طاهره عودی/

در بازارهای معروف زاهدان ازجمله «چهار رسولی» که قدم می‌گذاری شیشه‌های قد و نیم قد بسیاری با خطوط چاپی به زبان «اردو» نظرت را جلب می‌کند که هرچند از نوشته‌هایش چیزی دستگیرت نمی‌شود، اما بسته‌بندی‌های رنگارنگ با طعم‌های ترش و شیرین وسوسه‌انگیز هستند تا پای خریداران سست شود.

ترشی انبه یکی از محصولات پرمخاطب و سوغات‌هایی است که به‌ طور معمول در تمامی فروشگاه‌های سیستان و بلوچستان به فراوانی یافت می‌شود.

ترشی‌های انبه معمولاً ساخت کشور پاکستان هستند که البته تاکنون با سکوت مسئولان بهداشتی و اداره استاندارد مبنی بر تأیید سلامت همراه بوده است.

در حالی‌ ترشی‌های پاکستانی در قفسه‌های فروشگاه‌های این استان جولان می‌دهند که این استان خود یکی از مهم‌ترین قطب‌های تولید انبه در کشور است.

مرز انبه

با ورود به اردیبهشت و همواره تا پایان تیرماه شاهد ورود حجم انبوهی از میوه‌های گرمسیری ازجمله انبه از طریق مرز میرجاوه و از کشور پاکستان به داخل کشور هستیم.

این میوه گرمسیری که غالباً به ‌صورت قاچاق و یا کوله باری وارد می‌شود از طریق اتوبوس‌های بین‌شهری به سایر نقاط کشور حمل می‌شود.

پاکستانی‌ها که به‌طورمعمول و برای جلوگیری از فسادپذیری این میوه را زودتر و نارس‌تر برداشت می‌کنند؛ بنابراین با قرار دادن «سنگ کاربیت» صنعتی (در جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد) در جعبه‌های میوه سعی می‌کنند که آن را به بازار برسانند و این خود موضوعی است که هنوز دانشگاه علوم پزشکی و نهادهای مسئول برای بهداشتی بودن این کار موضعی نگرفتند.

شهر انبه

هر چه از زاهدان دورتر و به شهرهای ایرانشهر و سرباز نزدیک می‌شویم عطر و بوی ترشی انبه نیز تفاوت می‌کند زیرا در این شهرها به دلیل اینکه بسیاری از ترشی انبه‌ها توسط زنان محلی تهیه می‌شود، ترشی‌های پاکستانی از استقبال کمتری برخوردار است.

شهرستان‌های چابهار، سرباز، نیکشهر، قصرقند و کنارک از مناطق مهم تولید محصول انبه در سیستان و بلوچستان است.

بسیاری از باغداران این مناطق به دلیل ناتوانی در سرمایه‌گذاری و ایجاد صنایع تبدیلی، ترجیح می‌دهند محصول سبز خود را به دلالان پاکستانی بفروشند.

بنا بر گفته بسیاری از این باغداران؛ پاکستانی‌ها محصول انبه ایران را خریداری و در آن‌سوی مرز به ترشی تبدیل کرده و دوباره به کشور بازمی‌گرداند.

نیاز به صنایع تبدیلی

عبدالناصر رئیسی، کارشناس کشاورزی و باغبانی در این رابطه می‌گوید: همه‌ساله با آغاز فصل برداشت محصول، کارگاه‌های تولید ترشی انبه در شهرستان‌هایی ازجمله قصر قند رونق می‌گیرد.

وی ابراز می‌کند: در جنوب سیستان و بلوچستان ترشی انبه قصر قندی نامی آشناست به‌طوری ‌که به‌عنوان سوغات به شهرهای مختلف کشور و حتی کشورهای حوزه خلیج‌فارس صادر می‌شود.

وی اظهار می‌کند: بیشتر مردم این ترشی خوشمزه را همراه با برنج مصرف می‌کنند و این محصول توانسته برای بانوان نیز اشتغال‌زایی مناسبی به ارمغان بیاورد چنان که در این شهرستان افزون بر 200 نفر در قالب مشاغل خانگی به تهیه ترشی انبه فعالیت دارند.

وی ابراز می‌کند: در صورت سرمایه‌گذاری و ایجاد کارخانه تولید ترشی و یا سایر محصولات مانند پودر شربت از این محصول، می‌توان به اقتصاد منطقه کمک کرد.

آغاز فصل برداشت

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه در حال حاضر با برداشت انبه سبز از باغات انبه شهرهای جنوبی سیستان و بلوچستان، کارگاه‌های تولید ترشی انبه در این شهرستان‌ها رونق خوبی به خود گرفته است، اظهار می‌کند: سطح زیر کشت انبه در استان 1490 هکتار است که از این سطح 973 هکتار باغ‌های بارور هستند.

اردشیر شهرکی با بیان اینکه 90 درصد از انبه‌های برداشت ‌شده در استان سبز نارس است، یادآور می‌شود: از اواخر فروردین تا اردیبهشت‌ امسال 12 هزار تن انبه سبز و نارس از باغ‌های استان برداشت ‌شده است که برداشت انبه رسیده و تازه خوری از خرداد آغاز و تا پایان مرداد ادامه دارد.

وی ابراز می‌کند: پیش‌بینی می‌شود، تا پایان فصل برداشت انبه 1400 تن انبه رسیده نیز از باغ‌های بارور استان برداشت شود.

وی با بیان اینکه بخش عمده‌ای از این محصول برای تهیه و تولید ترشی به مصرف می‌رسد، ادامه می‌دهد: تولید انواع ترشی، باپوست، بدون پوست و هسته‌دار، روغنی، سرکه‌ای، خلالی و مخلوط معروف‌ترین ترشی‌های تولیدی در استان سیستان و بلوچستان هستند که مرغوب و از بازارپسندی خوبی برخوردار است  و بخش قابل‌توجهی از این محصول نیز به خارج از استان صادر می‌شود.

وی با اشاره به پتانسیل بالقوه برای ایجاد کارگاه‌های صنعتی و همچنین سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی اذعان می‌کند: سیستان و بلوچستان در این راستا فرصت طلایی برای بهره‌گیری از این محصول بازارپسند و کمیاب در اختیار دارد که تاکنون سرمایه‌گذاران از آن غفلت کردند.