امیرحسین مزینی، معاون پژوهشی پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با خبرنگار اقتصادی با قدس آنلاین، با اشاره به ضعف حاکم بر دیپلماسی اقتصادی کشور گفت: دیپلماسی اقتصادی ایران بسیار ضعیف یا بهتر است عنوان شود موضوعی به نام دیپلماسی اقتصادی یا اصل دیپلماسی جدی گرفته نمی شود؛ آنچه به عنوان دیپلماسی مطرح می شود وسیله ای برای دست یابی به اهدافی است که با اهداف دیپلماسی واقعی در تضاد است؛ متاسفانه مسئولین اهتمام جدی به استفاده  از ابزارهای دیپلماسی در تقویت اقتصادی کشور نداشته اند.

وی در انتقاد ازعدم عملکرد ضعیف سفارتخانه های کشور، افزود: با اینکه در اکثر کشورهای جهان سفارتخانه داریم اما سفارتخانه ها در راستای اهداف سیاسی برنامه ریزی شده اند نه نیل به اهداف اقتصادی. داشتن سفارتخانه در همه کشورها هنگامی که از ظرفیت سازیهای اقتصادی استفاده نمی شود چندان حائز اهمیت یا واجب نیست، چنانچه بسیاری از کشورها به دلیل عدم به صرفه بودن، در برخی از کشورها سفارتخانه ای ندارند.

 این استاد اقتصاد بین‌الملل با اشاره به اهمیت دیپلماسی اقتصادی در شکوفایی اقتصادی کشور خاطر نشان کرد: صرف گفتن دیپلماسی و تاکید بر دیپلماسی راه به جایی نمی برد، زمانی می توان از هدفمندی دیپلماسی سخن گفت که توسعه صادرات و استحکام روابط بین المللی هدف دیپلماسی باشد؛ بی‌شک در چنین شرایطی رشد و شکوفایی ره آورد دیپلماسی خواهد بود، کما اینکه در رایزنی‌های فرهنگی، بازرگانی و سیاسی حصول دستاوردها دنبال می‌شود، در حالی که اقتصاد در این عرصه جایگاه قابل قبولی ندارد.

 امیرحسین مزینی، معاون پژوهشی پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، اهمیت سفارتخانه ها را برای کشور اینگونه عنوان کرد: پر واضح است داشتن سفارتخانه در سایر کشورها به خودی خود ارزشی محسوب نمی شود،صرف حضور داشتن سفارتخانه مهم نیست، زمانی سفارتخانه در سایر کشورها حائز اهمیت است که اهداف جانبی وراه های توسعه کشور از قبیل توسعه اقتصادی را به شکل جد دنبال کند.

امیرحسین مزینی، معاون پژوهشی پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس با انتقاد از عدم توجه وزارت خارجه به دیپلماسی اقتصادی گفت: دستگاه وزارت خارجه کشور نشان داده در دولت یازدهم و دوازدهم تفکر اقتصادی یا دیپلماسی اقتصادی ندارد؛ آنچه بر دستگاه دیپلماسی کشور حاکم است تفکر سیاسی است نه دیپلماسی سیاسی توام با دیپلماسی اقتصادی. در موضوع برجام باید از ظرفیت های داده شده جهت انعقاد قراردادهای اقتصادی با پشتوانه اجرایی بالا استفاده می شد اما عملا چنین اتفاقی نیفتاد و دستگاه دیپلماسی کشور نتوانست از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی خود در راستای تقویت اقتصاد کشور استفاده کند.

وی افزود: به نظر می رسد دستگاه دیپلماسی کشور در راستای به کارگیری دیپلماسی اقتصادی توجیه نشده، هر چند که حاکمیت چنین خواسته ای از وزارت خارجه و سفرای ما نداشته اند؛ اقتصاد تک محصولی وابسته به فروش نفت، واردات کالاهای لوکس و قاچاق، اقتصاد کلیشه ای، فاسد جایگاهی برای  دیپلماسی اقتصادی قائل نیست؛ لذا اقتصاد و دستگاه دیپلماسی در عدم استفاده از ظرفیت های خارجی با هم همراه بوده و هر دو در مسیر عدم توجه به ظرفیتهای بین المللی اقتصادی بوده اند. هیچ یک از اقتصاد و دستگاه دیپلماسی از یکدیگر موضوعی به نام توجه به دیپلماسی اقتصادی را مطالبه نکرده اند.

مهدی طغیانی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان نیز در گفتگو با قدس آنلاین، با اشاره به عدم انطابق برنامه‌ریزی‌ها با ظرفیت‌های موجود کشور، گفت: آنچه به عنوان برنامه نویسی در کشور انجام می‌شود مطابق با امکانات و ظرفیت های موجود نیست، از این رو بیش از آنکه برنامه نویسی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها منطبق بر واقعیت وامکانات باشد و اجرایی بودن آن ثابت شده باشد، احساساتی و آرمان گرایانه است.

طغیانی دراین باره افزود: با آنکه در اکثر موارد می دانیم برنامه ریزیهای خرد و کلانی که انجام می شود فاقد ظرفیت‌سازی های لازم است اما بر انجام آن اصرار می کنیم در حالی که می‌دانیم تحقق آن دور از ذهن و واقعیت است؛ عدم توجه به چنین موضوعی است که منجر به عدم تامل درخصوص موضوعات مهم دور و برمان می شود. این مضوع برنامه ریزی‌های صحیح را نیز تحت تاثیرات منفی قرار داده و ما از تفکر در برنامه ریزیهای شدنی دور می کند.

این استاد اقتصاد با بیان اینکه برنامه‌ریزی‌های کلان فاقد پشتوانه اساسی است، اظهار داشت: عملکرد برنامه ریزانه برخی از مسوولین شاهد این ادعاست که برخی در برنامه ریزیها و برنامه نویسی ها به دنبال اقناع خود هستند که موفق می شویم، در حالی که خود می دانند برنامه آنها فاقد پشتوانه اساسی است؛ علاوه بر نگاه آرمانی به برنامه ریزی، متاسفانه در اجرا نیز مشکلات عدیده ای وجود دارد؛ اگر نظام برنامه ریزی کشور در حوزه اجرا واقعی عمل کند، و پشت هر برنامه ریزی نظریه متقنی وجود داشته باشد بخشی از مشکلات به خودی خود حل می شود.

 مهدی طغیانی تاکید کرد: عدم برخورداری از نظریه مطلوب، یا ارائه نظریه هایی که مبتنی بر داشته ها و امکانات کشور نیست منجر به برنامه‌ریزی‌هایی می شود که ره آوردی جز اتلاف وقت و سرمایه را به دنبال ندارد؛ برنامه های توسعه ای کشور که غالبا به نتیجه دلخواه نمی رسد گواه این واقعیت است که برنامه ریزیها مطابق با شرایط و ظرفیت ها نیست.

وی افزود: ضد و نقیض هایی که در برنامه های توسعه ای دیده می شود نیز نشان می دهد واقعیت های جامعه، ظرفیت ها، کارآیی ها از پشتوانه علمی برخوردار نیست،هر چند اجرای صحیح برنامه ها نیز با مشکلات عدیده ای رو به رو می شود که خود جای بحث طولانی تری دارد.

مهدی طغیانی اقتصاد دان با تاکید بر عدم توجه به برخورداری از امکانات لازم در تحقق برنامه ها، گفت: معمولا مسوولین و دولتمردان بیش از آنکه به چگونگی و  اجرای برنامه ریزی‌ها توجه کنند تنها به اهداف برنامه اهتمام دارند؛ هنگامی که در بطن انجام برنامه‌ریزی‌ها قرار می گیرند چون ابزارهای لازم برای برنامه ریزی در دسترس نیست، ابزارهایی که عموما می تواند سیاسی یا مشروعیت در میان بخشی از جامعه باشد و مقبولیت و محبوبیت آنها را کاهش داد از کنار برنامه ریزیها و برنامه نویسی هایی که زمان بر و هزینه بر بوده به راحتی می گذرند.

وی در خصوص نظام مالیاتی کشور و برنامه ریزیهای محقق نشده آن افزود: یکی از موضوعاتی که عموما دولتها در برنامه نویسی‌ها بر آن تاکید می کنند استقلال نظام مالیاتی کشور است؛ عدم کارآمدی نظام مالیاتی کشور بیانگر عدم ایجاد تمهیدات لازم برای تحقق برنامه نویسی هاست؛ اصلاح نظام جامع مالیاتی در گرو توسعه پایه مالیاتی است؛ توسعه پایه مالیاتی زمان بر، سخت و نیازمند توجه به ارکان شفاف سازی است؛ دولت هنگامی می تواند اخذ مالیات را توسعه دهد که از گروه هایی مالیات اخذ کند که همواره فرار مالیاتی داشته اند، با توجه به اینکه اهتمام به چنین موضوعی منجر به کاهش محبوبیت دولت می شود، از آن عبور کرده و توجه چندانی به برنامه ریزیهای صورت داده شده دراین حوزه نمی‌شود.

این استاد اقتصاد با اشاره به تاثیر گذاری ملاحظات سیاسی در عدم اجرای برنامه‌ریزی‌ها خاطر نشان کرد: بسیاری از مسوولین برنامه می نویسند یا برنامه می گیرند اما به لحاظ ملاحظات سیاسی یا علاقه ای به اجرای آن ندارند، یا  پایبند به لوازمات و ملزومات آن نیستند، از این رو زمانی برنامه ریزی‌ها و برنامه‌نویسی‌ها منجر به نوآوری و رشد و شکوفایی اقتصاد کشور می شود که همه عوامل در کنار هم چیده و دیده شود و ظرفیت ها و قابلیت‌های موضوعات به درستی و به صورت جامع مورد بررسی قرار داده شود.

انتهای پیام/