قدس آنلاین-گروه استان ها: استان همدان دارای ۱۳ دشت مستقل و مشترک است که با توجه به پیش‌روی بحران خشکسالی تمام مناطق استان، احتمال ایجاد فروچاله در تمامی آنها وجود دارد اما این احتمال در برخی دشت‌ها همچون قهاوند و کبودرآهنگ بیش سایر مناطق مشهود است.

در شهر همدان ۷۹ قنات وجود داشت که بنا بر گفته مسئولان در حال حاضر از آن تعداد تنها ۱۸ قنات باقی مانده است.

در دشت مرکزی همدان نخستین فروچاله در سال ۱۳۷۱ در منطقه همه‌کسی نهاوند اتفاق افتاد؛ این فرو چاله دارای عمق ۲ و قطر ۳۴ متر بود و طی سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۳ بیش از ۲۰ فروچاله دیگر نیز ایجاد شده است به طوری که اکنون دشت‌های کبودراهنگ و قهاوند به سبب وجود اراضی کشت سیب‌زمینی و همچنین نیروگاه مفتح در رتبه نخست احتمال ایجاد فروچاله قرار دار

رد پای سیب زمینی و نیروگاه در فرو چاله ها

فرماندار کبودراهنگ تولید برخی از محصولات آب بر هم چون سیب زمینی  و خیار و هندوانه را در ایجاد این فرو چاله ها موثر می خواند و البته وجود نیروگاه شهید مفتح را نیز ئر ئامن زدن به این بحران بی تاثیر نمی داند.

احسان قنبری با اشاره به کمبود آب و بروز فروچاله ها این موضوع را هشدار جدی تلقی می کند و یادآور می شود: اگر بگوییم نیروگاه شهید مفتح تأثیری برآب منطقه نداشته صحیح نیست، اما این که بخواهیم تمام مشکلات ناشی از کم آبی را به خاطر وجود نیروگاه بدانیم هم اشتباه است.

وی اظهار می کند: این شهرستان چندسالی است که با پدیده خشکسالی مواجه است، در حالی که نیروگاه بیش از دو دهه مشغول به فعالیت است و لذا بی انصافی است که تمام مشکلات به وجود آمده را به فعالیت این نیروگاه نسبت دهیم.

وی اظهار می کند: چندسالی است که تأمین آب نیروگاه از محل تصفیه فاضلاب های شهری صورت می گیرد و با ساخت برج های خنک کننده خشک نیروگاه، مصرف پساب ها نیز کاهش داشته است.

وی تاکید می کند: کمبود آب در کبودرآهنگ یک شبه رخ نداده است، بلکه هر ساله آب های زیرزمینی این منطقه یک متر افت کرده اند که علاوه بر نیروگاه عوامل دیگری چون مصرف ناصحیح آب و حفر چاه های غیرمجاز در گرفتار شدن شهرستان با تنش آبی موثر بوده است.

قنبری گفت: با وجود تلاش مسئولان برای مسدود کردن چاه های غیر مجاز، در سه سال گذشته یک سوم این چاه ها مسدود شده و برخی نیز اقدام به حفر مجدد چاه غیرمجاز کردند.

چاه های غیر مجاز بلای جان طبیعت

وی همچنین می افزاید: چاه های غیر مجاز متاسفانه تاکنون بار سنگینب به طبیعت تحمیل کرده است.

وی ابراز می کند: در همین رابطه تعداد یک هزار و ۹۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در شهرستان کبودر اهنگ شناسایی و ۳۶۰ حلقه چاه نیز در دو سال و نیم سال اخیر مسدود شده است.».

فرماندار کبودراهنگ همچنین بر ضرورت اصلاح کشت تاکید می کند و می افزاید: چند سالی است محصولات پر آب بری چون سیب زمینی کمتر در این شهرستان کشت می شود و محصولاتی چون زرشک، زعفران و بادام جایگزین آن شده اس که این رویه باید با جدیت بیشتری در دستور کار جهاد کشاورزی باشد.

دشت های همدان فرو می رود

سرپرست شرکت آب منطقه ای استان همدان با اشاره به این موضوع که سالانه به طور متوسط حدود ۹۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر سطح آب های زیر زمینی کاهش می یافت اظهار می کند:  بیشترین میزان کاهش با ۴۰ متر متعلق به کبودرآهنگ است.

منصور ستوده اظهار می کند: دشت های همدان به دلیل افت زیاد منابع آب زیرزمینی همیشه با تهدید ایجاد فروچاله و افت زمین مواجه هستند.

وی اجرای طرح های احیا و تعادل بخشی به منابع آبی را عاملی موثر در کاهش سرعت افت آبهای زیر زمینی این استان عنوان می کند و می افزاید: سرانه آب تجدید پذیر تابعی از جمعیت است و با افزایش جمعیت این سرانه کاهش می یابد.

وی با ذکر اینکه همدان با کمبود منابع تجدید پذیر مواجه است می افزاید: طبق آمارهای جهانی، منابع آب تجدید پذیر هفت هزار متر مکعب برای هر نفر است در حالیکه این آمار در همدان برای هر نفر یک هزار و ۶۷۲ متر مکعب است.

وی تاکید می کند: طبق شاخص های پیش بینی شده برای سرانه آب، اگر منطقه ای منابع آب تجدید پذیر آن به یک هزار و ۷۰۰ متر مکعب برسد با تنش آبی مواجه می شود که هم اینک می توان عنوان کرد همدان از مناطقی که با بحران آبی مواجه است.

سرپرست شرکت آب منطقه ای همدان یادآور می شود: در کشور و استان بیش از ۶۰ درصد منابع آبی تجدید شونده مصرف می شود و این به معنای قرار گرفتن در بحران کم آبی شدید است.

وی از وجود ۲۴ فروچاله در دشت های استان به علت برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی خبر می دهد و می گوید: تعداد محدوده‌های مطالعاتی استان ۱۳ محدوده مستقل و مشترک  است که از این تعداد ۱۰ محدوده مطالعاتی ممنوعه بوده و محدوده مطالعاتی کبودرآهنگ، رزن- قهاوند و اسدآباد به سبب برداشت‌های بیش از حد به عنوان دشت های ممنوعه بحرانی تلقی شده است.

وی عنوان می کند:  یکی از اولویت ها و هدف گذاری های آب منطقه ای با همکاری جهاد کشاورزی ثابت نگهداشتن روند افت آب های زیرزمینی بود که بر اساس آن در این صورت باید سالانه پنج میلیون متر مکعب را در طول ۲۰ سال حفظ کرد تا کسری آب به وجود آمده رفع شود.