فلسفه وحکمت واقعه تاریخی غدیر خم وپیامدهای فراموشی پیام مهم غدیر

حجت الاسلام و المسلمین امیر علی حسنلو مدیرگروه تاریخ مرکز مطالعات وپاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه واستاد حوزه علمیه ودانشگاه در  گفت و گو با قدس آنلاین گفت:  بعد از ارتحال رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم و موفقیت حزب سقیفه در دستیابی به خلافت، مخاطبان حضرت زهرا علیهاالسلام اغلب کسانی بودند که در روز غدیر حضور داشتند و با چشم های خود رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را مشاهده کرده بودند که دست علی علیه السلام را بلند کرده و به مردم نشان داد. آنها با گوش های خود شنیده بودند که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «من کنت مولاه فهذا علیٌّ مولاه» و حتی اغلب آنان در آن روز با حضرت علی علیه السلام دست بیعت داده و جانشینی رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم را به وی تبریک گفته بودند. اگر به ندرت کسانی هم بودند که در غدیر حضور نداشتند، آنان نیز اخبار قطعی آن را از مسلمانان حاضر در غدیر دریافت کرده بودند. دیگر شبهه ای در صحّت جریان غدیر وجود نداشت و از لحاظ فاصله زمانی هم کمتر از صد روز از جریان غدیر سپری نشده بود، و احتمال فراموشی مردم به هیچ وجه قابل اعتنا نبود.

وی دراین باره افزود: در چنین شرایطی که مخاطبان، علم کافی داشته و بلکه خود در جریان غدیر حاضر و شاهد بودند، اما به هر دلیلی خود را به فراموشی زدند و گاهی نیز با عناد و لجاجت برخورد کردند، زمینه چندانی برای طرح واقعیت های روشن و غیر قابل انکار نبود، و جز برای اتمام حجّت و یا ثبت در حافظه تاریخ، برای بهره مندی آیندگان، ثمره دیگری نداشت. به همین دلیل است که در آن مقطع خاص، فقط دو مورد از امیرمؤمنان علیه السلام استناد به حدیث غدیر نقل شده است و عمده استشهادات حضرت علی علیه السلام به جریان غدیر، در دوره پنج سال خلافت بود که بسیاری از مخاطبان حضرت، غدیرخم را درک نکرده بودند و به دلیل فاصله زمانی زیاد، بعضی از اصحاب نیز ادّعای فراموشی می کردند!

از بزرگترین مدافعان غدیر حضرت فاطمه (س)بود ؛ حضرت زهرا علیهاالسلام در خطبه ای خاص به نسبت به فراموشی غدیر وخطرات آنرا گوشزد می نمایند، و اغلب به حالت سؤال که آیا غدیر را فراموش کرده اید، و یا اینکه آیا جای عذر و توجیهی بعد از غدیر باقی مانده است.البته توجه به این نکته که حضرت زهرا علیهاالسلام با فاصله بسیار کمی بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم به شهادت رسید، و تقریباً نصف این ایّام را نیز در بستر بیماری به سر برد، اهتمام خاصّ ایشان به یادآوری جریان «غدیر» در همین مدت کوتاه، روشن می گردد!

استادحوزه درخصوص غربت غدیرگفت: فلسفه واقعه غدیر خم و هدف از برگزاری چنین مراسم حفظ دین در وحدت امت وعدم تفرقه و فشل وحفظ میراث نبوت وامت از از همه بلاها بود که به درستی نه درک شد ونه مورد عمل واقع شد، از اینرو امت اسلام گرفتار بلاهایی گردیدند که در طول تاریخ نمونه های آن زیاد گزارش شده است ؛ نمونه عینی آن نیز همین وقایع اخیر در عراق وسوریه و یمن وافغانستان و...است که اگر همه پیرامون نور غدیر وامامت بودند ابین بلاها وجود نداشت ؛

حجت الاسلام و المسلمین امیر علی حسنلو گفت: کتاب الغدیر توسط علامه امینی نیز برای همین منظور ومقصد نوشته شد تا امت اسلام با مطالعه وتحقیق با واقعه غدیر وپیام آن رفتار کنند وبدون تعصبات فرقه ای به آن نگاه کنند ؛

دلایل متعددی می توان در این باره برشمرد ؛ دسته بندی کلی این دلایل را می توان اینگونه بیان کرد: دلایل اخلاقی ودلایل سیاسی واجتماعی وفرهنگی .

انحراف جامعه از سیره پیامبر(ص)

سلطه نا اهلان بر حاکمیت ؛  شهادت حضرت فاطمه و سیاه ترین کودتای تاریخ اسلام(سقیفه)حسادت یکی از رذایل اخلاقی ومفاسد ذاتی است که قریش نسبت به علی (ع) داشتند ؛ علت آن نیز تقرب ومنزلت معنوی علی بود ؛ قریش در زمان پیامبر(ص) نیز این حسادت را بروز می دادند ؛ مثلا وقتی علی وارد مجلس پیامبر(ص) می شد به او جا نمی دادند برای نشستن وپیامبر(ص) می فرمود وای برشما چرا به علی جای نمی دهید. سیطره حاکمیتهای نامشروع در طول تاریخ اسلام بوده است ؛ سیطره طولانی امویان وعباسیان که بدون در نظر گرفتن ماجرای غدیر حاکمیت خود را مشروعیت می دادند، نفوذ منافقان در میان مسلمانان وظهور حس قدرت طلبی آنان پس از پیامبر(ص)

وی در خصوص مولفه هایی که غدیر را مایه وحدت می تواند معرفی کند چنین گفت: عید بودن غدیر، عید وحدت اسلامی واجتماع بزرگ پیامبراکرم این روز را عید اعلام کرد ومسلمانان درسایه این عید جمع نمود وجایگاه امامت وشخص امام را معرفی کرد تا آیندگان نیز به این وحدت شناخت داشته باشند و الفت وانس ومهربانی داشته باشند. درسایه این عید جمع شده وباهم انس بگیرند ؛

 ولایت، عامل وحدت

اگر با تفسیر اهل سنت نیز به معنای ولایت نگریسته شود عید غدیر از اسباب وحدت است که در گرد محبت علی همه مسلمانان می توانند همدلی داشته باشند .محب بودن یک شخصیت دلها را در کنار محبت او به گرد هم جمع می آورد چنانکه پیامبر اکرم
(صلی الله علیه وآله) در این باره فرمود اگر مردم در محبت علی اتفاق داشته باشند خداوند آتش را خلق نمی کرد ؛ از این سخن نورانی استنباط می شود اگر پیام غدیر به روشنی دریافت شود هیچ ضلالت وگمراهی برای بشر نیست وسعادت بشر در گرو دل بستن به بیعت غدیر است ودرگرو گردآمدن پیرامون محبت امیر المومنین (علیه السلام)

- اهل بیت، محور وحدت

اهل سنت نیز به حدیث ثقلین استناد وآنرا قبول دارند مسلما یکی از مصادیق ثقلین اهل بیت(علیهم السلام) هستند وپیام غدیر همین بود ؛هدایت امت در گرو عمل به حدیث ثقلین است آیا غدیر این ظرفیت را ندارد که امت اسلام را به قرآن واهل بیت فرا بخواند .

- غدیر، وحق سرنوشت مردم

غدیر جنبه های سیاسی نیز دارد براساس تفسیر اهل سنت وشیعه غدیر پیامی دارد به امت که امت اسلام  پیرامون ولایت در امور سیاسی وحاکمیتی خود دخالت وحضور داشته باشند ؛ بنابراین ظرفیت وحدت بخشی غدیر بیش از از آن است که تصور می شود .

این استاد حوزه در خصوص پیامدهای شوم فراموشی پیام غدیر تصریح نمود: پیام غدیر فراموش شد پس از پیامبر (ص) به محض آن بلا فاصله جنگ وبرادر کشی وقتل وغارت در جامعه اسلامی آغاز گردید وبه گفته شهرستانی خلافت چیزی بود که بر سر آن خونهای زیادی ریخته شد در حالی که پیامبر تکلیف خلافت را روشن کرده بود وشخصی تعیین کرده بود ؛  اگر پیام غدیر به خوبی شناخته گردد ؛ مردم بادرک این پیام می توانند درباره سرنوشت خود که خداوند برای مصلحت آنان تعیین نمود تا با امامت باشند سرنوشت آنان با غیر امام بودن تفاوت دارد ؛ سرنوشتی وراهی که خدا مشخص نمود همراهی با امامت وآن سرنوشتی که دیگران املا کردند ودرسایه کودتا رقم زدند ، سرنوشتی است که امت به بلاهای مختلف در طول 14قرن گرفتار آمد که بلاهایی چون تفرقه امت؛ خون ریزی وبرادر کشی،دخالت استعمارگران وتقسیم قلمرو اسلام وتجزیه آن وایجاد مرزهای اختلاف برانگیز ودامنه دار برای حضور خود وداشتن مستعمرات در قلمرو اسلامی،جنایات هولناک داعش وگروهای تکفیری با عناوین مختلف : القاعده ؛ جهادی ، طالبان ، شبه نظامیان پاکستان؛ بمب گزاری ها وانفجارهای روزانه که صدها زن ومرد وکودک  بی گناه را به کام مرگ می کشاند وآواره شدن صدها هزار انسان در جنگهای استعماری؛ خالی کردن خزانه های کشورهای اسلامی که مانع توسعه ورشد علمی وتمدنی است؛ غارت ذخایر ومنابع معدنی ونفت وگاز وسرقت آثار باستانی وکتابخانه های کشورهای اسلامی جهت غنی نمودن موزه های خود،فروش سلاحها وپیشگیری از ورشکسته شدن کارخانه های تولید سلاح های مرگبار که بیشتر سهامداران آن ها یهودیان وبهائیان وصهیونیستها هستند.