کمالی/ دیگر صحبت کردن از گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها نُقل همه مجالس شده است. امکان ندارد جایی بروید و کسی از این مسئله حرفی نزند. قیمت‌ها هم که قربانشان برویم، بالانشینی این‌قدر بهشان خوش گذشته است که نه تنها بنای پایین آمدن ندارند، بلک روز به روز و ساعت به ساعت در حال افزایش هستند و مردم مات و مبهوت مشغول تماشای آن‌ها هستند و البته در این میان عده‌ای هم هستند که از بُهت درآمده‌اند و درحال خریدن مازاد نیازشان تشریف دارند و نمی‌دانند که همین‌کارشان بازار و سیستم عرضه و تقاضا را به هم می‌زند و در نتیجه گرانی نه تنها مهار نمی‌شود، بلکه تا حدودی با افزایش قیمت‌های بیشتر روبه‌رو می‌شویم. در این آشفته بازار، تنها راهی که جلوی پای مردم قرار دارد، یک عزم جدی و اتحاد  در راستای نخریدن کالا برای مبارزه با گرانی‌هایِ کاذبِ بی حد و اندازه است. به راه انداختن پویش‌های مردمی برای نخریدن برخی کالاها مثل ماشین و لوازم خانگی، تلاش‌هایی از طرف مردم در این راستا بوده که هیچ‌کدامشان موفقیت چشمگیری نداشته است. اما می‌توان امید داشت که اگر استمرار پیدا کنند و آدم‌های  پیگیری پشتش باشند، کمپین‌ها دست‌کم این‌قدر توانایی دارند که از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کرده و یا آن را مهار کنند. جدیدترین عضو خانواده کمپین‌ها، #نه_ به_خرید_آجیل عید نوروز است که این‌بار اهالی روستاهای ایران آغازش کرده‌اند و باید منتظر باشیم و ببینیم که این یکی به کجا خواهد رسید.

  قسم‌نامه نخریدن آجیل
همین چند روز پیش بود که تصویر قسم‌نامه اهالی روستای سُلگ دماوند رسانه‌ای شد و حتی سر از تلویزیون ملی هم درآورد. وقتی اسم قسم‌نامه به میان می‌آید، آن‌هایی که با ماجرای قوم و قبیله‌های روستایی آشنا هستند، سریع فکرشان می‌رود سمت ماجرای خون بس و دعواهایی که تمامی ندارد. اما ماجرا این‌بار 180 درجه فرق می‌کرد و اهالی این روستا قسم‌نامه‌ای نوشته و براساس آن تصمیم گرفته بودند که امسال به خاطر گرانی بیش از حد آجیل، از خرید آن صرف‌نظر کنند و بخشی از پولی که می‌خواستند به خرید آجیل اختصاص بدهند یا صرف آبادانی روستا کنند و یا اینکه به افراد نیازمند بدهند. قدیمی‌ها پُربیراه نمی‌گفتند که کارِ خوب تکثیر می‌شود و مثل آب راه خودش را پیدا می‌کند؛ چون به محض رسانه‌ای شدن حرکت اهالی سُلگ، اهالی روستاهای دیگر هم دست به کار شدند و از این قسم‌نامه‌ها امضا کردند. مردم در روستاهای شهرک، رزینی، شیراوند، زرامین، جعفرآباد گنبدکبود، کهریز صلاح‌الدین و چند روستای دیگر تعهد کردند که با توجه به مشکلات اقتصادی و گرانی‌ کنونی، در نوروز امسال از خرید آجیل و سایر تنقلات که جزو کالاهای غیر ضروری محسوب می‌شوند و بود و نبودشان فرقی ندارد،  خودداری می‌کنند تا علاوه بر کنترل قیمت‌ها، با افرادی که توان خرید این کالا را ندارند همدلی کنند. ماجرای نخریدن آجیل عید نوروز این‌قدر جدی شد که اهالی شهر مهاجران پس از نماز جمعه شهرشان طومار امضا کردند که امسال برای عید آجیل نخرند و به اندازه وُسعشان از میهمان‌ها پذیرایی کنند. شاید این نخستین‌باری باشد که یک کمپین از روستاها آغاز می‌شود و به شهرها می‌رسد.

  نه می‌خریم و نه‌ می‌خوریم
موج نخریدن آجیل خیلی زود به شهرها هم رسید و مردم در فضای مجازی نه تنها روستایی‌ها را به خاطر این حرکت و همدلی‌شان تحسین کردند، بلکه خودشان هم همراه آن‌ها شدند و در کسری از ثانیه فضای مجازی، از اینستاگرام و توییتر گرفته تا تلگرام، پُر شد از پیام‌های ضد آجیل. مردم برای مبارزه با گرانی این عضو جدانشدنی و خاطره‌انگیز عید نوروز، موجی را در توییتر به راه انداختند که شاید فشاری به احتکارکنندگان و گران فروشان بیاورند و قیمت‌ها کمی معقول‌ تر شود. آن هم با هشتگ‌های تند و تیزی مثل آجیل نمی‌خریم، آجیل نمی‌خوریم و نه به آجیل:
« امسال با این فشار شدید اقتصادی و درآمد کم بسیاری از اقشار جامعه، قیمت‌های نجومی آجیل شده کابوس برخی پدرها. امسال همگی با هم آجیل نمی‌خریم و آجیل نمی‌خوریم.»
« رئیس اتحادیه خشکبار گفته کمپین «نه به آجیل» کار خارجی هاست! عمو جون اتفاقاً این دیگه کار خودِ خودمونه. قیمت‌ها یه جور رفته بالا که نردبون هم بذاری باز دستت نمی‌رسه به آجیلا.»
« بابا جان نیاز نیست از اموالتون به افراد کم درآمد یا بی درآمد کمک کنید. همین که به کمپین «آجیل نمی‌خریم» و «آجیل نمی‌خوریم» بپیوندید و واقعاً نخرید و نخورید، فشار سنگین آجیل را از این قشر برمی‌دارید.»
« آجیل شده طلا، یعنی باید چند گرم بخری و نخ کنی بندازی گردنت. ما هم امسال برای اعتراض به این اوضاع آجیل نمی‌خریم، شما هم نخرید چون ما اگر خونه شما هم بیاییم آجیل نمی‌خوریم.»
«نخوردن آجیل تا حالا هیچ کس را نکشته. امسال قطعاً آجیل نمی‌خریم و آجیل نمی‌خوریم».

  نخریدن آجیل دسیسه دشمن است!
البته ناگفته نماند که عزم ملی برای تحریم آجیل و نخریدن آن، متعلق به همین یکی دو هفته نیست و در آستانه شب یلدا که قیمت پسته و بقیه مغزیجات ناگهان بالا رفت و چند برابر شد، خیلی‌ها هشتگ زدند و کمپین راه انداختند که یلدا را با همان شیرینی و هنداونه جشن بگیریم و آجیل نخریم و قس علی هذا. کمپینی که همان زمان با واکنش رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار روبه‌رو شده و مصطفی احمدی در گفت و گو با روزنامه جام‌جم اظهار کرده بود که: « ریشه این کمپین‌ها خارجی است! معتقدم دشمنان ما این کمپین ها را راه می‌اندازند و برخی از مردم تحت تأثیر تبلیغات با این کمپین همراهی می‌کنند». نخریدنِ آجیلِ شب یلدا خیلی موفق نبود و در آستانه این شبِ باستانی در آجیل‌فروشی‌های سراسر کشور جایی برای سوزن انداختن وجود نداشت. 
حالا دوباره با اوج گرفتن کمپین نخریدن آجیل، رئیس رؤسای این اتحادیه و اداره قول داده‌اند که آجیل شب عید افزایش قیمتی نداشته باشد و بیشتر از این سر به فلک نکشد.

  عاقبت نه چندان خوب کمپین‌ها
نمی‌خواهیم بدبین باشیم، اما تا امروز هیچ‌کدام از این کمپین‌های توییتری و اینستاگرامی در کشور ما جواب نداده و نتیجه معکوس داشته است. مثلاً زمانی که خودروسازها قیمت‌هایشان را ناگهان بالا بردند، مردم کمپین نه به خرید خودروی صفر راه انداختند و وقتی که اعلام شد خودرو با وام 25 میلیون تومانی می‌دهند، خیلی از همان‌هایی که برای این به اصطلاح پویش یقه دریده بودند، در صف خرید خودروی صفرِ وام‌دار دیده شدند. ماجرای آجیل شب یلدا را هم که قبلاً گفتیم چه بلایی سرش آمد و به کجا رسید. البته که امیدواریم این‌بار مردم پای حرفی که در شبکه‌های اجتماعی زدند، بمانند و چند روز دیگر از این مسئله دَم نزنند که عید بدون آجیل نمی‌شود، زشت است و عُرف جامعه حُکم می‌کند که از میهمان عید حتماً با آجیل پذیرایی کنیم و الی‌آخر که بعد، چند روز مانده به عید شاهد صف‌های عریض و طویل برای خرید پسته 200هزارتومانی، تخمه 50 هزار تومانی، بادام 100هزار تومانی و... باشیم.