ربه گزارش خبرنگار بین الملل قدس آنلاین، روز شنبه ۶ جولای ساعت ۲۲:۰۱ (۱۰ شب به وقت لندن) روزنامه «دیلی میل» یا همان «میل آن ساندی» گزارشی مبتنی بر تلگراف‌ها، ایمیل‌ها و اسناد محرمانه و سری سفیر انگلیس در آمریکا منتشر کرد.
این روزنامه در حالی با این گزارش جنجالی روی گیشه رفت که فردای آن روز وزارت خارجه انگلیس آن را شیطنت رسانه‌ای خواند اما درعین حال اصالت اسناد را تکذیب نکرد.
اسناد منتشر شده مربوط به فایل های محرمانه از سال ۲۰۱۷ تا به امروز است؛ اسنادی که در آنها «سر کیم داروش» سفیر انگلیس گزارش‌هایی از وضعیت حاکم بر کاخ سفید در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ ارائه میکند و در عین ناباوری وزارت خارجه انگلیس آنها را «تقریباً درست» دانسته است و بدون اینکه بخواهد به این پرسش مهم پاسخ دهد که این اسناد چگونه و چطور در اختیار روزنامه ها قرار گرفته‌اند در واکنش به انتشار این ایمیل‌ها گفته است که:"مردم از دیپلمات‌ها انتظار دارند که «بی پرده و صادقانه» ارزیابی‌شان را از کشور محل مأموریت گزارش کنند".
اما واقعیت انتشار این اسناد چیست؟
در رابطه با اهمیت انتشار این اسناد و چرایی انتشار آنها باید به چند نکته اشاره کرد؛ نخست اینکه لورفتن یا فاش شدن این اسناد به نظر هدفمند بوده است؛و سفیر یا دولت انگلیس از اینکه ترامپ در پاسخ به سرنگونی پهپاد آمریکا توسط ایران اقدام نظامی نکرده به نظر ناخرسند است و تلاش کرده با این شیوه به نوعی تذکری به ترامپ داده و به اصطلاح گوشی را دست ترامپ داده باشد.
از طرفی جنگ داخلی بین محافظه کاران انگلیس بالا گرفته است و اگر بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس بشود، سفیر فعلی این کشور تغییر خواهد کرد و همین موضوع منجر به اقدام به افشاگری پیشگیرانه از سوی وی شده است؛ یادمان نرود که یکی از دو نامزد در حال رقابت برای نخست وزیری جرمی هانت وزیر خارجه فعلی است و «داروچ» سفیر انگلیس در آمریکا هم به نوعی نمایندگی جرمی هانت را میکند.
در میان اسناد منتشر شده بخش هایی به ایران اشاره شده است و علنا گفته شده ترامپ خواهان جنگ با ایران نیست اما به زعم سفیر انگلیس، ترامپ به اصطلاح «اصلاً توی باغ نیست».
و در نهایت در رابطه با میزان اهمیت این اسناد باید به این نکته نیز اشاره کنیم که یک پیوند نزدیک بین دو کشور وجود دارد و همانطور که تصمیمات داخل کاخ سفید تأثیرپذیر از انگلیس است تصمیمات انگلیس نیز تأثیرپذیر از آمریکا است که در این موارد نیازمند توجه جدی است؛ آمریکا بدون انگلیس در خاورمیانه آب هم نمی‌خورد چه برسد به اینکه بخواهد علیه کشوری اقدام نظامی انجام دهد و انگلیس محرک اصلی و نهایی تجاوزات آمریکا است.
البته به موارد فوق باید این نکته مهم را نیز اضافه کنیم که «داروچ» سفیر فعلی انگلیس در واشنگتن یکی از مخالفین سرسخت ترامپ است به طوریکه بعد از اینکه ترامپ در یکی از شیرین کاری‌های معمولش «نایجل فراژ» را برای سفارت انگلیس بهتر از وی قلمداد کرد، طبیعتا این موضوع در مخالفت سفیر فعلی با ترامپ بی‌تأثیر نبوده است.
اما اهمیت مسئله ما را برآن داشت تا نظر کارشناسان را نیز در این رابطه جویا شویم؛ گفت‌وگوی خبرنگار قدس آنلاین را با دکتر پیروز مجتهدزاده فوق دکترای جغرافیای سیاسی از دانشگاه آکسفورد و استاد فعلی ژئوپلیتیک در دانشگاه جورج واشنگتن، عضو کنفرانس بین‌المللی دائمی حقوق بشردوستانه، عضو هیأت مدیره انجمن مطالعات ایران معاصر در دانشگاه لندن و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی را در ادامه می‌خوانید.
قدس آنلاین: آیا لو رفتن فایل های محرمانه یکساله گذشته سفیر بلندپایه انگلیس امکان پذیر است؟ آیا لو رفتن تمامی ایمیل‌ها و پیام‌های محرمانه یک سفیر بلندپایه امری مسبوق به سابقه بوده است؟
مجتهدزاده: فایل منتتشر شده شباهت بسیاری با متن‌های ارسالی سفرای دیگر انگلیس یا کارگزاران دیگر این کشور در مناطق مختلف جهان است که اصولاً باید جزو اسناد دولتی این کشور باشند یعنی متن‌های محرمانه‌ای که طبق قانون انگلیس تا ۳۰ سال حق انتشار ندارند.
اینکه متنی به این میزان محرمانه با جزئیات بسیار، یکجا سر از گیشه یک روزنامه انگلیسی سر در می‌آورد؟ آیا باید قبول کنیم که چنین متنی از سوی کارگزارانی در وزارت خارجه انگلیس یا مرکز اسناد بریتانیا لو رفته باشد؛ چیزی که تاکنون بی‌سابقه بوده است و همچون اتفاقی در تاریخ رخ نداده است؛ اما سؤال اصلی این است که آیا این سندها واقعاً لو رفته‌اند یا لو داده شده‌اند؟
به این دلیل که افشای این اسناد یک سلسله مطالب حساس را مطرح میکند و افشا نکردن آن هم یک سری دیگر را؛ جالب این است که شما وقتی مطلب را مطالعه می‌کنید همین پرسش ها در خود سند نیز مطرح می‌شود.
آیا با لو دادن این سند می‌خواهیم نقاط ضعف آمریکا را برملا کنیم؟ آیا با لودادن این سند انگلیس می‌خواهد روابط ویژه خود را با آمریکا برهم بزند؟ یا خواسته با این کار از رخدادن این اتفاقات پیشگیری کند؟
یکی از عجیب ترین جنبه های این سند این است که آن درواقع تمام پرسش‌ها و ابهاماتی را که برای خواننده ایجاد می‌شود، در خودش دارد و خودش هم این پرسش‌ها را مطرح میکند.
گزارش‌های سفرای هر کشوری محرمانه است و اینکه این سندها روی صفحه روزنامه‌ها آمده امری بسیار عجیب است. در حال حاضر باید از اظهارنظرهای سریع خودداری کنیم تا بعد از مدتی ماهیت اصلی این ماجرا روشن تر شود.
قدس آنلاین: نظر شما در این رابطه چیست؟
مجتهدزاده: ظاهر ماجرا این گونه نشان می‌دهد که این سند یک سند محرمانه دولتی است و حال چه شده است که این سند لو رفته جای سوال دارد و اینکه هنوز آمریکا در این رابطه واکنشی نشان نداده و اینکه وزارت خارجه انگلیس نیز به این نکته اشاره نمی‌کند که چرا این سند محرمانه در اختیار روزنامه ها قرار گرفته است.
اما مطالبی که باعث جلب توجه خوانندگان شده در مورد سردرگمی و بی اراده بودن دولت ترامپ بیان واقعیت بوده و بیان واقعیات آسیبی به کسی نمی‌زند و نیازی هم ندارد که آن را از زبان سفیر بریتانیا بشنویم. خود ترامپ هم بارها این چندگانه‌گویی‌ها را نشان داده است و نیازی نیست که این مسئله را سفیر بریتانیا مطرح کند.
قدس آنلاین: چند روز بعد از حادثه هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی برخی نشریات مدعی شده بودند که عربستان سعودی از دولت انگلیس خواسته بوده که به دلیل عدم واکنش نظامی امریکا انگلیس حملاتی را علیه ایران برعهده بگیرد؛ این ارتباطی به ماجرای لو رفتن نامه های سفیر انگلیس دارد؟ طبق سند منتشر شده به نظر می‌رسد سفیر انگلیس انتظار داشته که دولت ترامپ اقدامی را در قبال سرنگونی پهپاد انجام دهد و ترامپ را بابت عدم واکنش مورد سرزنش قرار می‌دهد.
مجتهد زاده: اطلاعاتی که توسط دستگاه‌های اطلاعاتی کشورهایی مثل عربستان اسرائیل و امارات به بیرون درز میکند، بی پایه هستند و قابل اعتماد نیستند. تأکید می‌کنم این مطلب مطلقاً نمی‌تواند درست باشد. اما اگر این مسئله را هم درست تلقی کنیم باید به آقای ولیعهد سعودی بگوییم که چرا از انگلیس می‌خواهی دخالت کند چرا خودت دخالت نمی‌کنی؟
قدس آنلاین: آیا افشای این اطلاعات با سیاست داخلی انگلیس و تنش‌هایی که بین دو حزب محافظه کار و کارگر و تنش‌های بین محافظه کاران انگلیس در رابطه با جانشینی ترزا می رخ داده ارتباط دارد؟
مجتهدزاده: این مورد جالبی است. آقای ترامپ به لندن سفر کرد و به خودش اجازه داد که تا این حد در امور داخلی انگلیس دخالت کند و بگوید برای جایگزینی ترزا می این گزینه خوب است و گزینه دیگر خوب نیست.
از این دخالت اهانت‌آمیز تر پیدا نمی‌شود و اما در کمال تعجب ما می‌بینیم که هیچ کس دم نمی‌زند نه تنها موافقان «می» بلکه حتی مخالفان وی و موافقان و مخالفان بوریس جانسون نیز دم نمی‌زنند.
این نشان می‌دهد که در دوران ترامپ یک رابطه ویژه و بسیار صمیمی بین دو کشور وجود دارد و این اظهار نظر ها باعث نمی‌شود که دو کشور رودر روی هم قرار بگیرند.
اما بازهم به این مسئله برمی‌گردم که پیشتر اشاره کردیم چگونه می‌شود که در مورد سندی که طبق قانون باید ۳۰ سال محرمانه بماند، روی گیشه می‌آید و این موضوع بسیار مشکوک است.
انتهای پیام/
نظر شما