زهرا رنگ آمیز/

خبر آتش‌سوزی دو نفتکش فرانت آلتر و کوکوکا کوریجوس در دریای عمان که حامل بشکه‌های نفت ژاپن بودند، قیمت نفت را ۴درصد رشد داد.

در نخستین واکنش به این ماجرا که با سفر نخست وزیر ژاپن به ایران همزمان شده بود، هر بشکه نفت‌خام برنت دریای شمال با افزایشی ۲.۴ درصدی به ۶۱ دلار و ۳۷ سنت رسید. سپس قیمت‌ها در بازار ارز، افزایشی قابل توجه را در ساعات میانی روز تجربه کرد و هر دلار به حدود ۱۳ هزار و ۶۵۰ تومان رسید، اما خریداری در کار نبود. 

بازار سکه نیز تحت تأثیر رشد قیمت دلار از یک سو و افزایش بهای طلا از سوی دیگر با رشد محسوس قیمت روبه‌رو شد، به طوری که سکه تمام بهار آزادی در نیمه روز به نزدیکی ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید ،اما رشد قیمت در سایر قطعات سکه و طلا محدود بود.

کاهش قیمت طلا با وجود افزایش نرخ جهانی

به گفته محمد کشتی آرای، رئیس کمیسون تخصصی طلا و جواهر، نوسانات بازار طلا و سکه در هفته گذشته متفاوت از سایر اوقات بود. به گفته وی،  بازار از ابتدای هفته تا ابتدای روز پنجشنبه با وجود افزایش قیمت در بازار جهانی، روند کاهشی را در دستور کار خود قرار داده بود، اما از ابتدای روز پنجشنبه روند ارزش‌گذاری دلار تغییر کرد و تأثیر خود را بر بازار طلا و سکه گذاشت.

در حالی که طی هفته گذشته، گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره سفر آبه شینزو و پیشنهادهای او به ایران حاکی از این بود که بازار ارز روی مثبت به آن نشان داده است، اما با رسانه‌ای شدن پاسخ ایران به نخست وزیر ژاپن و آتش‌سوزی نفتکش‌ها ورق برگشت و دلال‌ها در فضای مجازی تلاش برای افزایش قیمت دلار  را از سر گرفتند. قیمت‌ها در بازار طلا و سکه درحالی روز پنجشنبه سیر صعودی پیش گرفت که صرافی‌های آزاد و بانکی و بانک‌ها تعطیل شده و مشخص بود که این نوسانات حاصل تکاپوی دلال‌ها برای افزایش قیمت ارز است.

نرخ ارز تابع متغیرهای اقتصادی نیست

همتی، رئیس کل بانک مرکزی ماه گذشته و همزمان با بروز وضعیتی مشابه در بازار ارز گفته بود :نرخ ارز تابع متغیرهای اقتصادی و سیاسی است؛ از بابت متغیرهای اقتصادی می‌دانیم وضعمان چطور است، ولی برخی از متغیرهای سیاسی بر نرخ ارز تأثیر می‌گذارد که اصلاً مبنای اقتصادی ندارد؛ یک روز شایعه می‌کنند قرار است جنگ شود، قرار است مذاکره شود و هر اتفاقی که در منطقه افتاد یک شایعه برای آن درست می‌کنند .یک عده نوسان‌گیر هستند که از این فرصت‌ها استفاده کرده و جو روانی ایجاد می‌کنند تا نرخ ارز را بالا و پایین کنند. مردم عزیز نباید تابع این متغیرهای سیاسی به ارز نگاه کنند.

پالس‌های مثبت با وجود هیچ گشایشی

روز چهارشنبه، سعید کوشافر در یادداشتی تحلیلی در قدس آنلاین این نکته را یادآور شد که: «واقعیت این است که ریزش قیمت که دلار را تا 13 هزار تومان عقب راند و سکه را از بالای 5 میلیون به زیر کشید، هیچ مبنای اقتصادی ندارد. طی روزهایی که این کاهش‌ها رقم خورد نه تنها هیچ گشایشی در اقتصاد کشورمان رخ نداده بلکه اتفاقات به ظاهر منفی هم رقم خورده که از جمله آن‌ها می‌توان به تحریم هلدینگ خلیج فارس به عنوان یکی از صادرکنندگان محصولات پتروشیمی اشاره کرد. در داخل کشور هم اتفاقی که سبب شود این مقدار بر بازار تأثیرگذار شود رخ نداده است . بنابراین شاید اگر روال عادی شاخص‌های اقتصادی و تأثیر آن‌ها بر بازار را درنظر بگیریم باید قیمت ارز و طلا در همان حدود باقی می‌ماند یا حتی اندکی هم افزایش می‌یافت.

اما یک شاخص سیاسی موجب شد قیمت ارز و طلا در کشورمان برخلاف جهت حرکت کرده و رو به کاهش بگذارد و آن هم چیزی جز اخبار حول محور سفر نخست وزیر ژاپن به ایران نیست . تحلیله‌ای غیرواقعی مرتبط با سفر نخست وزیر ژاپن سبب شد برخی از رسیدن دلار به زیر 10 هزار تومان در آینده خیلی نزدیک خبر دهند؛ با این ترفند این امکان فراهم شد تا بخشی از حاضران غیرحرفه ای بازار که عموماً مردم هستند به‌خاطر ترس از کاهش قیمت و ضرر بیشتر، دلارهای خود را تحویل دلالان داده و در این تله گیر بیفتند».

تحلیله‌ای واقع‌بینانه چه می‌گویند؟

«این درحالی است که تحلیل‌های واقع‌بینانه احتمال میانجی‌گری آبه شینزو را بسیار کمتر از آنچه در فضای مجازی مطرح شده، ارزیابی کردند. شاید بتوان همین مسئله را تله استفاده آگاهانه دشمنان و ناآگاهانه سودجویان دانست، هر دو این اقشار تلاش کردند تا توقع مردم از این سفر را آن‌قدر بالا ببرند که هر دستاورد دیپلماتیک حاصل از این سفر، غیر از میانجی‌گری برای مذاکره ایران و آمریکا، شکست تلقی شود و این‌گونه تلقین کنند که اقتصاد ایران به بن رسیده و باید منتظر روزهای سخت بود.

این شگرد تکراری دشمن که برخی سودجویان هم با آن همراهی می‌کنند هر از گاهی منجر به افزایش قیمت دلار شده و منفعتش تنها به جیب دلالان ارز و محتکران می‌رود».