قدس آنلاین-اگر تا چند سال پیش فقط برخی از دانش آموزان و کارشناسان موضوع کمبود امکانات رفاهی و آموزشی - تربیتی در مدارس شبانه روزی را که با هدف توسعه عدالت آموزشی، افزایش درصد پوشش تحصیلی مناطق محروم، شکوفای استعدادهای دانش آموزان روستایی و عشایری و... راه‌اندازی شده‌اند، روایت می‌کردند، حالا نمایندگان مجلس شورای اسلامی و حتی مقام‌های عالی وزارت آموزش و پرورش آشکارا این مهم را تأیید می‌کنند

 حال پرسش این است مدارس شبانه روزی - عادی دولتی- که بخش قابل توجهی از ۳۳۰۰ مدرسه و دبیرستان شبانه روزی کشور را تشکیل می‌دهند، در چه وضعیتی قرار دارند؟ این مدارس از چه زمانی و به چه دلایلی دچار کمبود امکانات رفاهی و تجهیزات آموزشی شده اند؟ و سرانجام اینکه با چه راهکارهایی می‌توان این مدارس را از وضعیت موجود نجات داد؟

وضعیت دانش آموزان مناطق محروم

عرفان عبدالرضای زرندی، نائب رئیس دوم مجلس دانش آموزی در این باره به قدس می‌گوید: دانش آموزانی که در مدارس شبانه روزی مناطق محروم تحصیل می‌کنند، وضعیت مناسبی ندارند؛ یعنی جدا از کمبود فضای مطالعه دچار مشکل تغذیه نامناسب هم هستند.

وی که نماینده دانش‌آموزان استان کرمان در مجلس دانش‌آموزی است، می‌افزاید: در واقع طی سال‌های اخیر سطح کمی و کیفی تغذیه دانش‌آموزان مدارس شبانه روزی کاهش یافته که این اتفاق بسیار بدی است که ضرورت دارد مسئولان مربوطه هرچه زودتر تدابیر لازم برای رفع این مشکلات بیندیشند.

دانش آموزان مدارس شبانه در بدترین وضعیت غذایی

ابراهیم سحر خیز، معاون سابق آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش نیز با اشاره به اینکه اغراق نیست اگر بگویم دانش آموزان مدارس شبانه در بدترین وضعیت غذایی به سر می‌برند، به قدس می‌گوید: زمانی به دلیل وجود محدودیت‌های مالی رژیم غذایی بچه‌ها شده بود نان و سیب زمینی. حتی بعضی از مدیران این گونه مدارس می‌گفتند برای تهیه اقلام غذایی مورد نیاز دانش‌آموزان به دکان‌های محله هم مقروض هستند.

وی کمبود نیروی انسانی را یکی دیگر از مشکلات مدارس شبانه روزی می‌خواند و می‌گوید:همین حالا کادر آموزشی این گونه مدارس تکمیل نیست، چه رسد به پنج سال دیگر که حدود یک دوم نیروی آموزش و پرورش در کشور بازنشسته می‌شوند که این موضوع با توجه به استخدام نشدن نیروی جایگزین به تعداد کافی به کل مدارس دولتی بویژه به مدارس شبانه روزی ضربه     می‌زند. یعنی جذب نشدن نیرو و پرداخت نکردن مطالبات معلمان و رها کردن آنان به امان خدا مشکلات خاص خود را ایجاد می‌کند، به همین خاطر ما در سیستان و بلوچستان و برخی دیگر از استان‌ها مواردی از وقوع آتش سوزی و برق گرفتگی را در این گونه مدارس داشتیم که علتش حضور نداشتن سرپرست شب در مدرسه بوده است.

وی با اشاره به اینکه از زمان اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و توزیع نشدن کالای مصرفی به مدارس شبانه روزی به صورت تعاونی، مشکلات این گونه مدارس هر سال بیش از پیش تشدید شده است، ریشه تمام این مشکلات را تخصیص ندادن سرانه کافی به مدارس شبانه روزی ارزیابی می‌کند و در پاسخ به این پرسش که میزان مورد نیاز سرانه مدارس شبانه روزی چقدر است و اکنون چقدر پرداخت می‌شود؟ می‌گوید: سرانه را باید به روز دید. می‌دانم در بودجه رقمی را برای این منظور لحاظ کرده‌اند، اما معلوم نیست که آن را تخصیص بدهند یا نه؟ متأسفانه سال گذشته مدارس دولتی یک ریال سرانه دریافت نکرده‌اند، البته مدارس شبانه روزی سهمی دریافت کرده‌اند، اما در مجموع اطلاعاتم نشان می‌دهند مدارس شبانه روزی برای تأمین هزینه‌های غذایی درگیر قرض به بخش خصوصی هستند.

سحرخیز با اذعان به اینکه در زمان معاونتش در وزارت آموزش و پرورش مدارس شبانه روزی دولتی دچار کمبود امکانات رفاهی و تجهیزات آموزشی بوده‌اند، اما اکنون وضعیت آن‌ها وخیم‌تر شده است، تصریح می‌کند: یعنی هر سال وضعیت آن‌ها بدتر از سال پیش می‌شود.  

وی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش برای رفع مشکلات یاد شده، طرح‌های مختلفی مثل خرید خدمات آموزشی، اداره مدارس به صورت هیئت امنایی، پرداخت هزینه سرویس دانش آموزان عشایری و... را پیاده کرده، اما هیچ یک از آن‌ها جوابگو نبوده است، تصریح می‌کند: اگر این گونه مدارس تعطیل شود به ضرر دولت است؛ چون آن وقت باید مدارس کوچک را در روستاهای کم جمعیت راه اندازی و اداره کند که بودجه بسیار بیشتری را می‌طلبد؛ بنابراین و با توجه به اهمیت فعالیت مدارس شبانه روزی برای کشور بهترین راهکار برای برون رفت مدارس شبانه روزی از وضعیت موجود پیش بینی یک ردیف بودجه مستقیم و بدون سوخت و سوز برای این گونه مدارس است.

سید محمد شفیعی، مدیرکل امور مجلس وزارت آموزش و پرورش کشور اواخر سال گذشته با اشاره به اوضاع مالی نامناسب و کمبود تجهیزات مدارس شبانه روزی در کشور گفته بود سرانه مدارس شبانه روزی در بودجه سال ۹۷ بهتر از سال گذشته دیده شده و برای این موضوع ۲۵۰ میلیارد تومان تأمین اعتبار شده است که ان شاءالله در آینده‌ای نزدیک این بودجه تزریق خواهد شد.

وی گفته بود سرانه هر نفر دانش آموز شبانه روزی در کشور ۱۲۰۰ تومان بوده که در سال ۹۷ این مقدار به بیش از دو برابر افزایش پیدا خواهد کرد.

مشکل در تأمین خوراک دانش آموزان

حبیب الله دهمرده؛ عضو کمیسیون آموزش و پرورش مجلس شورای اسلامی نیز خبر از کمبودهایی در برخی از مدارس شبانه روزی عادی، بویژه در استان‌های کم برخوردار می‌دهد و می‌گوید: بعضی مواقع می‌بینیم که در تغذیه مدارس شبانه روزی دچار اشکال هستیم؛ یعنی آن گونه که لازم است نتوانسته‌ایم غذا و خوراک دانش آموزان این گونه مدارس را فراهم کنیم که دلیل آن کمبود بودجه آموزش و پرورش است. در واقع گاهی سرانه تعیین شده به دست این گونه مدارس نمی‌رسد.

نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش باید در سه مؤلفه آموزشی، علمی – تربیتی و امکانات رفاهی حداقل‌ها را برای مدارس شبانه روزی تأمین کند، می‌افزاید:در آن صورت استعدادهای دانش آموزان مناطق کم برخوردار شکوفا می‌شود.

نماینده مردم زابل در مجلس که خود را بنیانگذار دبیرستان‌های شبانه روزی در ایران می‌داند، راهکار رفع مشکلات یاد شده را اهتمام آموزش و پرورش به مدارس شبانه روزی می‌داند و می‌گوید: نمی‌شود برای هر بخشی ردیف بودجه مستقیمی پیش بینی شود، در حال حاضر در بودجه آموزش و پرورش برای مدارس شبانه روزی بودجه پیش بینی می‌شود، اما گاهی وزارت آموزش و پرورش کم لطفی می‌کند و بودجه آن را کامل نمی‌دهد یا کم می‌دهد. یعنی به جای اینکه از بخش‌های دیگر بزند و به این بخش بدهد، از این بخش می‌زند و به بخش‌های دیگر می‌دهد. ضمن اینکه آموزش و پرورش منطقه در این ارتباط نقش عمده‌ای دارد؛ یعنی اگر به این گونه مدارس اعتقاد داشته باشد، آن وقت توجه ویژه‌ای به این مدارس می‌کند.

نگاه ویژه دولت به مدارس شبانه روزی

سید محمد باقر عبادی، عضو دیگر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز مدارس شبانه روزی را از لحاظ بودجه در مضیقه می‌داند و می‌گوید: البته مجلس تا جایی که ممکن بوده بودجه آموزش و پرورش را افزایش داده است، حتی امسال برای کاهش برخی مشکلات طرح رایگان شدن مصرف آب، برق و گاز مدارس دولتی را داشته؛ این کار کوچکی نبوده، اما راهکار حل مشکلات مورد نظر بیشتر در دست دولت است؛ یعنی دولت می‌تواند با پیش بینی بودجه کافی برای این بخش و تخصیص کامل آن نگاه ویژه‌ای به مدارس شبانه روزی داشته باشد.

کمبودها را نفی نمی‌کنم

سید محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش نیز در پاسخ به قدس مواجه شدن مدارس شبانه روزی با مشکلات متعدد را نفی نمی‌کند، اما می‌گوید: ما برای رفع کمبودهای این گونه مدارس تمام تلاش خودمان را می‌کنیم. برای این منظور در اواخر سال ۹۶ اعتباراتی را به این بخش تزریق کرده‌ایم و در سال ۹۷ نیز با عنایتی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی به حوزه آموزش و پرورش داشته‌اند، اعتبارات نسبتاً ویژه‌ای برای وزارت آموزش و پرورش پیش بینی شده که اگر از سوی دولت به صورت کامل تخصیص پیدا کند، بخشی از مشکلات رفع می‌شود.