این نیروها که اغلب در استان‌هایی مانند تهران و خراسان را برای اشتغال انتخاب می‌کنند با ورود به بخش‌های مختلف کسب‌وکار به‌خصوص بخش ساختمانی و با کمترین دستمزد فعالیت خود را به صورت مستمر شروع کرده و درآمد کسب شده را اغلب برای خانواده‌های خود در افغانستان ارسال می‌کردند.

استان خراسان رضوی و مشهد نیز به دلیل همجواری با مرزهای افغانستان و همچنین زمینه انجام فعالیت‌های مختلف نظیر مشاغل ساختمانی اگرچه از جاذبه خاصی برای مهاجرین افغانی برخوردار بود، اما انگار رکود در فعالیت‌های ساختمانی در چند سال گذشته، نوسانات نرخ ارز طی چند ماه اخیر و کاهش تدریجی پول ایران باعث شده است این نیروهای مهاجر عطای ماندن در مشهد را برلقای آن ببخشند و ایران را به سمت کشورهایی نظیر ترکیه و امارات ترک کنند.

با این شرایط پول ایران دیگر ارزشی ندارد

در ادامه با مهاجرانی که در مشهد مشغول به‌کار هستند گفت‌وگو می‌کنیم.

یکی از این نیروهای مهاجر می‌گوید: اشتغال و حضور در ایران دیگر برای ما فایده‌ای ندارد.

وی که در ساختمانی نیمه‌کاره در منطقه الهیه نگهبان است، در ادامه به فارس می‌افزاید: تا پایان فصل تابستان که این ساختمان به اتمام برسد در مشهد می‌مانم و سپس یا به افغانستان و یا کشور دیگری مهاجرت می‌کنم.

او با بیان این موضوع که از سال 80 در مشهد مشغول به کار است، ادامه می‌دهد: قبلا با پولی که به صورت شبانه‌روزی و با فعالیت در ساختمان‌ها به‌دست می‌آوردم و به افغانستان می‌فرستادم، خانواده چهار نفری خودم را اداره می‌کردم اما با این وضعیت پیش آمده و افزایش نرخ دلار، دیگر پول ایران ارزش ندارد و ماندن در اینجا بی‌فایده است.

کاهش ارزش پول ایران در مقابل پول افغانستان

مهاجر دیگری که از ظواهرش پیداست که جوشکار است و در همان ساختمان مشغول به‌کار است نیز می‌گوید: تا قبل از تحریم‌های ترامپ و حتی تا یک سال پیش، هر یک میلیون تومان، 15 هزار افغانی بود اما حالا 8 هزار هم نیست و با این پول در افغانستان هیچ کاری نمی‌توان کرد.

او ادامه می‌دهد: به محض اینکه چند کاری که از قبل به کارفرما قول داده بودم را انجام دهم، با پنج نفر دیگر از دوستانم قصد داریم به ترکیه برویم و در آنجا کار کنم، اگرچه از لحاظ امنیت هیچ جا به‌ایران نمی‌رسد، ولی چه با ید کرد، مجبور هستیم چون زن و بچه‌مان در افغانستان گرسنه و چشم انتظار ارسال پول ما هستند و نمی‌توانیم با این وضعیت درآمد اینجا بمانیم، جرأت رفتن به افغانستات را هم نداریم چون 40 سال است که کشور ما درگیر جنگ است و درحال حاضر هم از آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها گرفته تا طالبان و داعش مدام در حال تیراندازی و جنگ در این کشور هستند.

رفتن نیروهای مهاجر از ایران تلنگری برای مسؤولان

عضو هیئت مدیره کانون عالی شورای اسلامی کار نیز دراین باره می‌گوید: مهاجرت نیروهای افاغنه از ایران تلنگری برای مسئولان برای رسیدگی به معیشت کارگران ایرانی است.

احسان سهرابی در ادامه به فارس می‌افزاید: بیش از دو میلیون مهاجر افغانی دارای مجوز کار و به همین تعداد نیز بدون مجوز در حال فعالیت در ایران هستند، کارفرماها به دلیل اینکه این نیروها ارزان بودند و مزایایی نظیر بیمه، پاداش و عیدی به آنها پرداخت نمی‌کردند، از آنها استفاده می‌کردند و مشاغل سختی نظیر کارهای ساختمانی و چرم‌سازی را به آنها واگذار می‌کردند، حال چه اتفاقی افتاده است که کارگر افغانی که ایران را به‌عنوان وطن دوم خود انتخاب کرده بودند و حتی حاضر به انجام مشاغل سخت و کسب درآمد بدون مزایا نیز بود، در تلاش برای ترک ایران است؟!

وی تصریح می‌کند: نیروهای کار افاغنه ادعا دارند که فعالیت در ایران برای آنها توجیه اقتصادی ندارد و درآمد به‌دست آمده کفاف 10 الی 15 روز زندگی خانواده‌اش در افغانستان را نمی‌کند.

دولت به فکر تامین معیشت کارگران نیست

رئیس هماهنگی کانون شوراهای اسلامی کار خراسان رضوی ادامه می‌دهد: چطور شده است که این نوسانات ارزی زندگی یک خانواده افغانی را دچار تزلزل کرده است و آنها از ترس عدم تامین معیشت زندگیشان تصمیم به ترک ایران گرفته‌اند، آیا با این شرایط معیشت خانواده ایرانی دچار تزلزل و آسیب نشده است؟! همه این موارد نشان می‌دهد که دولت به‌فکر تامین معیشت کارگران نیست.

سهرابی اظهار می‌دارد: اگر یک کارگر ایرانی نجابت دارد و به خاطر تعصب به وطنش با هر حقوق و دستمزدی کار می‌کند، این نباید به محلی برای سوءاستفاده مسؤولان تبدیل شود، چطور است که یک کارگر افغانی تشخیص داده است که دیگر درآمد او در ایران کفاف زندگیش را نمی‌دهد ولی مسئولان ما متوجه نشده‌اند!

وی می افزاید: سال‌هاست که فعالان کارگری اعلام کرده‌اند که با این حقوق دریافتی، کارگران  زیر خط فقر هستند اما متاسفانه کسی گوش نمی‌دهد، شاید مهاجرت نیروهای افاغنه تلنگری برای بررسی حقوق و دستمزدها در ایران باشد، زیرا در فصلی مثل تابستان که برخی به مسافرت‌های تابستانه می‌روند جامعه کارگری به‌دلیل مشکلات مالی و فشار اقتصادی که گریبانگیر آنها شده است، مدت زیادی است که سفر را فراموش کرده و مسافرت برای خانواده‌های آنها رویایی بیش نیست.

کارگران همواره در طول سال‌های پس از انقلاب تمام سختی‌ها را به جان خریده و همواره حامی نظام بوده‌اند و در خط مقدم الگوی اقتصاد مقاومتی مد نظر رهبری معظم انقلاب نقش بارز و مشخصی در تولید و رونق اقتصادی داشته‌اند، اما متاسفانه مسؤولان طی سال‌های اخیر به این قشر کمترین توجه را داشتند، از طرفی تلاطم‌های ارزی طی چند ماه اخیر باعث شده است تا قیمت اقلام معیشتی به شدت دچار نوسان و تزلزل باشد و قدرت خرید جامعه کارگری کاهش پیدا کند، البته این کاهش قدرت خرید را نیروهای کار افغانی خیلی زودتر از مسؤولان دولتی درک کردند و به‌تدریج سعی در ترک ایران گرفته‌اند که جای تامل دارد.

گزارش از: رضا طلبی