وحید ارشدی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد/

فراگیر شدن هویت مقاومت در کشور بر اســاس مطالعات انجام شده در ادبیات علم اقتصاد، هویت‌هــا، انواع رفتارها از جمله رفتار اقتصادی را تحــت تأثیر خود قرار میدهند و مسیر پسرفت یا پیشرفت فردی و اجتماعی را بسته به نوع هویت شکل گرفته، باز میکنند.

 هویتها معانی کلیدی هستند که ذهنیت افراد را شکل داده و مردم به واسطه آنها نسبت به رویدادها و تحولات محیط زندگی خود حساس میشــوند. «گیدنز» جامعه شــناس، تبیین میکند: هویت، یک سازه بوده و امری ساخته شدنی است و ساخته شدنش پایانی ندارد.

فرد، دانش و اطلاعات خویش را در راه تعریف و نظم دادن دوباره به فعالیت‌ها و هویتش و چگونگی بازنمایی این هویت در جهان صرف میکند و به همین دلیل، هویت حالت بازتابی داشته و در نتیجه ایستا نیست.

 اگر بپذیریم که هویت‌ها قابل تغییر هســتند و انسانها در ساحت‌های مختلف در مکانها، زمانها و فضاهای مختلف هویتهای مختلفی پیدا می‌کنند که رفتارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی آنها تحت تأثیر پیدایش آن هویتها تغییر پیــدا می‌کند، آنگاه تلاش میکنند هویت خود را در فضا و مکان و زمانی شــکل دهند که منجر به پیشرفت فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شود.

 هویت مردم در زمان جنگ با زمان غیر جنگ میتواند متفاوت باشد و رفتار اقتصادی آنها تحت تأثیر هویت مــردم در زمان جنگ قرار گیرد.

 در دورانــی که اکثر جوامع هویت همرنگی یا هویت مشروعیت بخش با نظام سلطه را پیدا کردهاند و عقلانیت و حقانیت و عزت و آزادگی را زندان این نظــام رو به اضمحلال کردهاند و به وضع موجود، مشــروعیت بخشیدهاند، پیدا کردن هویت مقاومت کــه قابلیت به چالش کشیدن و شکســتن ســاختارهای غلط در مناســبات جهانی را دارد از درخشش ویژهای برخوردار خواهد شــد که فطرت‌های پاک و ناسازگار با نظام سلطه را به سمت خود گرایش میدهــد.

ایــن هویت در درون خــود قدرت بازسازی داشته و تلاش میکند در فضایی که ایجاد میکند، پایه‌های نظری و معرفتی خود را بر اساس منطق عقلی و بهره‌گیری از تجارب گذشته عمیق‌تر کند.

 انقلاب اســلامی بر اساس انباشــت دانش و تجربــه‌ای که در طول تاریخ از نظام ســلطه بدســت آورده، مسیر پیشــرفت خود را در شکستن ساختارهای غلط در مناسبات جهانی و سلطه‌پذیری میبیند.

 ایــن انقلاب برای پیشــرفت عزتمندانه خود تالش کرد جریان مقاومــت را در درون خود شــکل داده و ضمــن عمیق کــردن هویت مقاومت، به گسترش و تعمیق این جریان در داخــل و خارج کمک کند و در این مســیر با وجود هزینه‌هایی که بــر خود تحمیل کرده، به منافع پایدار درونزا و قدرت ســخت و نرم بازدارنده نیز دســت یافته است، تا جایی که رهبر معظم انقلاب در دیدار با پیام رسان نظام سلطه (نخســت وزیر ژاپن)، با داشتن موضع عزتمندانه بینظیر و تکیه بر خداوند متعال، با منطق عقل و استدلال و ادب، تصریح میکنند که «کشــور بدون آمریکا نیز پیشرفت خواهد کرد» و در سالگرد روح خدا خمینی کبیر (ره) تبیین میکنند که اصــلاً ارتباط با این نظام سلطه و همراهی با این نوع نظم جهانی، کشور را از احیای ظرفیت‌های خود باز میدارد.

 ایشــان بارهــا تأکید کرده‌اند که پیشــرفت درون‌زای پایدار بــا بهره‌گیری از ظرفیت‌های درونی بر پیشرفت برونزا با تکیه بر ظرفیت‌های بیرونی ناپایدار ترجیح دارد و منفعت همگان حتی مخالفان یا بی تفاوتان انقلاب اسلامی را بهره و منفعت خواهد داد.

 هویت‌هــای مقاومــت بــر اســاس تقابل با ساختارهای ســلطه ایجاد می شود و مبنایی بــرای مقاومت در برابر ارزش‌هــا و گروههای حاکم هســتند.

اگر کارآمدی درونی را تقویت کنیــم و راه را برای جریــان آزاد اطلاعات به مغرب زمین و مشــرق زمین بازکنیم و مسیر ســفرها را برای مــردم آزادی‌خــواه جهان باز کنیم در ایــن دنیای ظلمانی، هویت مقاومت از جاذبه‌های بالایــی برخوردار خواهد بود که قادر است مردم خسته از ظلم را به سمت خود هدایت کند و به همگرایی بازیگران در جهت ظهور جریان حق کمک کند.

 ظهور جریان حق نهایت رضایت و مطلوبیت برای مردم ستمدیده و مظلوم است. البته باید دانســت اگر دولت‌مردان اراده ای برای کارآمد کردن درون نظام نداشته باشند، هویت مقاومت از یک فرصت تبدیل به یک تهدید خواهد شد و مردم همرنگی با نظام ســلطه را بر شکستن ساختارهای ظلم ترجیح خواهند داد.

 بنابراین باید حکمرانــان جامعه تلاش کنند با سیاستگذاری درســت و بهره مند کردن از حداقل معیشــت جامعــه و کاهش فاصله طبقاتــی، مــردم را برای پیدا کــردن هویت مقاومت در راســتای منافع بلندمدت خود و جامعه اســلامی یاری نمایند تا با یک بازتاب جهانــی ملتهای دنیا را با خود همراه کنند و نظم جهانی بر مبنای عقل و داد و قســط بر جهان حاکم شود.