۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۰۳ شمسی، آیت الله العظمی سیدعبدالحسین لاری از مجتهدان جنوب کشور و از شاگردان تراز اول میرزای شیرازی رحلت کرد؛ بزرگمردی که در برابر استبداد قاجاری و استعمار انگلیسی، به تعبیر رهبر انقلاب، یک حرکت اسلامی پرماجرا را در تاریخ ثبت و حکومت اسلامی لارستان را برپا نمود.
علاقه رهبر انقلاب به این عالم مجاهد، سبب شده تا قاب عکسی از ایشان زینت‌بخش اتاق ملاقاتشان باشد.
نقل است که این مرجع عظیم‌القدر در برابر زمینه‌های استعلای اقتصادی دشمن و در پاسخ به استفتایی پاسخ داده بود: «امروز آنچه از پول بلاد اسلامیه به بلاد خارجی میرود، اعانت به اعدای دین و استعداد کفار است برای ریختن خون اسلام و مسلمین؛ ]پس [حرام است... «
آنچه در پی می‌آید، گفت وگوی ما با دکتر سیدمحمدتقی آیت اللهی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز و از نوادگان آیت الله سیدعبدالحسین لاری است که کتاب «ولایت فقیه، زیربنای فکری مشروطه مشروعه» را بر اساس دیدگاه های فقهی و سیاسی ایشان تألیف کرده است.
تأکید بر استقلال اقتصادی و سیاسی
دکتر ســیدمحمدتقی آیت‌الهی در توضیح خصوصیات آیت‌الله سیدعبدالحسین لاری میگویــد: ایشــان از مراجع بزرگ شــیعه و از بنیانگــذاران و نظریه‌پــردازان نهضت مشروطه مشروعه بود که سال‌های زیادی به حمایت از محرومان و مستضعفان پرداخت.
مرحوم لاری با طرح اصــل ولایت فقیه در حکومت اسلامی برای جلوگیری از انحرافاتی که در نهضت مشروطیت پیش آمد به مردم هشــدار داد؛ نماز جمعه را احیا و اقامه کرد؛ به استقلال اقتصادی و سیاسی تأکید بسیار داشت و قطع علایق و وابستگی از بیگانگان را بر مسلمین واجب دانسته و در نفی استعمار خارجی و استبداد داخلی با قاطعیت گامهای بلند و استواری برداشــت.
ایشان به همین منظور کتابی به نام» آیات‌الظالمین «به چاپ رســاند که در آن با استفاده از منابع فقهی و آیات قرآنی، مبانی گرایش و عمل به ظلم را در جامعه بررسی و در نهایت سلطنت را فاقد هر گونه مشروعیت دانســت.
پس از آن، به جهاد علیه انگلیــس حکم داد و خود نیز به مبارزه پرداخت؛ البته پیشتر از آن و زمانی کــه هنوز به ایران نیامده بــود، در عراق نیز مبارزات زیادی علیه ظلم و استعمار داشت و در نهضت تنباکو نیز مجاهدتهای ارزندهای داشت؛ ایشان مرد میدان عمل بود.
برنامه‌ریزی برای تشکیل حکومت اسلامی
آیت‌اللهی درباره نظرات سیاســی و دینی مرحوم لاری توضیــح میدهد: آن زمانی که زمزمه‌های جدایی دین از سیاست به گوش می‌رسید، ایشان به مبارزه با آن تفکر پرداخت و مردم را از نقشه‌های بیگانگان آگاه کرد.
آیت‌الله لاری حدود یک قرن پیــش، اصل ولایــت فقیــه را بهصورت امــروزی آن مطرح و ترویــج کرد. علاوه بر آن، یک حکومت اســامی تمام عیار را به عنــوان تنهــا راه نجات مســلمانان از استعمار، اســتثمار و استبداد بنیان نهاد و برای آن برنامهریــزی مدونی نیز انجام داد. حکومتی که دارای تشکیلات قضایی بــود و در آن موازین نظامــی و انتظامی بــرای امنیت مــردم فراهم شــده بود و مردم به ابزار مبارزه با اســتعمار انگلیس مجهز میشــدند.
مرحــوم لاری معتقد بــود سیاســت تابعــی از دین اســت، زیرا امری متغیر اســت، امــا دین ثابت اســت. نکته اساســی در نظریه ایشان، این اســت کــه ولی فقیه کــه از جانب حضــرت ولی عصر) عج(نیابــت دارد، در تمام جریان های کشــور اعم از سیاسی، قضایی، فرهنگــی و نظامی نظارت کامل دارد و حکــم او بایــد نافــذ و لازم الاجرا باشــد.
او در کتاب» تعلیقات المکاسب « به بحث در این خصوص پرداخته اســت.
به عقیده ایشان، نمیتوان به دلیل غیبت امام زمان) عج(احکام دینی را تعطیل کرد و به همین دلیل تنها به ارشاد و تدریس اکتفا نمیکرد و به مســائل اجتماعی نیز وارد میشد.
پیش قراول مبارزه با استبداد و استعمار
آیت‌الله در ادامه و با بیان نقش این مرجع عالیقدر در تحقق آرمان عدالت‌خواهانه مردم جنوب و مبارزه با اســتعمار و اشــغال‌گری میگوید: انگلیس به حقوق و نوامیس مردم مسلمان منطقه تجاوز میکرد؛ علاوه بر آن پادشاهان نالایق قاجار هر روز با قراردادهایی شرم‌آور قسمتهای بیشتری از کشور را به بیگانگان واگــذار میکردنــد.
همچنین انگلیسیها تعدادی مبلغ را با نقاب دین به آن مناطق می‌فرستادند تا با انحراف افکار، سیاستهای اســتعماری انگلیس را پایه‌گذاری کنند.
او اضافه میکنــد: آیت‌الله لاری که پیشقراول مبارزه با استبداد و استعمار بود از این توطئه آگاه شده بود، مردم را بسیج کرد و بر استعمارگران پیروز شد؛ کتاب‌هایشان را سوزاند؛ آنها را از شهر خارج کرد و دســتور داد در هیچ شــهری آنها را راه ندهند.
ادوارد بــراون در کتــاب انقــلاب ایران مینویســد: » آیت‌الله لاری، دســتگاه و تشکیلاتش بســیار منظم بود و بر پایه شریعت اسلام کار میکرد «. نهضتی که او به راه انداخت، بیشــتر از ۱۰ سلا یعنی از سال ۱۲۸۴ تا ۱۲۹۴ شمســی بزرگترین تحــول سیاسـی در فــارس بود.
نظر شما