به گزارش خبرنگار قدس آنلاین، «هیرمان» شیر ایرانی روز یکشنبه ۱۱ اردیبهشت ماه سال جاری در حالی وارد کشور شد که از انقراض آخرین نسل شیرهای ایرانی حدود ۸۰ سال می گذرد.

حضور کامران سابق، هیرمان فعلی در ایران، حاصل سالها تلاش ایرانیان برای بازگرداندن این گونه ارزشمند جانوری به کشور بود؛ تلاشی که چه پیش از انقلاب و چه بعد از آن به دلایل مختلفی با شکست مواجه شده بود.

این‌بار اما تلاش ها به ثمر نشست و در حالی که سازمان محیط زیست کشور و بسیاری از فعالان این حوزه به دلایل مختلف از جمله از بین رفتن امکان زیست این گونه جانوری در ایران مخالف انتقال آن از اروپا به ایران بودند، رایزنی های مسئولان باغ وحش ارم با انجمن باغ وحش های اروپا جواب داد و غرش شیر ایرانی بعد از سالها در ایران طنین انداز شد.

این گونه جانوری ارزشمند از باغ وحش بریستول انگلستان وارد گمرک فرودگاه امام (ره) شد و پس از حدود پنج ساعت تشریفات گمرکی،  در کمال صحت و سلامت به باغ وحش محل زندگی جدیدش منتقل شد.

گفتنی است جفتِ مادهِ این شیر، طی هفته آینده از باغ وحش دوبلین ایرلند وارد کشور خواهد شد و مسئولین باغ وحش ارم امیدوارند با تکثیر این جانور بتوانند قدم موثری در حفظ نسل آن بردارند.

صورت زخمی بهانه مخالفان برای انتقاد از انتقال

جای زخمی که روی صورت شیر نر ایرانی دیده می شد که گفته می‌شود در جریان انتقال اتفاق افتاده، تبدیل به سوژه مخالفان طرح انتقال شد.

هدف از انتقال شیر ایرانی که با مجوز رسمی سازمان محیط زیست صورت گرفته و با توافق میان باغ‌وحش تهران و اتحادیه باغ‌وحش‌های اروپایی بوده است؛ احیای این گونه، منقرض شده است اما منتقدان می‌گویند شرایط زیستگاه شیر ایرانی دیگر وجود ندارد و این انتقال نوعی عوام‌فریبی است.

سپهر سلیمی از مخالفان این طرح که از مدافعان حقوق حیوانات است، معتقد است اتحادیه باغ‌وحش‌های اروپا هدفش فقط تأمین منافع مالی اعضایش است و این اتحادیه از جمله بدترین مؤسساتی است که درباره حقوق حیوانات در دنیا شناخته شده است.

دلیل دیگر این مخالفت‌ها و انتقاد به این طرح تجربه‌های ناموفق گذشته در انتقال گونه‌های منقرض شده بوده است.

در اواخر دهه ۸۰ و همزمان با دوره ریاست محمدجواد محمدی‌زاده در سازمان محیط زیست سودای احیای ببر ایرانی یک ماجرا غم‌انگیز به بار آورد.

در آن زمان دو قلاده ببر سیبری با هیاهوی بسیاری از روسیه مهمان باغ‌وحش تهران شدند، غافل از اینکه این مهمانان به بیماری خطرناک مشمشه مبتلا بودند؛ یکی از ببرها در همان روزهای ابتدایی پس از انتقال بر اثر این بیماری از بین رفت و ببر دوم نیز چند سالی در شرایط قرنطینه نگهداری می‌شد؛ این تاریخچه غم‌انگیز باعث شده که فعالان محیط زیست به انتقال شیر ایرانی هم بدبین باشند.

 عدم حمایت ضمنی سازمان محیط زیست از انتقال شیر ایرانی

آن چنان که در خبرهای این انتقال سازمان محیط زیست سکوت کرده است نشان از عدم حمایت آنها از این طرح می‌دهد.  برخلاف ماجرای ناموفق احیای ببر ایرانی، محیط زیست تنها به صدور یک مجوز رسمی برای انتقال اکتفا کرده است.

مجید خرازیان مقدم،  مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست نیز در این باره گفته است: هر چند ورود این شیر ایرانی از باغ‌وحش انگلیس با مجوز سازمان محیط زیست بوده است اما احیای این‌گربه‌سان نیازمند احیای زیستگاه است و علت انقراض آن در کشور هم از بین رفتن این زیستگاه عنوان شده است.

وی پیش از این اعلام کرده بود که احیای گونه‌های منقرض‌ شده مثل شیر ایرانی در اولویت برنامه‌های این سازمان قرار ندارد.

با توجه به بی‌رغبتی سازمان محیط زیست به احیای شیر ایرانی و مخالفت فعالان حقوق حیوانات باید ببینیم باغ‌وحش شهر تهران که در معرض انتقادات گسترده قرار گرفته است، می‌تواند دومین انتقال گونه منقرض شده خود را با موفقیت به پایان برساند.

آیا باغ وحش ها و آکواریوم ها می توانند به حفظ نصل گونه های جانوری کمک کنند؟

طبق ارزیابی اخیر سازمان ملل، حدود ۱ میلیون گونه گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض هستند؛ همانطور که به طور فزاینده‌ای زندگی در حیات وحش برای حیوانات وحشی دشوار شده است؛ جایگاه باغ وحش ها و آکواریوم ها برای محافظت از گونه های مختلف جانوری و گیاهی و علی الخصوص گونه های در معرض انقراض بیش از پیش تقویت شده است.

درواقع امروزه اغلب کسانی که دغدغه حفظ حیات حیوانات را دارند و به عنوان فعالان محیط زیست شناخته می شوند، از  باغ وحش و آکواریوم به عنوان «امید مدرن» برای محافظت از بسیاری از گونه ها یاد می کنند.

 باغ وحش‌ها و آکواریوم‌ها هنوز هم مخالفان خود را دارد؛ طبق نظرسنجی صورت گرفته بین سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۷ تقریباً یک چهارم از آمریکایی‌ها  با ساخت باغ وحش ها و آکواریوم ها مخالف بودند؛ حتی برخی گروه‌های فعال محیط زیست اخیرا خواستار بازگرداندن تمام پستانداران آبزی از باغ وحش ها و آکواریوم ها به دریا شدند.

ظاهرا این فعالان به اصطلاح محیط زیست گویی به بقای نسل و حفظ نسل گونه‌های جانوری اهمیت نمی‌دهند؛ در حالی که طبق گزارش سازمان ملل در حال حاضر بیش از یک سوم  پستانداران دریایی در معرض خطر انقراض هستند.

با توجه به موارد ذکر شده چه بخواهیم و چه نه، باغ وحش‌ها و آکواریوم‌ها در دنیای مدرن امروز و در حالی که زیستگاه ها لحظه به لحظه تهدید می شوند، تنها ابزارهای موجود هستند که می توانیم به وسیله آنها حیوانات را حفظ کنیم.

به گفته الیزابت کلبرت، نویسنده کتاب "شش انقراض: یک تاریخ غیر طبیعی" امروزه کودکی که متولد می شود در حالی به سن ۸۰ سالگی می‌رسد که نیمی از گونه‌های کنونی جهان از بین رفته اند.

اما در حالی که گونه‌های بی شماری از طریق فعالیت های انسانی مانند، آلودگی بیش از حد و تخریب بیش از حد زیستگاه تهدید می شوند، باغ وحش‌ها  آکواریوم‌هایی که از مدیریت صحیح بهره می‌برند، می‌توانند تهدید انقراض را مدیریت کنند.

ماه گذشته، سرویس ماهی و حیات وحش ایالات متحده زرافه را به عنوان یک گونه در معرض خطر طبقه بندی کرد و واقعیت تلخ تر اینکه یافته های دانشمندان و فعالان محیط زیست نشان می دهد که پس از سه دهه، جمعیت زرافه وحشی تا ۴۰درصد کاهش پیدا کرده است.
 

شمار زرافه‌ها در حالی رو به کاهش گذاشته است که طبق گزارش خدمات شیلات و حیات وحش ایالات متحده آمریکا، در حال حاضر  تقریبا یک هزار و ۵۰۰ گونه از حیوانات در معرض خطر انقراض قرار گرفته یا در معرض تهدید قرار گرفته اند.

خوشبختانه، باغ وحش‌ها  برای این حیوانات زیبا و در معرض خطر، جایگاهی همچون یک مقبره دارند؛ به طور مثال زرافه هایی که در پارک حیات وحش Tanganyika ، واقع در گودارد، کانزاس زندگی می کنند، بیش از ۵۰ فرزند به دنیا آورده‌اند و نکته مهم در حفظ بقای نسل یک گونه همین زاد و ولدها است.

نکته کلیدی در رابطه با کاربرد باغ وحش ها و آکواریوم ها این است که دست کم این اماکن، مانع از از میان رفتن گونه‌های مختلف می‌شود و این مهم است که گونه ها را زنده نگه دارید.

یافته های محققان دانشگاه کمبریج حاکی از این است که «هالی بی» (Halley Bay) دومین خانه پنگوئن های امپراتور نفس‌های آخر خود را می کشد؛ ولی آنها تنها پنگوئن های در خطر نیستند، پنگوئن‌های  »راک هوپر» (Rockhopper )، که یک ساحل سنگی در نیمکره جنوبی - از نیوزیلند تا شیلی گسترده شده است، در معرض خطر قرار دارند.

تهدید انسانی و شرایط بدزیستی در باغ وحش‌ها و آکواریوم ها

بدیهی است هرگاه مراقبت از حیوانات به انسان ها سپرده شود و قرار باشد آنها در کنار انسان ها ادامه حیات بدهند زندگی آنها می تواند توسط «بازیگران بد» یعنی کسانی که قرار است محافظ آنها باشند در معرض خطر قرار بگیرد؛ و این یکی از کلیدی ترین مسائلی است که مخالفان حضور حیوانات در باغ وحش ها نسبت به آن هشدار می‌دهند و با استناد به همین موضوع با این شیوه مخالفت می‌کنند

به همین دلیل است که باغ وحش ها و آکواریوم ها که از آنها به عنوان مامن مدرن گونه های در حال انقراض یاد می شود باید مکان های مستقل باشند و اداره آنها مبتنی بر علم  و تحت نظارت مراکز محافظت از محیط زیستی باشد

در حال حاضر تمامی آکواریوم‌ها و باغ وحش‌هایی که در آنها گونه های در معرض انقراض نگهداری می شوند، از طریق یک روند ارزیابی شدید، موفق به اخذ گواهینامه‌های معتبر شده‌اند و تمامی تمرکز این مراکز بر حفظ این گونه های جانوری و گیاهی باارزش است .

درواقع هدف از این نوشتار این است که خانواده ها بدانند که باغ وحش ها و آکواریوم هایی که آنها می توانند به راحتی از آنها بازدید کنند در حقیقت تنها خانه این حیوانات هستند.

دوران انقراض جمعی ششم حیوانات و گیاهان بر روی زمین آغاز شده و روند آن هر روز تسریع می شود و ضروری است که فعالان محیط زیست مردم را در حفاظت از حیوانات زمین آگاه و درگیر کنند.

حیواناتی مانند شیرها، پنگوئن ها و زرافه ها روی ما حساب می کنند و به خاطر آنها، ما باید از تسهیلاتی که از حیات حیوانی در برابر محیط های خشن حفاظت می کنند حمایت کنیم.

انتهای پیام/