کاروانسرای قدیمی فریمان هم یکی از همین هزاران بنای تاریخی است که با وجود بضاعت فراوانش سال‌هاست خاک بی‌تفاوتی برآن نشسته است.
کاروانسرایی در بی‌تفاوتی روزگار
در نگاه اول درقسمت‌های داخلی این بنا حجره‌ها، اصطبل، بارانداز، هشتی ورودی و حیاط مرکزی را می‌توان دید و نمای بیرونی آن دارای چهار برج است که امروز تنها دو برج باقی مانده است. همان برج‌هایی که روزگاری برای دفاع در مقابل هجوم دشمنان و راهزنان مسلح ساخته شده بود، اما امروزه به نظر می‌رسد، جزو نخستین قسمت‌هایی از رباط است که در تاخت و تاز غارتگران آثار تاریخی از بین رفته است. بنای مربعی شکل شامل قوس، درگاهی ایوان، از ویژگی‌های خاص این بناست. این بنا متعلق به دوره اواخرصفویه و اوایل قاجاراست که مصالح ساختمانی آن را آجر، گچ، چوب، سنگ و ملات ساروج تشکیل می‌دهد. این اثر تاریخی درگذشته در مسیر راه کاروانروی مشهد به هرات قرار داشته است. رباط فریمان در انتهای خیابان امام خمینی(ره) فریمان واقع شده که درصورت عدم رسیدگی به آن، تا چند سال آینده چیزی از آن باقی نخواهد ماند. این بنا در سال ۷۹ به شماره ثبت ملی ۲۵۸۰ در فهرست آثار تاریخ ملی ثبت شده است و درهمان سال تعمیرات اضطراری در آن انجام شد.
کاروانسرایی که فرهنگسرا نشد
مدیروقت میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان فریمان در مصاحبه‌ای در سال ۸۴ گفته بود: درسال ۸۲ مبلغی برای پیوند و استحکام بخشی رباط از سوی سازمان اختصاص یافت که باعث شد برخی کارها در رباط انجام شود. علی برجی ازمطالعاتی که آن زمان در دست انجام بود اظهار داشته بود: کاروانسرا با بازسازی مجدد به فرهنگسرا تبدیل می‌شود و قرار است، موزه مردم شناسی، چایخانه سنتی، غرفه‌های نمایشگاهی و مراکز فعالیت‌های فرهنگی و هنری درآن در نظر گرفته شود اما حالا سال‌های زیادی از این وعده گذشته است و کاروانسرای فریمان در حال تخریب است.
مرمت‌های گاه گاهی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری فریمان در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره وضعیت فعلی این کاروانسرا می‌گوید: تاکنون چندین بار این بنای تاریخی توسط میراث فرهنگی مرمت شده است و آخرین بار امسال این مرمت صورت گرفت که در آن ضلع جنوبی آن مرمت شده است. حسن گیاهی می‌افزاید: این بنا طبق قرارداد به مدت ۲۰ سال در دست میراث فرهنگی باید می‌بود اما حدود ۸ سال یعنی تا سال ۹۳ در اختیار میراث فرهنگی فریمان قرار داشت و طی مکاتباتی که شهردار و شورای وقت فریمان با میراث انجام دادند، این صورتجلسه لغو شد و از آن تاریخ میراث فرهنگی دراین جا مدیریتی ندارد، چون مالک شهرداری است.
کلید نداریم، اما مرمت می‌کنیم
وی در ادامه خاطرنشان می‌سازد: از آن تاریخ این کاروانسرا دست ما نیست و کلید هم نداریم. گیاهی تصریح می‌کند: با وجود این تفاسیر در برنامه‌مان بودجه مرمت کاروانسرا را می‌گذاریم و برای مثال امسال با گرفتن اعتباری حدود ۱۴ میلیون تومان ضلع جنوبی آن را مرمت کردیم. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فریمان گفت: با وجود اینکه میراث فرهنگی درخیلی مکان‌ها مالک نیست اما ناظر است، تأکید می‌کند: امیدواریم در شهرداری فریمان نیز ردیف بودجه برای این کاروانسرای تاریخی در نظر گرفته شود اما شهرداری هم بودجه چندانی ندارد و برای همین این کاروانسرا همچنان در بلا تکلیفی بسر می‌برد.
بازدید نداریم
وی در پاسخ به پرسش ما در خصوص امکان بازدید از این بنای تاریخی برای علاقه مندان، توضیح می‌دهد: درحال حاضر امکان بازدید برای علاقه‌مندان وجود ندارد ودرب آن بسته است. وی درباره واگذاری این کاروانسرا به بخش خصوصی نیز توضیح می‌دهد: برای بخش خصوصی هم باید آورده‌ای داشته باشد تا چند میلیارد هزینه کند. چندین بار سرمایه‌گذار ورود پیدا کرده است اما به نتیجه‌ای در این باره نرسیده است اما خوشبختانه سرمایه‌گذارانی درحال حاضر حضور پیدا کرده‌اند که در حال مذاکره با شهرداری هستند و لازم به یادآوری است که میزان هزینه ترمیم این رباط بیش ازیک میلیارد تومان است.
کاروانسرایی با بضاعت بسیار
عضو شورای شهر فریمان نیز در گفت‌وگو با قدس در خصوص آخرین وضعیت کاروانسرای قدیمی فریمان می‌گوید: در سال جاری میراث فرهنگی فریمان، تعمیراتی را برای این بنای تاریخی در نظر گرفت و انجام داد که قابل تقدیراست. الله نظرصفدری می‌افزاید: اما به اعتقاد من این رباط در منطقه بسیار خوبی قرار گرفته است. از این رو بسیار مکان خوبی برای سرمایه‌گذاری می‌تواند باشد اما متأسفانه شهرداری فریمان دارای وضعیت مالی مناسبی نیست؛ بنابراین فقط با مشارکت بخش خصوصی می‌توان آنجا را احیا کرد. وی با اشاره به مشارکت بخش خصوصی برای احیای این کاروانسرای تاریخی خاطر نشان می‌سازد: در حال حاضر چند سرمایه‌گذار مراجعه کرده‌اند که امیدواریم در یک یا دو فاز آن جا را راه‌اندازی کنیم.
ظرفیت گردشگری فریمان
صفدری با بیان آنکه این کاروانسرا دارای بضاعت راه‌اندازی یک رستوران سنتی و تالار و غرفه‌هایی برای اقامت مسافران است، تأکید می‌کند: فریمان دارای ظرفیت گردشگری و بوم‌گردی است و این کاروانسرا می‌تواند محل خوبی برای بخشی از این هدف باشد و امیدواریم مجموعه‌ای اقامتی، پذیرایی و گردشگری خوبی برای علاقه‌مندان فراهم شود.
ایجاد پارک
عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر فریمان درباره سایر برنامه‌های بازسازی و ایجاد فضای گردشگری در این کاروانسرا تصریح می‌کند: از برنامه‌هایی دیگر می‌توان اشاره‌ای به یک قبرستان قدیمی در نزدیکی این کاروانسرا داشت که بیش از پنج دهه است که در آن جا اموات دفن نمی‌شوند و طبق برآوردی که انجام شد، مقرر گردید که در آن جا پارکی احداث شود. عضو شورای شهر فریمان همچنین از دیگر برنامه‌های این طرح، آزادسازی بخشی از خانه‌های مسکونی این منطقه اعلام می‌کند و می‌افزاید: از آنجایی که در مجاور رباط تعدادی خانه‌های مسکونی است با مالکین وارد مذاکره شدیم که به جای خانه‌هایشان به آن‌ها یا زمین واگذار کنیم و یا بهای آن را پرداخت کنیم تا آن هم آزادسازی شود.
ورود بخش خصوصی
صفدری بیان می‌کند: امیدواریم بزودی با بخش خصوصی به نتیجه برسیم و این موضوع در دستورکار شورا و شهرداری قرار دارد و در حال حاضر شورا و شهردار درگیر لایحه عوارض، بودجه و خدماتشان هستند اما بسته‌های اقتصادی هم برای بند فریمان و مسیرآنجا و هم رباط پیش‌بینی شده است و در دستور کارمان بوده و هست که برای براورد اقتصادی آن، روی آن کار شود. صفدری براورد هزینه برای استفاده و ساخت این مجموعه گردشگری را معادل دو میلیارد تومان اعلام می‌کند و می‌افزاید: عملاً بین دو الی سه دهه است که کاری در این کاروانسرا به صورت جدی انجام نشده است و این درحالی است که قسمت و بخش‌هایی از بنا از بین رفته است. بخش قسمت غربی مناسب است اما قسمت شرقی پایه‌ها تخریب شده است و وضعیت خوبی ندارند.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام /
نظر شما