طی روزهای گذشته دکتر احسان روحی، دانشیار دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد، از سوی گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان پژوهشگر جوان برجسته مهندسی مکانیک سال ۹۷ انتخاب شد. همین امر بهانه‌ای شد تا با این چهره دانشگاهی جوان گفت‌وگویی انجام دهیم که در ادامه می‌خوانید:
لطفاً ضمن معرفی خود به تشریح سوابق علمی وپژوهشی خود پرداخته و بفرمایید چند مقاله وتحقیق شما در نشریات ملی و بین‌المللی به چاپ رسیده است؟
من دانشیار گروه مهندسی مکانیک دانشگاه فردوسی مشهد و دانش‌آموخته دو رشته مهندسی مکانیک (کارشناسی ارشد تبدیل انرژی، ۱۳۸۵ فردوسی مشهد) و مهندسی هوافضا (کارشناسی (۱۳۸۳)، دکترا (۱۳۸۹) هر دو مقطع از دانشگاه صنعتی شریف) هستم. همچنین از سال ۱۳۸۹ در دانشگاه فردوسی مشهد مشغول تدریس و تحقیق می‌باشم که زمینه اصلی تحقیقاتم نیز دینامیک گازهای رقیق شده و مطالعه رفتارهای غیرمتعارف جریان سیال در ابعاد میکرو- نانو است. در بازه سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۷، راهنمایی ۳۳ دانشجوی تحصیلات تکمیلی را برعهده داشتم که اکثر دانشجویان دانش آموخته یادشده امروزه در دانشگاه‌های برتر دنیا مشغول ادامه تحصیل و تحقیق هستند. به هر روی درادامه فعالیت‌های علمی خود تا امروز حدود ۸۰ مقاله در نشریات ملی و بین‌المللی منتشر کرده‌ام. البته بعضی از آن‌ها در نشریات بسیار معتبر که محققین بسیار کمی از ایران در آن‌ها موفق به انتشار مقاله شده بودند انتشار یافته‌اند. شایان ذکر است که در دو سال متوالی ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به عنوان داور برتر نشریات در زمینه علوم مهندسی در سطح دنیا نیز شناخته شده‌ام. همچنین یک کتاب مرجع درسی تحت عنوان دینامیک گازها نیز در دست انتشار دارم.
آقای دکتر، طی چند سال گذشته شاهد موفقیت‌های شما بوده‌ایم ودرتازه‌ترین مورد جنابعالی از سوی گروه علوم مهندسی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان پژوهشگر جوان برجسته مهندسی مکانیک شناخته شده‌اید. لطفاً درباره نحوه انتخاب وعلت کسب این مقام توضیح دهید؟
فرهنگستان علوم ایران هرساله در اوایل مهرماه فراخوانی برای انتخاب پژوهشگران جوان برتر (زیر ۴۰ سال) در رشته‌های اصلی مهندسی اعلام می‌کند. رزومه پژوهشی (انتشار مقالات معتبر بین‌المللی و کتاب) متقاضیان از سراسر کشور امتیازدهی شده و فرد با بالاترین امتیاز در سطح کشور به عنوان پژوهشگر برتر رشته مربوطه انتخاب می‌شود. برای اولین بار در سال جاری یک محقق از دانشگاه فردوسی مشهد موفق به کسب این عنوان شد.
شما وضعیت حمایت از محققان واندیشمندان را از سوی دولت چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این پرسش بسیار بنیادین و کلیدی است؛ بنابراین جا دارد پیش از پاسخ به این سؤال ابتدا در مورد کمرنگ شدن برداشت جامعه و به تبع آن دولت از نقش کلیدی دانشگاه صحبتی داشته باشم؛ چنانکه انتقاداتی شامل کاربردی نبودن پژوهش‌های دانشگاهی به طور مرتب بیان می‌شود درحالی که از دیدگاه من این نکته امروزه مغفول واقع شده؛ که تأسیس شرکت‌های دانش بنیان، تولید محصولات صنعتی جدید و رفع گلوگاه‌های صنعت امروزه توسط دانش آموخته‌های دانشگاه‌های داخل کشور انجام می‌شود. به عبارتی دیگر ممکن است درظاهر در غالب پروژه‌های تحصیلات تکمیلی دانشگاهی به صورت مستقیم یک نیاز صنعت برطرف نشود، اگرچه درصد مناسبی از پروژه‌ها صنعتی نیز هستند، ولی مهندسین دانش آموخته دانشگاه با به دست آوردن توانمندی‌های علمی، نرم افزاری و سخت افزاری لازم در دانشگاه برای تحلیل مسائل صنعتی واقعی آماده می‌شوند. ازهمین رو معتقدم نگاه جامعه به دانشگاه، استاد دانشگاه و بخصوص رشته‌های مهندسی بشدت تضعیف شده است؛ بنابراین از رسانه‌ها تقاضا دارم که به صورت مستدل در این زمینه گزارش‌ها و مستنداتی را تدوین کرده و دستاوردهای مستقیم و غیرمستقیم دانشگاه در جامعه را به صورت دقیق گزارش کنید، چراکه در جامعه‌ای که دانشگاه، استادان و مهندسین جایگاه اجتماعی و نقش آفرینی خود را از دست بدهند تولید صنعتی و رشد اقتصادی مثبت وجود نخواهد داشت. جامعه‌ای که نخبگان و فرهیختگان علوم و فنون و در ورای همه آن‌ها علم مهجور واقع شود دچار ایستایی و رکود خواهد شد. در مورد اصل سؤال شما، در شرایط اقتصادی امروز؛ به دلیل کمبود منابع توجه کمتری به دانشگاه‌ها می‌شود. از همین رو از رسانه‌ها تقاضا دارم که با ایجاد پل ارتباطی بین دولت، بانک‌ها و خیرین با دانشگاه‌ها آن‌ها را برای حمایت از محققین ایرانی و تولید علم و حتی ثروت علمی تشویق کنند. البته این رویه در کشورهای پیشرفته جهان مرسوم است. چراکه این اقدام می‌تواند از مهاجرت دانشجویان و
فارغ التحصیلان ارزشمند که در سال‌های اخیر به دلیل ارزش دهی پایینی که جامعه به خدمات آن‌ها داشته؛ کشور را ترک کرده‌اند، جلوگیری کند. درواقع در چنین شرایطی لزوم حمایت‌های غیردولتی از محققین مانند سایر کشورهای پیشرفته جهان ضرورت می‌یابد. اگر نگاهی به کشورهایی مانند سوئیس، آلمان، آمریکا و یا سایر کشورهای پیشرفته جهان داشته باشیم؛ این موضوع بسیار برجسته است که در کنار دولت و بنیادهای دولتی، بنیادهای متعدد غیردولتی وجود دارند که از محققین پسادکتری و دانشجویان دکتری حمایت می‌کنند. اگر چنین سازوکاری در ایران ایجاد شود بدون شک خروجی پژوهشی محققین داخلی چند برابر مقدار کنونی خواهد شد و کمک شایانی به رشد روزافزون کشور خواهد کرد.
طی سال‌های گذشته مقوله مرجعیت علمی کشور از سوی متولیان امر مطرح می‌شود به نظر شما توجه به این امر چقدر در تقویت جایگاه علمی ما در جهان اهمیت دارد و زیر ساخت‌های آن تا چه حد فراهم است؟
دقیق‌ترین پاسخ سؤال شما در سخن حضرت علی(ع) که می‌فرمایند: العلم سلطان من وجده صال و من لم یجده صیل علیه داده شده است. درحالی که در مورد زیرساخت‌ها، باید اعتراف کنم ما در دانشگاه با کمترین بودجه و امکانات به تحقیقات مشغول هستیم و جبران تمام این کمبودها نیز برعهده نیروی انسانی توانمند ماست. همین نیروی انسانی توانسته است کشورمان را به استقلال علمی امروزی برساند. مفهوم استقلال علمی یعنی اینکه کشور توانسته است با حداقل امکانات بیشترین بهره‌وری در فعالیت‌های علمی را به انجام برساند به گونه‌ای که مستندات و خروجی‌های پژوهشی محققین داخلی به عنوان مرجعی برای محققین بین‌المللی قرار می‌گیرند.
و آخرین صحبت ودغدغه شما به عنوان یک چهره دانشگاهی و پژوهشی چیست؟
یک تقاضای مهمی که از رسانه‌ها داشتم این است که در چرخش محوریت اجتماعی جامعه از سلبریتی محوری به فرهیخته محوری پیشگام شوند، چراکه یک هنرمند یا ورزشکار به تبع ماهیت شغلی خود به طور مرتب در معرض رسانه‌هاست و ناخودآگاه در بسیاری از امور مرجع جامعه می‌شود در حالی که یک فرهیخته به دلیل ماهیت شغلی خود کمتر با عموم جامعه در تعامل است و در نتیجه تأثیرگذاری درون جامعه‌ای وی بسیار ضعیف است. بخشی از این ضعف به دانشگاه و بخش دیگری به عدم توجه رسانه‌ها به فرهیختگان برمی گردد. امیدوارم این صحبت امروز بنده زمینه‌ای برای باز شدن باب ارتباط بیشتر رسانه‌ها و دانشگاهیان و تأثیرگذاری بیشتر دانشگاه و دانشگاهیان در امور ملموس جامعه شود. همچنین تقاضای خاصی که از روزنامه شما که با ارگان ارزشمند آستان قدس رضوی در ارتباط است، داشتم زمینه سازی برای ارتباط بیشتر بین آستان قدس رضوی و دانشگاه فردوسی مشهد است. مسلماً هرگونه سرمایه‌گذاری و حمایت از جانب آستان قدس در دانشگاه فردوسی به صورت خروجی‌های دراز مدت استان و کشورمان را منتفع خواهد کرد.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما