چرا که در این شرایط مردم به دلیل ناتوانی در خرید کفش نو به تعمیر کفش‌های کهنه خود روی آورده‌اند. در این گزارش وضعیت صنعت کفش را از ابتدا تا انتها در چند سکانس مورد بررسی قرار داده‌ایم که در ادامه با هم می‌خوانیم.

  سکانس اول؛ کارگران روزمزد

علیرضا قلی‌زاده یکی از کارگران کارمزد است که ۴۲ سال در کارگاه‌های کفاشی کار می‌کند. او می‌گوید: از ۱۰ سالگی وارد این حرفه شده‌ام و بیماری لاعلاج هم دارم وبیمه هم نیستم و در واقع هیچ یک از کارگران بیمه نیستند و در حال حاضر به علت گرانی مواد اولیه کارمان کم شده است، در حالی که در اوایل سال گذشته هفته‌ای ۳۰۰ هزار تومان حقوق می‌گرفتم در این شرایط که هزینه‌های زندگی بشدت افزایش پیدا کرده است حقوق ما به هفته‌ای ۱۰۰ هزار تومان کاهش پیدا کرده است.

یکی دیگر از کارگران با تأکید بر اینکه ماهیانه ۴۰۰ هزار تومان حقوق می‌گیرم، با نشان دادن دفترچه مربوط به ثبت حقوقش خاطرنشان می‌کند: هشت ماه است نتوانستم گوشت، برنج و مرغ بخرم و از مسئولان خواهش می‌کنم به فکر کارگرانی مثل من باشند که نه سبد کالا می‌گیرند و نه بسته حمایتی و نه چیز دیگری و حتی بیمه هم نیستیم.

وی ادامه می‌دهد: مسئولان اتحادیه به هیچ عنوان به فکر ما نیستند و در حالی که رئیس اتحادیه کفاشان در جلسه‌ای که با ما داشت قول داد برای بیمه کارگران اقدام کند و با خارج کردن انحصار بازار از دست عده‌ای خاص و ارزان کردن مواد اولیه تولید به کارمان رونق ببخشد اما به هیچ یک از قول‌هایش عمل نکرد. یکی دیگر از کارگران که معلوم است دل پری دارد، می‌گوید: دوست دارم برای ایران تولید کنم اما کار به جایی رسیده است که خودم هم نا امید شده‌ام. خانه‌ای کرایه کردم و تمام وسایلم را در یک اتاق ریختم و خودم در یک اتاق زندگی می‌کنم. با این حقوق و هزینه‌های زندگی تا کی می‌توانیم ادامه بدهیم؟

او می‌افزاید: از ۱۲‌ سالگی در این حرفه مشغول هستم اما حالا کار به جایی رسیده است که وقتی در این کار استاد شده‌ام، باید به فکر شغل دیگری برای تأمین معاش خانواده‌ام باشم.

وی یاد آور می‌شود: درخواست‌های به حق کارگران فراوان است که مجال درج همه آن‌ها در این گزارش نیست اما به صورت خلاصه حرف آن‌ها این است که دیده شوند و به حساب آورده شوند.

او می‌گوید: نباید به حقمان این گونه اجحاف شود و از هر طرف به ما فشار بیاید وعرصه زندگی را اتحادیه، کارفرما ودولت این گونه بر ما تنگ کنند.

   سکانس دوم؛ تولیدکنندگان

سید محمدرضا میرشفیعی یکی از تولیدکنندگان است وبا اشاره به اینکه بازار کفش بعد از نوسانات ارزی سال گذشته بسیار خراب شده است، می‌گوید: از وقتی ارز گران شد مواد اولیه هم کم و گران‌تر شد و تولید هم خوابید و۵۰ درصد تولیدی‌ها جمع کردند و آن تولیدی‌هایی هم که الان کار می‌کنند با ۵۰ درصد ظرفیت خود مشغولند و هر روز هم جنس نوسان دارد و به هر کس هم که می‌گوییم این چه وضعی است می‌گویند جنس نیست.

وی ادامه می‌دهد: اگر این شرایط ادامه یابد، همه تولیدی‌ها تعطیل خواهد شد و همین حالا هم چند تولیدی در همین راسته، چراغشان خاموش شده است. تولیدی‌هایی که باقی مانده‌اند، نیز به امید عوض شدن شرایط، امروز را به فردا می‌رسانند.

یک تولید ‌کننده دیگرهم با اشاره به اینکه مجبور شده است نیمی از نیروهای خود را تعدیل کند، اظهارمی دارد: در این شرایط گرانی که هزینه خرید مواداولیه سه برابر شده است، بانک‌ها هیچ کمکی به ما نمی‌کنند و حاضر نیستند سرمایه در گردش واحدهای تولیدی را تأمین کنند و ضمانت‌های سخت می‌خواهند.

سعید ناقدی با گلایه از افزایش حدود ١١٠درصدی قیمت مواداولیه نسبت‌ به هشت ماه اخیر، بیان می‌کند: به‌ عنوان مثال برای زیره‌ کفش که قبلاً ١٠ هزار تومان می‌پرداختیم، حالا باید ٢٠ هزار تومان پول بدهیم. تصور کنید اگر قبلاً کفشی را ۴٠ هزار تومان می‌فروختیم و سود می‌کردیم، در حال‌ حاضر اگر همان کفش را به قیمت ٨٠ هزار تومان هم بفروشیم، سود نمی‌کنیم. تازه اگر کسی پیدا بشود که این کفش را بخرد؛ چون در مقابل این کفش که دو برابر شده، حقوق کارگر و کارمند، ثابت مانده است. تولید کننده‌ای دیگر با مخاطب قراردادن مسئولان می‌گوید: به داد قشر تولیدکننده برسید. من به ‌عنوان فردی که ٢۵سال سابقه کار دارد، الان به همان شرایط روزهای اول شروع کارم برگشته و صفر شده‌ام. جالب است که درآمدمان به ریال و هزینه‌هایمان به دلار محاسبه می‌شود.

یکی دیگر از تولیدکنندگان با تأکید برنظارت نادرست بر واردات بازار مواداولیه، به عنوان مشکلی بزرگ مدعی می‌شود یک مافیا در بازار واردات مواداولیه وجود دارد؛ چون در هیچ بازاری به اندازه بازار کفش، مواداولیه افزایش قیمت نداشته‌ است.

   سکانس سوم؛ فروشندگان

‌گزارش‌های میدانی از شهر نشان می‌دهد بازار کفش راکد است و خریداران چندانی در این بازار وجود ندارد.

در خیابان مطهری مشهد جایی که واحدهای تولیدی کیف و کفش در آن مستقر هستند بیشتر فروشگاه‌ها خالی از مشتری هستند.

یکی از فروشندگان که خود را موسوی معرفی می‌کند درباره وضعیت بازار کفش بیان می‌کند: اوضاع بازار چنگی به دل نمی‌زند. مردم خیلی کم خرید می‌کنند، به طوری که تا جایی که توانسته‌ایم قیمت‌ها را پایین نگه داشتیم و به حداقل سود راضی شده‌ایم ولی باز هم خبری نیست.

یکی دیگر از فروشندگان به افزایش هزینه‌های تولید در یک سال اخیر اشاره می‌کند و می‌گوید: قیمت بیشتر اجناس دو تا سه برابر شده است. به غیر از این، بازار به ‌دلیل تحریم‌ها دچار هرج و مرج است و هر فردی مواد اولیه را به قیمت دلخواه به تولیدکنندگان می‌فروشد.

وی ادامه می‌دهد: بهانه‌ای که فروشندگان دارند این است که مواد اولیه وارداتی است و آن‌ها با نرخ‌های متفاوتی این مواد را وارد کشور کرده‌اند. برای همین، بازار چند نرخی شده است. به گفته او عرضه‌کنندگان مواد اولیه این روزها می‌گویند چین به‌ بهانه تحریم‌ها دیگر به ایران مواداولیه نمی‌فروشد.

وارد یکی از مغازه‌های ابتدای خیابان دانشگاه می‌شوم، فروشنده مشغول حل‌ کردن جدول و پشت صندوق نشسته است. آنقدر آسوده خاطر مشغول است که گویا به خلوتی بازار عادت کرده است.

در خیابان دانشگاه به مغازه‌هایی با برندهای چرم معتبر مراجعه می‌کنم. مدیر یکی از این فروشگاه‌ها با گلایه از کسادی بازار می‌گوید: بازار فروش خیلی خراب است و ما تنها درآمدمان از مشتری‌های ثابتی است که داریم و مشتری‌های رهگذر اصلاً از ما خرید نمی‌کنند، چون وضعیت اقتصادی نابسامان کنونی قدرت خرید مردم را کاهش داده است. همچنین بخشی از مشتری‌های ثابت ما غیرایرانی هستند. در حال حاضر بیشتر خریداران اینجا را عرب‌ها و اماراتی‌ها تشکیل می‌دهند. آن‌ها در هر شرایطی خرید می‌کنند. طلوعی با تأکید بر نیاز به حمایت مسئولان تصریح می‌کند: ما توقع نداریم که مسئولان مربوطه محصولاتمان را معرفی کنند؛ تنها تقاضایمان رسیدن به ثبات قیمت و افزایش حمایت در زمینه‌ تولید است.

   سکانس چهارم؛ تعمیرکاران

افزایش قابل توجه قیمت کفش سبب کاهش قدرت خرید مردم و موجب گرایش آن‌ها برای تعمیرات شده است.

از نکات جالب این روزهای بازار، رونق کار تعمیرکاران است و بسیاری از افراد قید خرید کفش نو را زده و همان قدیمی‌ها را تعمیر می‌کنند. این روزها به قدری سرتعمیرکاران شلوغ است که کفش‌ها را در مدت زمان‌های طولانی می‌توانند تحویل دهند.

یکی از تعمیرکاران دراین رابطه می‌گوید: تا قبل ازگرانی‌ها کارما رونقی نداشت ومردم ترجیح می‌دادند با وجود کفش‌های ارزان قیمت، زود به زود کفش‌هایشان راعوض کنند و برای هرمجلسی کفشی جداگانه تهیه کنند اما در حال حاضر با افزایش سرسام‌آور قیمت کفش و کاهش قدرت خرید مردم به قدری مراجعان به ما افزایش یافته است که وقت سرخاراندن نداریم و مجبور به توسعه کار و افزایش تعداد نیروهایمان شده‌ایم که با این وجود بازهم هرجفت کفش حداقل باید یک ماه در نوبت تعمیر بماند.

   سکانس پنجم؛ اتحادیه صنف کفاشان

جهت بررسی دقیق‌تر وضعیت صنعت کفش مشهد سراغ مسئولان اتحادیه صنف کفاشان می‌رویم و در جلسه‌ای با حضور اسماعیل ‌پور ملائکه، رئیس اتحادیه صنف کفاشان مشهد؛ حسن حسین‌زاده کاشانی، معاون اول؛ بهروز خطیبی، خزانه‌دار؛ حمیدرضا رحیم‌زاده، بازرس و مهدی شعبانی، دبیر اتحادیه به گفت‌وگو می‌نشینیم.

رئیس اتحادیه صنف کفاشان مشهد در خصوص علت وضعیت نابسامان بازارکفش می‌گوید: ۶۰ درصد مواد اولیه تولید کفش مشهد وارداتی است و ازکشورهایی چون ایتالیا و چین وارد می‌شود؛ مواداولیه بعد از وارد شدن، فراوری می‌شود و سپس در کارگاه‌های کفاشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر بتوانیم مواداولیه را در کشور تولید کنیم به‌ طور حتم دیگر مسائلی از جمله گرانی ارز بر بازار تأثیر نخواهد گذاشت و نیازی به ترخیص کالا از گمرک نخواهیم داشت، اما متأسفانه با توجه به شرایط فعلی، این امکان فراهم نیست.

اسماعیل پورملائکه، با اشاره به اینکه قیمت مواد اولیه تولید کفش به بهانه ارزش ارز حالت جهشی پیدا کرده، خاطرنشان می‌کند: «پی یو» که مواد پایه در تولید «زیره یا کفی» کفش است تا چندی قبل با قیمت کیلویی ۴۵ تا ۴۸ هزار تومان خریداری می‌شد، خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده این قیمت اکنون بین ۲۹ تا ۳۳ هزار تومان است که بین کارگاه‌های تولید کفش توزیع می‌شود.

وی یکی دیگر از چالش‌های این صنعت را ماندن چند روزه کالاها در گمرک عنوان می‌کند و می‌افز اید: به‌عنوان مثال «کُرم» که در صنعت چرم سازی از آن استفاده می‌شود به‌ دلیل اینکه قانونی ثبت سفارش نمی‌شود، در گمرک نگه می‌دارند تا مراحل قانونی ترخیص آن طی شود. مدت زمانی که کالا در گمرک برای طی کردن این مراحل می‌ماند موجب می‌شود تا کارگاه‌های تولید کفش با کمبود مواد مواجه شوند و به قول معروف کارشان بخوابد.

پورملائکه با بیان اینکه مواد اولیه قبلاً با ارز ۳۸۰۰ تومانی وارد می‌شد، اما اکنون با ارز بالاتراز ۱۰هزار تومان خریداری می‌شود، خاطرنشان می‌کند: این موضوع موجب می‌شود هم قیمت کفش بالا برود و به‌ دنبال آن دستمزد کارگران هم که باید افزایش پیدا کند چندان چشمگیر نباشد.

وی درباره تعطیلی برخی از کارگاه‌های تولید کفش، می‌گوید: متأسفانه بسیاری از کارگاه‌های تولید کفش رو به تعطیلی است و از چرخه تولید خارج می‌شوند؛ کارگران این کارگاه‌ها هم اغلب یا بیکار شده یا در پیک موتوری مشغول به کار شده‌اند.

در حال حاضر تنها ۶۰ درصد از کارگاه‌های تولید کفش با ۵۰ درصد تولید فعال است. پورملائکه با تأیید وجود مافیا در بازار کفش خاطرنشان کرد: این افراد بی‌مهری و از شرایط به وجود آمده سوء استفاده کردند و بنده هم قبول می‌کنم و متأسفم که نتوانستند از این آزمایش سربلند بیرون بیایند و آخرتشان را برای مقداری پول فروختند.

  افزایش پروانه‌های باطل شده

بهروز خطیبی خزانه‌دار اتحادیه صنف کفاشان مشهد نیز با اشاره به اینکه کاهش میزان معاملات به معنای کاهش میزان درآمد است، خاطرنشان می‌کند:این امر به ریزش واحدهای صنفی منجر شده است. بر اساس مشاهدات، میزان پروانه‌های باطل ‌شده که بیانگر تعطیلی واحدهاست از تعداد پروانه‌های صادرشده در سال ۹۷ بیشتر است که در واقع با ابطال هر پروانه کسب به ‌طورمیانگین ۱۰ نفر بیکارمی شوند و این موضوع نگران ‌کننده است. اگر گزارشی از آمار چک‌های برگشتی در اسفندماه تهیه کنید، متوجه وضعیت نامناسب بازار خواهید شد.

 وی با اشاره به اینکه مشکل ما تنها کارگر نیست و کارفرمایان درگیری شان بیشتر است چون کارگر حق الزحمه‌اش هرچند که اندک باشد دریافت می‌کند اما کارفرما در این شرایط همان حق‌الزحمه اندک راهم برداشت نمی‌کند و به این دلیل تولیدی‌ها در حال تعطیل شدن هستند، خاطرنشان می‌کند: در این زمینه نامه‌های زیادی نوشته‌ایم و تا مجلس هم رفته است و گفته‌ایم این شیوه بیمه کردن صحیح نیست و بهتر است کارگاه‌های بزرگ را تشویق کنید و با افزایش برخورداری از تخفیف برای تعداد بیشتری از کارگران زمینه جذب نیروهای بیشتری را فراهم کنید.

خطیبی با تأکید بر اینکه در جهت پیروی از منویات حکیمانه مقام معظم رهبری که سال ۹۸ را سال رونق تولید نام‌گذاری فرمودند در حال حاضر تمام تلاش ما رونق در تولید است تصریح می‌کند: برای این کار با ارتباط با کشورهای دیگر مثل عراق و فراهم کردن بازار فروش برای کالای ایرانی در حال مهیا کردن بستر برای افرادی که در صنعت کفش مشغول هستند می‌باشیم و شک نداریم در سال‌های ۹۸و ۹۹ با رونق تولید کفش‌های محصول کارگاه‌های ایرانی را در تیراژ بالا به کشورهای دیگر صادر خواهیم کرد و زمانی که بازار خارجی وجود داشته باشد تولید افزایش می‌یابد و همان سود کم پاسخگوی مخارج خواهد بود.

مهدی شعبانی، دبیر اتحادیه نیز می‌گوید: کارگر اگر بخواهد رشد کند از یک جایی باید تأمین شود وقتی کارفرما خودش گیر کرده و تولیدش را کم می‌کند نمی‌تواند به کارگرش برسد و مجبور است او را اخراج کند. دولت باید تسهیلات برای کارفرما بگذارد وتشویقش کند در این شرایط کارگر بیشتری بگیرد.

حسن حسین‌زاده، معاون اول اتحادیه کفاشان مشهد هم ضمن تأیید مشکلات مطرح‌ شده توسط کفاشان می‌گوید: به‌ طور طبیعی وقتی قیمت ارز افزایش می‌یابد، این افزایش بر مواد اولیه‌ای که شرکت‌ها برای تولید وارد می‌کنند نیز تأثیر می‌گذارد. وی می‌افزاید: اگر می‌بینید کارگاهی تعطیل شده است و کارگران آن بیکار شده‌اند، ‌ به این دلیل است که تولیدکننده‌های ما توان مبارزه با گرانی را ندارند؛ البته مسئله ارز، خیلی از صنف‌ها را درگیر خود کرده است.

حمیدرضا رحیم‌زاده، بازرس اتحادیه نیز با انتقاد از وزارت صنعت و معدن که با اعلام ممنوعیت واردات ۱۳۳۹ قلم کالا در سال گذشته که بخشی از آن‌ها نیاز اصلی تولید صنعت کفش بود، خاطرنشان می‌کند: یکی از این اقلام مواداولیه چسب بود که مورد نیاز کارخانه تولید چسبی که در شهرک صنعتی مشهد وجود دارد و مجوزش توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت صادر شده است و آیا صنعت و معدن نمی‌داند کارخانه‌ای که خودش مجوزش را صادر کرده به چه موادی نیازمند است؟

وی می‌افزاید: با این کار سازمان صمت در آن برهه از زمان همه چیز به هم ریخت و تا نامه‌نگاری شد و مسئولان فهمیدند این کار اشتباه بوده است یک وقفه در تولید ایجاد شد و با کمبود در بازار، قیمت یک حلب چسب از ۱۰۰ هزار تومان به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافت، که یکی از دلایل نارضایتی کفاشان و افزایش شدید قیمت کفش این مورد بود که نتیجه اقدام‌های اشتباه دولت است.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/