قدس آنلاین- به‌گفته سیدمسعود شجاعی‌طباطبایی این دوسالانه یکی از اتفاقات مهم کاریکاتور کشور است و از آنجایی‌که تنوع و تعدد رشته‌ها در این دوسالانه بالاست، آن را می‌توان جزو ۵ اتفاق مهم در حوزه کاریکاتور در جهان قلمداد کرد.

علاوه‌بر برپایی این نمایشگاه، ۱۲ کارتونیست خارجی در روزهای پایانی میهمان دوسالانه خواهند بود و ورک‌شاپ‌هایی را برای علاقه‌مندان به کاریکاتور برگزار خواهند کرد. همچنین کاتالوگ دهمین و یازدهمین دوسالانه بین‌المللی کاریکاتور تهران در اختتامیه یازدهمین دوسالانه منتشر و رونمایی می‌شود.

استقبال قابل‌توجه از دوسالانه

دوسالانه بین‌المللی کاریکاتور تهران امسال یازدهمین دوره خود را درحالی پشت‌سر می‌گذارد که استقبال قابل‌توجهی ازسوی هنرمندان و کاریکاتوریست‌های ایرانی و خارجی نسبت به این رویداد هنری صورت گرفته است.

امسال در یازدهمین دوره دوسالانه بین‌المللی کاریکاتور تهران ۷۳ کشور شرکت کردند که از این تعداد بیش از ۴ هزار اثر به دبیرخانه این دوسالانه رسید و از این بین ٧٣٠ اثر انتخاب شده و به نمایشگاه امسال راه پیدا کرده‌اند و از این تعداد نیز ۴۹۸ اثر در مؤسسه فرهنگی ـ هنری صبا به نمایش درآمده است. کامبیز درم‌بخش، جواد علیزاده، ابوالفضل محترمی، فیروزه مظفری، رحیم بقال‌اصغری، مسعود ضیایی‌زردخشویی و محمدحسین نیرومند اعضای هیئت انتخاب این آثار برای حضور در نمایشگاه بودند.

هنرمندان بسیاری از کشورهای مختلف همچون ترکیه، برزیل، اندونزی، چین، صربستان، کرواسی، بلژیک، فرانسه، ایتالیا، لهستان، روسیه، اوکراین، آرژانتین، آمریکا، پرو و... در این دوره از رویداد بین‌المللی حضور پیدا کردند که از بین این تعداد، ایران، ترکیه، برزیل، اندونزی و چین بیشترین آثار را نسبت به کشورهای دیگر در این نمایشگاه دارند.

نگاه معترض به غیبت امنیت اجتماعی

موضوعاتی که برای دوسالانه امسال درنظر گرفته شده در سه بخش کارتون موضوعی با موضوع ایمنی و امنیت، کارتون آزاد و کاریکاتور با موضوع افراد مشهور دنیا اعم از بازیگران، ورزشکاران و سیاستمداران پیش‌بینی شده و هنرمندان کاریکاتورهای خود را با این مضامین به تصویر درآوردند که در میان کاریکاتور چهره‌ها، استقبال از کاریکاتور چهره بازیگران بیشتر بوده است.

نگاهی به آثار به نمایش درآمده در این نمایشگاه حاکی از تأکید اعتراضی و کنایه‌دار هنرمندان به موضوعات این دوسالانه است. اگرچه کاریکاتور با دست نهادن بر زوایای خاصی از یک موضوع و برجسته کردن آن با رویکردی تلخ و البته طنز آن را بزرگ‌نمایی می‌کند، این اتفاق در آثار بخش موضوعی این دوره که با محوریت ایمنی و امنیت است، بیشتر به چشم می‌آید. هنرمندان بسیاری کاریکاتورهای خود را با محوریت ایمنی و امنیت در فضای خانواده، جامعه و محیط‌های کاری به تصویر درآوردند که در نوع خود قابل‌تأمل‌اند و اغلب آن‌ها حکایت از عدم امنیت شغلی و امنیت اجتماعی دارند. ضمن این‌که امسال کاریکاتورهای بسیاری درخصوص از بین رفتن حریم خصوصی به‌واسطه شبکه‌های اجتماعی، دوربین‌ها، رسانه و تکنولوژی‌های جدید در نمایشگاه وجود داشت که به‌خوبی این فضا و درهم شکستن مرزها را به تصویر درآورده است.

در بخش دیگری از این نمایشگاه، کاریکاتورهایی به فضای جنگ، کودکان و زنان اختصاص یافته که با نگاهی تیزبین، تلخی‌های جنگ و تجاوز به خاک کشورهای خاورمیانه را به تصویر کشیده است و بخشی دیگر از آثار نیز نگاهی اعتراضی به تبعیض جنسیتی دارد.

دوسالانه بین‌المللی کاریکاتور تهران درواقع هنرمندان را درمعرض رویدادی بین‌المللی قرار می‌دهد و تعاملات کاریکاتوریست‌ها را با یکدیگر بیشتر از قبل می‌کند، ضمن این‌که می‌توان این دوسالانه را با توجه به شرکت گسترده هنرمندان از سراسر دنیا، یکی از مهم‌ترین رویدادهای هنری در حوزه کارتون و کاریکاتور و با یک زبان مشترک قلمداد کرد که به‌لحاظ موضوعی می‌توان روی آن بسیار مانور داد. ضمن این‌که برپایی ورک‌شاپ‌های هنری و آموزشی هم به این تعاملات وجه گسترده‌تری می‌بخشد.

جالی خالی آثار دوسالانه در سطح شهر

اما موضوعی که در برپایی چنین رویدادهای هنری همواره مدنظر است، توجه به این نکته است که باید از تمام ظرفیت‌های موجود برای درمعرض نمایش قرار گرفتن این آثار استفاده کرد. علی‌رغم این‌که برپایی دوسالانه کاریکاتور اتفاقی است که برای آن تلاش بسیاری می‌شود، اما نتیجه آن محدود به یک گالری است و بازدید از نمایشگاه هم آن‌چنان‌که باید گرم و پرشور نیست، به‌طوری‌که شاید تعداد پراکنده‌ای در برخی ساعات روز به نمایشگاه سر بزنند. درحالی‌که می‌توان با توجه به امکانات موجود در فضای شهری و در تعامل با نهادی همچون شهرداری، مراتب و شرایط استفاده از فضاهای تبلیغاتی و پربازدید را برای نمایش این آثار در سطح شهر فراهم کرد.

به‌عبارت دیگر اگر مردم برای بازدید از این آثار به نمایشگاه نمی‌آیند، می‌توان نمایشگاه را به سطح شهر آورد؛ اتفاقی که درمورد بسیاری از رویدادهای هنری رخ می‌دهد و از همین روی هم تعامل خوبی میان شهرداری و سازمان‌ها و نهادهای هنری برقرار است و می‌توان از این فرصت درراستای توسعه هنر در فضای شهری بهره لازم را برد.

یادآوری می‌شود یازدهمین دوسالانه بین‌المللی کاریکاتور تهران با حمایت دفتر هنرهای تجسمی ازسوی خانه کاریکاتور ایران و با مشارکت مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی‌ معاصر برگزار شده است. این نمایشگاه تا ۲۳ آذرماه در مؤسسه فرهنگی ـ هنری صبا میزبان علاقه‌مندان است.