قدس آنلاین- ۲۹ سال قبل، در ۱۴ فوریه سال ۱۹۸۹ (۲۵ بهمن) میلادی شاهد صدور فتوای تاریخی حضرت امام خمینی (ره) در خصوص ارتداد سلمان رشدی و اعدام وی بودیم. سلمان رشدی که به دلیل انتقادات خاص از مارگارت تاچر نخست وزیر وقت انگلیس از خود چهره ای روشنفکر ساخته بود، پس از نوشتن داستان بلندی به نام «بچه های نیمه شب»، توانست بزرگترین جایزه ادبی انگلیس را دریافت کند و جای خود را در نزد برخی مخاطبان ادبی و داستانی در این کشور باز کند. در سال ۱۹۸۸، سلمان رشدی آخرین اثر خود را تحت عنوان «آیات شیطانی» و با حمایت مالی هنگفت لابی‌های صهیونیستی منتشر کرد. اختصاص نیم میلیون دلار از سوی یک یهودی صهیونیست به سلمان رشدی، تنها بخشی از چنین حمایتهایی محسوب می شد. وی در این کتاب، وقیحانه ترین اهانتها را متوجه ساحت مقدس پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و خاندان مطهر ایشان ساخت. همچنین در این کتاب، صحابه بزرگواری مانند بلاس حبشی و سلمان فارسی با بدترین و سخیف‌ترین اوصاف ممکن از سوی نگارنده مورد خطاب قرار گرفتند. همانگونه که پیش بینی می شد، لابی های صهیونیستی متعاقب انتشار این اثر شیطانی، حمایتهای خود را از آن ادامه دادند و این کتاب با تبلیغاتی گسترده از سوی این محاقل اسلام ستیز رو به رو شد.

سردمداران رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا، علی رغم آگاهی نسبت به خشم و اعتراض مسلمانان در قبال اقدام سلمان رشدی، آن را اثری انقلابی خوانده و با انعقاد قراردادهای کلان در کشورهای اروپایی، آسیایی و دیگر کشورهای جهان، به ترجمه و توزیع گسترده آن پرداختند. به صورت همزمان، نهادهای امنیتی غرب نیز به محافظت از نویسنده اثر آیات شیطانی پرداختند تا به این ترتیب، هدفمند بودن اقدام غرب و رژیم صهیونیستی در  تقابل با دین مبین اسلام بر همگان مسجل گردد. حتی مقامات آمریکایی یک گام فراتر نهاده و با دعوت از سلمان رشدی و همسرش به ایالات متحده، از وی خواستند تا در دفاع از این اثر وقیحانه سخنرانی کند. هر اندازه حمایتهای تبلیغاتی غرب و رژیم صهیونیستی از اقدام سلمان رشدی بیشتر می شد، واکنش مسلمانان جهان نیز در این خصوص جدی تر می شد. نقطه اوج این واکنشها، تظاهرات مسلمانان پاکستان در مقابل مرکز فرهنگی ایالات متحده آمریکا در اسلام آباد بود. این تجمع، با شهادت ۵ تن و مجروح شدن ۱۰۰ تن دیگر همراه شد. نمایندگان مجلس شورای ملی پاکستان نیز در دفاع از تظاهر کنندگان و در اعتراض به کشتار وحشیانه آنها توسط نیروهای پلیس و دولت، جلسه مجلس را ترک کردند. شهادت جمعی از مسلمانان پاکستان، نقطه عطفی در مبارزات جهان اسلام علیه کتاب آیات شیطانی، سلمان رشدی و حامیان آن محسوب می شد. درست در چنین مقطع حساسی حضرت امام خمینی (ره) در تاریخ ۲۵ بهمن سال ۱۳۶۷ فتوای ارتداد و قتل نویسنده کتاب آیات شیطانی را صادر کردند. در این فتوا آمده بود:

«به اطلاع مسلمانان غیورسراسرجهان میرسانم، مؤلف کتاب آیات شیطانی که علیه اسلام وپیامبروقرآن تنظیم وچاپ ومنتشرشده است، همچنین ناشرانِ مطلع ازمحتوای آن، محکوم به اعدام میباشند. ازمسلمانان غیورمیخواهم تا درهرنقطه که آنان رایافتند، سریعاآنها را اعدام نمایندتادیگرکسی جرأت نکندبه مقدسات مسلمین توهین نماید وهرکس دراین راه کشته شود، شهیداست انشاءاللّه. ضمنااگرکسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد، ولی خودقدرت اعدام آنرا ندارد، اورابه مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد».

حمایت گسترده جهان اسلام از  فتوای امام خمینی (ره)، وحشت سلمان رشدی و حامیان وی را برانگیخت. در خصوص این فتوای تاریخی نکاتی وجود دارد که لازم است مورد توجه و مداقه قرار گیرد:

نخست اینکه بر اساس فقه پویای شیعه و بر مبنای ماهیت حکم صادره از سوی حضرت امام (ره)، این فتوا مقید به زمان و مکان خاصی نبوده  و در هر شرایطی قابل اجرا می باشد. این حکم و آثار و متعلقات آن تا به امروز به قوت خود باقی مانده و در آینده نیز باقی خواهد ماند. در آیه مبارکه ۲۱۷ از سوره بقره آمده است :

«هر کس که از دین خود روی بگرداند، کافر شده و اعمالش نابود می شود و اینان اهل آتشند.»

فقهای امامیه، شافعی، حنبلی و حنفی نیز جملگی بر روی این مسئله اتفاق نظر دارند که هر فردی از دین اسلام عدول کند و مرتد شود، مصداق کافر بوده و خونش حلال می باشد. از سوی دیگر، سلمان رشدی دارای خانواده ای مسلمان و خود او نیز در ابتدا مسلمان بوده است. به عبارت بهتر، وی از دین مبین اسلام عدول کرده و حکم «ارتداد» در خصوص وی صدق می کند. فراتر از آن، سلمان رشدی مرتکب جرمی بزرگ تر یعنی توهین به مقدسات اسلامی گردیده و به ساحت مقدس پیامبر عظیم الشان اسلام (صلی الله علیه و آله) جسارت کرده است. بدیهی است که در چنین شرایطی فتوای حضرت امام خمینی و حکم تاریخی ایشان، معطوف به هر دو جرم نویسنده کتاب موهن آیات شیطانی می باشد : «کلیت ارتداد» و «ابراز کفر از طریق توهین به مقدسات اسلامی».

نکته دوم، به مسئله لزوم دفاع از حریم دین مبین اسلام و مرزهای عقیدتی آن از سوی «امت اسلامی» باز می گردد. حضرت امام خمینی (ره) در این حکم امت اسلامی را مورد خطاب قرار داده و اجرای حکم را منوط به جامعه یا کشوری خاص از عالم اسلامی نفرموده اند. این رویکرد جامع الاطرافبنیانگذار جمهوری اسلامی ایران برگرفته از نوع نگاه ایشان نسبت به مفاهیم والای امت اسلامی و جهان اسلام است. بر این اساس، دفاع از حریم عقیدتی و فکری اسلام، به مثابه دفاع از جان، مال و ناموس هر انسان مسلمانی واجب می باشد و امت واحده اسلامی در چنین شرایطی وظیفه دارند به مثابه اجزای یک پیکر، از حریم جوامع مسلمین (در ابعاد مختلف فکری و عملی) دفاع کنند.

نکته آخر اینکه حکم حضرت امام خمینی (ره) در بهمن ماه سال ۱۳۶۷ و پس از پایان دوران دفاع مقدس صادر شد. دشمنان قسم خورده غربی و صهیونیستی نظام و انقلاب اسلامی که تصور می کردند به واسطه هشت سال جنگ تحمیلی، قدرت نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان کاهش پیدا کرده است، به ناگهان با خیل عظیمی از حمایتهای جهانی از حکم حضرت امام خمینی (ره) مواجه شدند. این موضوع شوک سختی به حامیان سلمان رشدی و کتاب آیات شیطانی وارد ساخت و آنها را در بهت و حیرتی عمیق فرو برد.

در نهایت اینکه با وجود گذشت سه دهه از صدور فتوای تاریخی حضرت امام خمینی (ره) در خصوص سلمان رشدی، همچنان این حکم به قوت خود باقیست. بنابراین، امروز صرفا روزی برای «بازخوانی فتوای حضرت امام (ره)» نبوده و بلکه روزی برای «یادآوری» آن و تاکید بر ثبوت و استواری این فتوای غیرتمندانه است. این فتوا نماد غیرت و آگاهی رهبر پیر و فرزانه ای است که دفاع از کیان اسلام را وظیفه ای اصلی و غیر قابل مصالحه و معامله برای امت واحده اسلامی می دانست.

 *منتشر شده در ویژه نامه بیت المقدس روزنامه قدس