به گزارش قدس آنلاین، آستان مقدس «شاهزاده حسین(ع)» که دربین مردم همدان به «شازده‌حسین» هم معروف است درست در چند قدمی میدان مرکزی شهر و پشت ساختمان بانک ملی قرار دارد؛ جایی که مردم هر روز در گذر از فضای آن برای رسیدن به سبزه میدان(بازار میوه تره و بار شهر) سلام و عرض اراداتی هم به مرقد شازده حسین(ع) دارند.

از ورودی کوچه کاه فروشان همدان که پای به مسیر درگاه صحن و مرقد مطهر آستان مقدس شازده حسین(ع) می‌گذارید در ورودی بقعه عبارتی همچون «السلام علیک یابن ائمة الهدی ـ السلام علیک یابن زمزم و صفا ـ السلام علیک یابن امیرالمؤمنین علی المرتضی ـ السلام علیک یا حسین بن علی النقی» را خواهید خواند که وابستگی مدفون بقعه را به ائمه اثبات می‌کند. همچنین عندلیب‌زاده محقق درنوشته‌های خود مدفون این بقعه هم آورده است؛ شخص مدفون در این بقعه، حسین بن علی النقی (علیه السلام) فرزند بدون واسطه امام علی النقی (ع) است.

عندلیب‌زاده دلیل نسبت دادن فرد مدفون در بقعه را به عنوان فرزند بدون واسطه امام علی النقی (علیه السلام)؛   افزون بر تحقیق خود، ناشی از مزارشناسی و نسب شناسی و اعلام نظر علمای اسلام همچون مرحومان آیت‌الله مرعشی نجفی و آیت‌الله العظمی آخوند ملاعلی معصومی همدانی می‌داند. وی از مرحوم آیت‌الله مرعشی نقل می کند که مرحوم علم الهدی ملایری  که اهل تحقیق و از سادات هم بود شنیده که وی به استناد به یکی ازکتاب های قدیمی خطی معتبر این مدفن را متعلق به حسین بن علی النقی (ع) را در همدان دانسته است.

همچنین مرحوم آیت‌الله العظمی آخوند هم گفته که همدان روزگاری میزبان و پذیرای نمایندگان ائمه اطهار (ع) بوده و اشخاص نام آشنایی مانند جنابان ابراهیم بن محمد و علی بن ابراهیم بن محمد همدانی به عنوان نمایندگان امام هادی در همدان بودند. همچنین عندلیب‌زاده محقق در رد نظر برخی محققان که معتقدند حسین بن علی النقی(ع)، پیش از پدرشان در سامرا فوت در آنجا هم شدند آورده که احتمالا امام علی النقی (ع) دو فرزند به نام های حسین داشتند.

عندلیب‌زاده؛ در اثبات این دیدگاه به بخشی از متن کتاب خطی «بحر الانساب» ابوالحسن فتونی عاملی از علمای انساب، سند می‌دهد که امام هادی دو فرزند به نام های حسین داشتند که یکی از آنان در سامرا و دیگری هم در همدان دفن شده است. این شمه‌ای از اسناد اثبات تعلق مدفن و بقعه ابتدای خیابان شهدای همدان، به یکی از منصوبان ائمه(ع) در همدان است که خاستگاه مردمی اهل دل دارد و به نام آستان مقدس شازده حسین یا همان شاهزاده حسین‌(ع) شناخته می شود. در حقیقت حسین بن علی‌ النقی(ع)، عموی بزرگوار حضرت ولی‌عصر(عج) معروف به شاهزاده حسین(ع) است. شاهزاده حسین(ع) همدان همسنگ با مقام بقعه‌های مطهری همچون شاهچراغ و شاه عبدالعظیم است.

از در ورودی بقعه شاهزاده حسین(ع) که پای به درون حیاط می‌گذارید گنبد تمام آجری شاهزاده حسین (ع) پیش روی دیدگانتان خودنمایی می‌کند ساختار معماری متعلق به دوران حکومت صفویان و قاجاری هاست. آستان مقدس شاهزاده حسین(ع) همدان در حدود ۱۳۰۰ مترمربع وسعت دارد که  اجزایی مانند ایوان ورودی، شبستان پیشین، اتاق مقبره و سردابی با  عمق ۳ متری را شامل می‌شود. قبل از گذر از حیاط و رسیدن به درون صحن آستان مقدس امامزاده شاهزاده حسین (ع) درخت کهنسال توت سفیدی را می‌بینید که اثباتی بر سبزی شهر همدان درگذشته های نه چندان دور و شاخص و ویژگی مردم طبیعت دوست همدان برای حفظ سرسبزی و طبیعت همدان بوده است که  هر کجا دستشان می‌رسیده نهالی بر زمین نشانده اند تا کرم و رحمت خداوندی را از مظهر سخاوت زمین پیش روی مردم قرار دهند.

 درخت توت کهنسال شاهزاده حسین (ع) همدان همچنان به سایه‌گستری خود بر زائران حرم ادامه می‌دهد.  با گذر از در بخش غربی صحن اتاق حجره‌های قرار دارد که در گذشته برای اسکان موقت اهل دل و مریدان مذهبی بقعه کاربرد داشته و اکنون به فضایی برای ترویج و نشر فرهنگ قرآنی تبدیل شده است. همچنین در این بقعه؛ ۲ تن از شعرای نام آور همدان در بخش شمالی صحن به نام های علی محمد آزاد همدانی و غمام همدانی دفن هستند که نشان از ارادت اهل فرهنگ همدان به ائمه دارد.

در درون بقعه ایوانی با ارتفاع زیاد و کاشکاری شده پیش روی چشمان جهان آفرین‌تان جلوه گری می کند که نشاندهنده عظمت هنر ایرانی- اسلامی و توانای هنرمندی هنرمندان خلاق مردم ایران زمین است که با هنر اسیلمی و کاشی به رنگ فیروزه باغی از گل بر دیواره بقعه به همراه سوره‌های از قرآن نقش آذین کردند.  همچنین در این کاشکاری نقش آذین نام مدفون بقعه یعنی حضرت حسین بن علی النقی شاهزاده حسین آمده است.

با گذر از رواق آینه کاری که مزین به آیات قرآن با خط نستعلیق است به شبستان حرم وارد خواهید شد. شبستان هم از فضایی  ۸ ترک در ابعاد ۳.۵  است که در بلندای آن طاق‌نمایی به ارتفاه ۱.۵ متر وجود دارد. در قلب شبستان ضریح نقرکوب و فلزی مکعب شکل وجود دارد و روی سنگ قبر درون ضریح هم با پارچه ترمه سبزی مزین شده است.

آینه‌کاری که تلالو نور را تا کف شبستان هدایت می‌کنند نمای زیبایی در فضا ایجاد کرده اند با تمام شدن آینه‌کاری چشمانتان رد پوششی از سنگ کرم را می‌یابد که در کنار آئینه‌کاری شبستان زیبایی دیگری به بطن و پیرامون ضریح داده است. گنبد دوپوش بقعه به سبک معماری دوران صفوی و قاجاری ساخته شده است تا زائران را از گرمای تابستان و سرمای بیرون در فصل زمستان در امان بدارد. در هشت ترکی های طاق گرد بقعه هم مقرنس کاری ها جلوه‌ای دیگر از هنر اندودکاری ایرانی را نشان می‌دهد.

همچنین بر اساس روایتی تاریخی نقل است در سال ۱۱۴۰ه. ق با کشته شدن سلطان حسین صفوی، سر سلطان حسین صفوی در ایوان جنوبی بقعه شاهزاده حسین(ع) دفن شده است. در مقبره شاهزاده حسین(ع) همدان همچنین یکی از بازماندگان وابسته به خواجه نصیر الدین طوسی و آباقاخان فرزند هلاکوخان مغول نیز دفن است و گفته شده که روزگاری این بنا به  دستور خواجه نصیرالدین توسی، ساختمان امامزاده بازسازی شده است به این دلیل هم یکی از منصوبان خواجه نصیرالدین در صحن امامزاده دفن ه است. اثر تاریخی مذهبی شاهزاده حسین (ع) به تاریخ ۷ خرداد سال ۶۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

زهرا پورشعبانیان در کتابی که سال ۱۳۹۳ با عنوان نگرشی نو به معماری امامزاده شاهزاده حسین(ع) همدان به چاپ رسیده است به ساختار معماری این بنا هم پرداخته است. زهرا پورشعبانیان در بخشی از کتاب خود درباره شاهزاده حسین (ع) همدان آورده است: امامزاده شاهزاده حسین (ع)؛ یکی از یادگارهای ارزشمند و آثار شکوهمند دوران اسلامی در همدان است.  با توجه به اهمیت آن، موضوع مطالعه و تحقیق پژوهشگران مختلفی بوده است. نتایج مطالعات محققان در خصوص این بنای مذهبی متفاوت است؛ تا آن جا که برخی بنای امامزاده را از آثار شکوهمند دوره صفویه و عده ای دیگر آن را از ساخته های عهد فتحعلی شاه قاجار دانسته اند. در این مقاله سعی گشته تا با بررسی ساختار معماری و تزیینات بنا اطلاعات مفیدی فراروی پژوهشگران قرار گیرد و ارزش این بنای مذهبی به عنوان بخشی از هویت مذهبی شهر همدان بر همگان آشکار گردد.

 همچنین

گزارش:

«حمید نصرتی قانعی»

انتهای پیام /