری در سازمان، به هدایت و حمایت از فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌ها و مؤسسه‌های زیرمجموعه خود می‌پردازد. ضمن اینکه به منظور نظارت و مدیریت بهتر در فعالیت شرکت‌ها و موسسات تابعه، هفت هلدینگ تخصصی(ازجمله هلدینگ‌های راه وساختمان و معدن، کشاورزی، مالی و اقتصادی، دارویی و... و.) در این سازمان تشکیل شده است تا در تنظیم روابط بین شرکت‌های عضو هر هلدینگ و نیز ارائه سیاست‌های راهبردی در جهت اجرای سیاست‌های کلان اقتصادی که از سوی سازمان اقتصادی رضوی ابلاغ می‌شود، نقش آفرینی کنند. این خلاصه‌ای از وضعیت سازمان اقتصادی رضوی است.
این سازمان با ۷۳ شرکت تابعه، چه جایگاهی در فعالیت اقتصادی کشور دارد؟
با توجه به حضور این سازمان در ۷۳ شرکت و مؤسسه و اشتغال حدود ۱۲ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در شرکت‌ها و مؤسسه‌های تابعه این سازمان، سازمان اقتصادی رضوی به عنوان بزرگ‌ترین هلدینگ اقتصادی در شرق کشور با تنوع‌پذیری بالا در کسب و کار مطرح است.
طبیعی است که این سازمان به منظور رشد، توسعه و افزایش سهم خود در بازار به فکر استقرار مدل اقتصادی مناسب و سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های اقتصادی سودآور باشد. سازمان اقتصادی رضوی در سرمایه‌گذاری‌های پربازده مبتنی بر فناوری‌های جدید و نیز افزایش اعتبار و جایگاه برند رضوی اهتمام دارد.
توسعه ارتباطات و تعامل با بنگاه‌های اقتصادی و مالی در سطح کشور و منطقه و جهان از طریق بازاریابی فعال، صادرات محصولات و تولیدات مناسب و باکیفیت و سرمایه‌گذاری‌های مشترک بویژه در کشورهای همسایه و کشورهای منطقه از دیگر مواردی است که سازمان اقتصادی رضوی به آن‌ها توجه دارد. شواهد و قراین هم نشان می‌دهد که سازمان اقتصادی رضوی با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی شرکت‌ها و مؤسسات تابعه، جزو ۱۰ سازمان و مجموعه‌های بزرگ فعال اقتصادی کشور است.
آیا سیاست‌های سازمان اقتصادی در دوره جدید مدیریت آستان قدس رضوی تغییری کرده است؟
آستان قدس رضوی یک نهاد موقوفاتی است و درآمد و سرمایه آن از طریق وقف و در مواردی هم از طریق نذر توسط واقفان و نذرکنندگان تأمین می‌شود. در فعالیت‌های اقتصادی هم از سال‌های قبل، رعایت غبطه وقف وعمل به نیات واقفین همیشه مورد توجه و دقت اساسی بوده است. این یک اصل بنیادی و تغییرناپذیر است، اما طبیعتاً در همین چارچوب و براساس مأموریت‌های جدید آستان قدس رضوی، بخشی از سیاست‌های اقتصادی این نهاد هم تغییر کرده است. اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و موارد مندرج در منشور هفت‌گانه مقام معظم رهبری یکی از این موارد است. آستان قدس تا قبل از این هم براساس نیات واقفین در کار رسیدگی به محرومان فعال بوده، اما در دوره جدید طبیعتاً این فعالیت‌ها شکل تازه‌ای به خود گرفته است.
علاوه بر این، استفاده از ظرفیت‌های مناسب در زمینه همکاری نخبگان و متخصصان و در جهت چگونگی ورود عموم مردم در فعالیت‌های اقتصادی، توجه به طرح‌های مربوط به اشتغال و کارآفرینی، ایجاد و استقرار سامانه تنظیم مقررات بینابینی در زمینه هم‌پوشانی و هم‌افزایی بیشتر شرکت‌ها و مؤسسات تابعه، بخش دیگری از این سیاست‌هاست.
سیاست‌های کارآفرینی آستان قدس رضوی در دوره جدید مدیریت چه تغییری کرده است؟
حسب تأکیدات و رهنمودهای تولیت معزز آستان قدس رضوی در دوره جدید مدیریت این نهاد مقدس، سازمان اقتصادی رضوی علاوه بر ساماندهی شرکت‌ها و مؤسسات تابعه، باید در زمینه اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی و اشتغال نیز نقش مناسبی را ایفا کند. یکی از راهکارهای اجرای این سیاست و رسیدن به هدف مورد نظر، فراهم آوردن شرایط لازم برای حضور عموم مردم و بویژه نخبگان و متخصصان و بخش خصوصی در فعالیت‌های اقتصادی متعلق به آستان قدس رضوی است. مجموع این سیاست‌ها در طرحی به نام «طرح جامع کارآفرینی و اشتغال» در دوره مدیریت جدید سازمان اقتصادی رضوی جمع شده است. این طرح در زمینه‌هایی همچون باغات، دامداری‌ها، دامپروری‌ها، صنایع غذایی، کشاورزی و... زمینه‌های لازم برای حضور عموم مردم و متخصصان و نخبگان و همچنین دانش آموختگان دانشگاهی جویای کار در رشته‌های مشخص شده مطابق شرایط، ضوابط و آیین‌نامه‌هایی که در حال تدوین آن است، فراهم می‌کند.
آن چیزی که در این طرح کلان مورد توجه قرار گرفته است، دیده شدن طرح‌ها و فعالیت‌ها به صورت یک زنجیره کامل است. توجه به ظرفیت‌های موجود در فعالیت سازمان اقتصادی رضوی و شرکت‌های تابعه آن که تابه حال یا دیده نشده و یا کمتر به آن توجه شده است، در این طرح‌ها مورد توجه و دقت قرار گرفته تا فعالیت‌های اقتصادی، تولیدات و محصولات حاصل از آن، همگی منجر به ارتقا و افزایش بهره‌وری در سازمان و شرکت‌های تابعه شود. ضمن اینکه ورود افراد جویای کار با شرایط و ضوابط مربوط در این گونه طرح‌ها که زیرساخت‌های آن توسط سازمان ایجاد شده و محصول تولیدی آنان را هم به صورت تضمینی خریداری و به بازار عرضه می‌کند، امنیت شغلی را برای این افراد فراهم می‌کند.
این طرح‌ها عملیاتی هم شده است؟
بله. چند نمونه از این طرح‌ها در دهه کرامت در سال جاری مورد بهره‌برداری و رونمایی قرار گرفت. برخی دیگر نیز در دست انجام است. در این زمینه می‌توان به اختصار به چند پروژه اشاره کرد که با اعتباری افزون بر ۸۰۰ میلیارد تومان و فراهم سازی شرایط اشتغال برای حدود ۵۸۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم، عملیاتی شد. بخشی از این پروژه‌ها عبارتند از:
- آغاز عملیات اجرایی آزادراه مشهد، چناران، قوچان با اشتغال ۲۰۰۰ نفر تا پایان پروژه در مدت سه سال که با هدف تسهیل و روان‌سازی تردد زائران بارگاه منور رضوی به مشهد مقدس انجام می‌شود.
- بهره‌برداری از پروژه توسعه زنجیره تولید گوشت قرمز در قالب طرح مشارکتی پرواربندی گوساله با ظرفیت ۲۰۰۰ رأس با اشتغال‌زایی برای ۱۰۰ نفر با اولویت مشارکت دانش آموختگان رشته کشاورزی جویای کار، آغاز اجرای طرح توسعه زنجیره تولید شیر و گوشت در قالب پروژه ساخت گاوداری شیری مشارکتی به ظرفیت ۵۰۰۰ رأس با اشتغال‌زایی برای ۷۷۰ نفر(با اولویت دانش آموختگان رشته کشاورزی جویای کار) - آغاز ساخت شهرک گلخانه‌ای ۱۰۰ هکتاری و صنایع وابسته، با هدف استفاده بهینه از منابع آبی و زمین‌های موقوفه آستان قدس رضوی و ایجاد اشتغال برای حدود ۱۵۰۰ نفر
- پشتیبانی و مدیریت اجرایی دو پروژه مربوط به معاونت امداد مستضعفان آستان قدس رضوی(شامل: بهره برداری از طرح‌های دامپروری در مناطق روستایی با هدف ایجاد اشتغال پایدار و مولد برای تعداد ۱۲۵۰ خانوار روستایی، همچنین آغاز عملیات اجرایی پروژه تولید محصولات گلخانه‌ای با هدف کارآفرینی برای دانش آموختگان رشته کشاورزی جویای کار و عرضه مستقیم محصولات به شهروندان با اشتغال زایی برای حدود ۵۰ نفر)
- بهره برداری از سیستم آبیاری ۳۰۰ هکتاری در مزرعه شرکت کشت و صنعت انابد(در نزدیک شهرستان کاشمر) با هدف افزایش بهره‌وری و صرفه جویی در مصرف آب و در نهایت افزایش ۳۵ درصدی میزان بهره‌وری در مصرف آب و افزایش تولید در واحد سطح.
- بهره برداری از سیستم آبیاری ۲۵۰ هکتاری در مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه آستان قدس رضوی با هدف افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی در مصرف آب با توجه به کاهش میزان آبدهی چاه‌ها در سال‌های اخیر.
- بهره‌برداری از ۵۰ هکتار باغات متراکم انواع میوه در مؤسسه باغات آستان قدس رضوی با هدف مدیریت بهینه منابع آبی، بهبود فضای سبز شهری و افزایش تولید در واحد سطح با اشتغال زایی برای ۴۵ نفر.
- بهره برداری از محصولات سرم دامی(سبد جدید دارویی) با هدف استفاده از ظرفیت خطوط تولید موجود و رفع کمبود شدید داروهای دامی در سطح کشور با اشتغال زایی برای ۵۰ نفر.
- آغاز فاز توسعه و تجمیع واحدهای دامپروری با هدف بهسازی و نوسازی واحدهای دامپروری موجود با اشتغال‌زایی برای ۵۰ نفر.
سازمان اقتصادی برنامه ریزی کرده است تا افق ۱۴۰۰ این گونه طرح‌ها را برای دو برابرسازی ظرفیت‌های تولیدی و خدماتی خود به ثمر برساند.
شفافیت مالی و پرداخت مالیات در شرکت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی هم در زمره این تغییر سیاست‌ها قرار دارد؟
بارها اشاره شده است که شرکت‌ها و مؤسسات آستان قدس رضوی، براساس نیات واقفین و غبطه وقف و حقوق متعلق به موقوفات و براساس ضوابط و شرایط شرعی و قانونی مترتب بر موقوفات ایجاد شده است. در زمینه فعالیت اقتصادی و کسب درآمد و سرمایه و قوانین مالی و... هم حتماً باید موازین و ضوابط متعلق به موقوفات در آن‌ها رعایت شود. مطابق موازین شرعی و قانونی مربوط به موقوفات، درآمد و ثروت و سرمایه حاصل از فعالیت دستگاه‌ها و نهادهای موقوفاتی باید در جهت نیات واقفین و غبطه وقف هزینه شود. این، هم قاعده فقهی است و هم قانون.
با رعایت موارد فوق، مطابق قوانین و مقررات جاری کشور و مصوبات دولت، مالیاتِ تعلق گرفته و اعلام شده از سوی مراجع قانونی کشور توسط تمامی شرکت‌ها و مؤسسات آستان قدس رضوی از جمله شرکت‌های اقتصادی، با نهایت صداقت و محاسبات دقیق، پرداخت می‌شود. این مالیات به حسابی نزد دولت(خزانه کشور) واریز می‌شود و هیچ گونه دخل و تصرفی در این مبالغ و مالیات واریزی از سوی هیچ نهاد و دستگاهی صورت نمی‌گیرد. مطابق دستورالعمل و آیین‌نامه‌های موجود، دوباره با نظارت دولت و مراجع قانونی ذی‌ربط، این مبالغ واریزی به خزانه کشور، در اختیار آستان قدس رضوی قرار می‌گیرد تا مطابق وقفنامه‌ها و موقوفات موجود در جهت موارد تعیین شده در وقفنامه‌ها و مطابق نیات واقفین در موقوفات مزبور هزینه شود.
آن چیزی که مشخص و واضح است، این است که مالیات تکلیفی برای شرکت‌ها و مؤسسات آستان قدس رضوی از سوی این نهاد مقدس پرداخت می‌شود؛ به گونه‌ای که هرگونه فعالیت اقتصادی و مالی در آستان قدس رضوی و شرکت‌ها و مؤسسات تابعه آن از جمله شرکت‌های اقتصادی کاملاً شفاف، واضح و قانونی است و هیچ گونه پنهان کاری و مورد غیرقابل بیان و محرمانه‌ای وجود ندارد. ضمن اینکه کارکنان و کارگران شاغل در شرکت‌ها و مؤسسات آستان قدس رضوی نیز مانند سایر افراد و کارمندان دستگاه‌ها و اداره‌ها و سیستم اداری و کارخانجات، مالیات بر حقوق و درآمد را به طور قانونی و شفاف پرداخت می‌کنند.
اقتصاد دانش بنیان، چه جایگاهی در سیاست‌های سازمان اقتصادی رضوی دارد؟
اقتصاد دانش بنیان یکی از مباحث مهم و اساسی در شرایط کنونی کشور و جهان است و در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و در سخنان و اظهارنظرهای مسئولان و مقامات اجرایی کشور به آن تأکید شده است. یکی از کمیته‌های تخصصی در سازمان اقتصادی رضوی کمیته تخصصی اقتصاد دانش بنیان است که در بیش از ۴۰ شرکت و مؤسسه(با ۱۰۰ درصد سهام) تمامی مباحث و موارد مربوط به موضوعات دانش بنیان را بررسی کرده و پروژه‌های مرتبط با این موضوع را بررسی و درباره آن تصمیم گیری می‌کند.
به عنوان مثال یکی از مؤسسات تابعه این سازمان مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه آستان قدس رضوی است که با وسعت حدود ۷۰۰۰ هکتار در زمینه فعالیت‌های مرتبط با باغات، مزارع و کشاورزی، دامپروری و دامداری و... فعالیت می‌کند. یکی از تصمیمات این کمیته، تعریف پروژه‌هایی دانش بنیان در مزرعه نمونه است که با توجه به زیرساخت‌های موجود در این مزرعه امکان حمایت از این پروژه‌ها وجود دارد. به گونه‌ای که با پایه‌گذاری و راه‌اندازی پروژه‌های دانش بنیان در این مزرعه بشود، محاسن و نتایج ثمربخش آن را به عنوان یک الگو در اختیار محققان، نخبگان و متخصصان در سطح کشور قرار داد.
وجود باغات متراکم در مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه یکی دیگر از این اقدام‌های دانش بنیان است. هم راندمان تولید محصول و هم راندمان استفاده بهینه آب در این گونه باغ‌ها بسیار بالاست. ساخت این باغ‌ها در شرکت‌های کشاورزی آستان قدس رضوی با استفاده از مباحث دانش بنیان و تکنولوژی روز دنیا و موارد و مباحث تحقیقاتی و پژوهشی بوده است که می‌تواند به عنوان الگو در اختیار سایرین قرار گیرد.
آیا این سیاست‌ها منجر به حضور فعال در بازارهای بین‌المللی و جهانی شده است؟
مباحث تجارت و بازرگانی از جمله موضوعات مهم و تأثیرگذار در حوزه اقتصاد و فعالیت‌های اقتصادی است و عوامل زیادی برای موفقیت در این مباحث تأثیرگذار است. آستان قدس رضوی نیز با رعایت غبطه وقف و موارد مربوط به مباحث موقوفات و رعایت نیات واقفان، نگاه ویژه‌ای به گسترش حضور در خارج از مرزها و افزایش صادرات محصولات و حضور فعال در بازارهای جهانی و بین‌المللی بخصوص کشورهای همسایه، کشورهای اسلامی، کشورهای اوراسیا، کشورهای حوزه خلیج فارس و... داشته و دارد؛ هر چند که از سال‌های قبل و در دوران تولیت فقید آستان قدس رضوی، صنایع غذایی آستان قدس رضوی نیز در کشورهایی همچون عراق، قطر، افغانستان و... حضور فعال داشته است. آن چیزی که ذکر آن ضروری است، این است که سیاست‌های جدید در زمینه حضور در بازارهای جهانی و خارج از مرزها در دوران مدیریت جدید این سازمان با پرهیز از هرگونه عجله و شتابزدگی انجام می‌شود. ضمن اینکه توجه به کیفیت مطلوب و مرغوب تولیدات و محصولات و خدمات ارائه شده، افزایش اعتبار و جایگاه برند رضوی و... از دیگر موارد و عوامل تأثیرگذار در زمینه صادرات و بازرگانی خارجی به شمار می‌آید.
اجازه می‌خواهم شماری از پرسش‌هایی را مطرح کنم که از سوی خوانندگان روزنامه درباره سازمان اقتصادی رضوی مطرح شده است.
پاسخ به پرسش‌هایی که در افکار عمومی نسبت به فعالیت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی مطرح است، فعالیتی لازم و در عین حال ارزنده است. نه فقط من، که همه مجموعه تابعه هم نسبت به پرسش‌ها و رفع ابهام‌های احتمالی، باید پاسخگو باشند.
چه سیاستی برای تعیین تکلیف شرکت‌های اقتصادی زیانده در آستان قدس رضوی مورد توجه است؟
یک فعالیت اقتصادی در صورتی موفق است که اصطلاحاً به روز باشد و فعالیت اقتصادی مربوطه با نهایت دقت، رصد شود. اگر یک مجموعه اقتصادی با پیشرفت تکنولوژی، علم روز، دانش و فناوری و حضور فعال در بازار و جذب مخاطبان و جامعه هدف همراه نباشد، نه تنها موفقیت و پیشرفتی را کسب نخواهد کرد، بلکه به جای سوددهی، زیان‌آور خواهد بود.
سازمان اقتصادی رضوی به عنوان یک سازمان تصمیم‌ساز و ارائه دهنده راهبردهای کلیدی در فعالیت شرکت‌ها و مؤسسات تابعه، وظیفه خود می‌داند که با تغییر عملکرد شرکت‌ها و هدایت آن‌ها بسوی فعالیت اقتصادی ساماندهی شده و انجام حمایت‌های لازم، توسعه حضور در بازارهای هدف، رفع محدودیت‌ها و موانع موجود در زمینه ارتقای بهره‌وری، تأمین مواداولیه داخلی و... در زمینه سودآوری شرکت‌ها و حل مشکلات مؤسسات زیانده تلاش کند. ما هم در سازمان اقتصادی رضوی همین کار را می‌کنیم؛ یعنی همه توان تخصصی خود را به کار می‌گیریم تا شرکت‌های زیانده به شرکت‌های سودده تبدیل شوند. چنانچه در نهایت شرکت یا مؤسسه‌ای زیانده باشد و راهکارها و سیاست‌های اتخاذ شده تأثیری در بهبود وضعیت آن شرکت یا مؤسسه نداشته باشد، به لحاظ رعایت غبطه وقف و جلوگیری از هدر رفت منابع موقوفاتی، حتماً نسبت به انحلال آن شرکت و مؤسسه اقدام می‌کنیم. البته طبیعی است که این تصمیم با موافقت مقامات و مدیران عالی‌رتبه آستان قدس رضوی و توجه به تمام موارد مربوط به قوانین و وقف انجام خواهد شد.
طلب‌های آستان قدس رضوی از دولت از جمله مباحث مطرح در حوزه فعالیت‌های این نهاد است. این طلب‌ها از کجا شکل گرفته و در دوره جدید مدیریت برای وصول‌شان چه تصمیمی گرفته شده است؟
اصل این طلب به زمین‌های موقوفه‌ای بر می‌گردد که در اختیار نهادهای دولتی است و باید اجاره آن‌ها به آستان قدس رضوی پرداخت شود.
در قانون برنامه ششم توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران و قانون برنامه و بودجه سال جاری بحث تهاتر دولت با طلبکاران اقتصادی پیش‌بینی شده است. آستان قدس رضوی هم با درک شرایط و اقتضائات و وضعیت اقتصادی دولت، به دنبال استفاده از ظرفیت‌ها و تسهیلات قانونی براساس مصوبات مجلس شورای اسلامی برای دریافت و وصول طلب‌های خود از دولت است. در این میان تهاتر با دولت یکی از راهکارهای وصول این طلب‌هاست. البته دریافت وجوه نقدی با رعایت ضوابط و شرایط و سایر راهکارهای دیگر نیز وجود دارد که با شروع به کار دولت دوازدهم و انجام تعاملات و مذاکرات مربوط، امیدواریم شاهد نتایج ثمربخش در این زمینه باشیم.
یکی از مهم‌ترین مباحث روز، بخصوص در استان‌های خراسان و شهر مشهد بحث کمبود منابع آبی است. سازمان اقتصادی رضوی چه برنامه‌ای برای رفع این مشکل در فعالیت شرکت‌های کشاورزی، باغات و... تحت پوشش خود دارد؟
بحث تأمین آب یک بحث ملی و کشوری است به گونه‌ای که دولت معتقد است که با توجه به ظرفیت‌های آبی در شمال و جنوب کشور(وجود دریا) و با استفاده از روش‌های شیرین سازی آب و انتقال به استان‌های خشک و کم آب از جمله استان‌های خراسان تا حدودی به کاهش مشکل کم آبی کمک کند. در شرکت‌های کشاورزی تابعه سازمان اقتصادی رضوی طرح‌هایی در دست مطالعه است تا مصارف آب در این شرکت‌ها بهینه شود و بهره‌وری مصرف صحیح و درست آب در این شرکت‌ها افزایش یابد و همان طور که قبلاً اشاره کردم، بعضی از این طرح‌ها در دهه کرامت به دست قائم مقام محترم آستان افتتاح شد. سازمان اقتصادی رضوی تصمیم گرفته است تا بالاترین بهره وری را در موضوع آب در مزارع، باغ‌ها و کارخانجات خود ایجاد کند و برای انجام این کار کاملاً مصمم است.
سعی شده است با استفاده از کشت‌های کم آب، استفاده از روش‌های آبیاری مدرن و پیشرفته، استفاده از باغ‌های متراکم و مدرن، مانند آنچه که در مؤسسه مزرعه نمونه آستان قدس رضوی شروع شده است و... به این هدف دست یابیم.
ضمن اینکه اگر بتوانیم با رعایت مسائل بهداشتی و زیست محیطی و کسب مجوزهای لازم از سوی مراجع قانونی و ذی ربط مانند بهداشت محیط و سازمان حفاظت محیط زیست و... به سمت استفاده علمی و اصولی از پساب فاضلاب البته پس از تصفیه و زدودن از میکروب‌ها و آفات، حرکت کنیم، خود این موضوع هم می‌تواند در این زمینه تأثیرگذار باشد. همچنین استفاده از روش‌های علمی و دانش بنیان برای به کار بردن روش‌های جدید و مدرن در زمینه انجام کشاورزی‌های زودبازده و کم هزینه - که حتی در بسیاری از کشورهای دنیا که سطح اقتصادی پایینی نسبت به ایران دارند هم رایج است- نیز می‌تواند در این موضوع ثمربخش باشد.
توجه به کشت‌های گلخانه‌ای، آبیاری قطره‌ای، اصلاح روش‌های انتقال آب به مزارع و باغ‌ها، جلوگیری از هدررفت آب‌های زیرزمینی و چاه‌های موجود و... نیز از دیگر راهکارهایی است که باید در این زمینه مورد دقت و بررسی قرار گیرد. می‌خواهم به خوانندگان‌تان و به پیشگاه افکار عمومی اطمینان بدهم که آستان قدس رضوی اصل صرفه‌جویی و مصرف بهینه را سرلوحه امور خود قرار داده است.
در سطح شهر مقدس مشهد تعداد زیادی از قطعات اراضی و زمین متعلق به موقوفات امام رضا(ع) وجود دارد که بدون هیچ گونه استفاده و تنها با دیوارکشی در اطراف آن، به طور موقت رها شده‌اند. آیا برای انجام فعالیت اقتصادی در این قطعات و زمین‌های رها شده، طرحی یا پروژه‌ای از سوی سازمان اقتصادی رضوی ارائه شده است؟
به موضوع خوبی اشاره کردید. بسیاری از زمین‌های وقفی متعلق به موقوفات امام هشتم(ع) در سطح شهر مشهد بنا به دلایل قابل توجیه و یا محدودیت‌های وقف بدون استفاده، سال‌های متمادی است که رها شده‌اند و یکی از سیاست‌های مدیریت جدید سازمان اقتصادی رضوی، کسب موافقت لازم از سوی مدیران و مسئولان عالی‌رتبه و ارشد در آستان قدس رضوی و همچنین جلب همکاری سازمان‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله شهرداری، محیط زیست، آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی و... برای انجام یک فعالیت اقتصادی از قبیل ساخت گلخانه برای تولید و عرضه محصولات گلخانه‌ای و... است که هم عموم مردم از محصولات تولیدی استفاده کنند، هم برای جوانان در زمینه کارآفرینی و اشتغال زایی گامی برداشته شود و هم اینکه استفاده بهینه از این زمین‌ها بشود تا از این طریق در چارچوب رعایت غبطه وقف و نیات واقفین، بتوان با بهره برداری صحیح از این زمین‌ها درآمد و عوایدی را بر غبطه وقف مترتب کرد تا از این منافع و درآمد حاصله در راستای حفظ موقوفات و اجرای بهتر نیات واقفان استفاده کرد. البته انجام طرح‌هایی مانند کشت‌های صنعتی، دامپروری و دامداری صنعتی با بهره‌وری و بازده بالا که نیازمند مصرف آب زیاد هم نیست در این زمینه مورد توجه است که باید با هماهنگی و انجام جلسات هم‌اندیشی و تعامل با مسئولان و مدیران ذی‌ربط و پس از بحث و تبادل نظر، نسبت به عملیاتی کردن این گونه طرح‌ها اقدام شود.
نظر شما