قدس آنلاین- گروه استان ها: دریاچه نمک تا سال گذشته حال‌وروز مساعدی نداشت و بیم آن می‌رفت که خشکیدگی آن علاوه بر دامن زدن به کانون‌های ریز گرد موجب افزایش سرعت مهاجرت در بین روستائیان مجاور آن شود.

هرچند که امسال بخت با این دریاچه و هم‌چنین مجاورانش یار بود و بارش باران توانست زخم‌های خشکیده این دریاچه راکمی مرهم گذاشته و حیات را به این دریاچه بازگرداند ما آنچه که بیش از گذشته در حال حاضر اهمیت دارد حفظ این موقعیت است که بنا بر گفته کارشناسان هیچ راهکاری به‌جز تأمین حقابه و احترام به طبیعت وجود ندارد.

بنا بر گفته کارشناسان بر روی منابع ورودی دریاچه بیش از ۶۰ سد زده‌شده است و همین مسئله ورودی آب به دریاچه را بشدت محدود کرده، فارغ از بحث بهره‌برداری‌های بی‌رویه، کاهش بارندگی و گرمایش زمین نیز در تشدید این معضل نقش مهمی داشته است. به علت بهره‌برداری‌های بی‌رویه نه‌تنها منابع آب شیرین به دریاچه نمک قم وارد نشده، بلکه پس‌زده شدن آب‌های فراشور، اراضی کشاورزی استان را تحت شعاع قرار داده است.

حق آبه به دست دریاچه نمی‌رسد

نماینده قم در مجلس شورای اسلامی که همواره یکی از مدافعان حق آبه دریاچه قم است در این رابطه می‌گوید: مسئولان آب سد ۱۵ خرداد به بهانه اعطای حق آبه دریاچه نمک در رودخانه «قم رود» رهاسازی کردند اما این در حالی است که برداشت‌های مجاز و غیرمجاز آبی برای دریاچه باقی نگذاشته و حق آن را ادا نمی‌کند.

حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنوری بیان می‌کند: بخشی از آب رهاشده از سد ۱۵ خرداد به بهانه حق آبه دریاچه به‌صورت مجاز برای مصارف کشاورزی و بخشی دیگر نیز به شکل غیرمجاز برای صنعت مورداستفاده قرار می‌گیرد.

بخشی از آب رهاشده به بهانه حق آبه دریاچه نمک به‌صورت مجاز برای مصارف کشاورزی و بخشی دیگر نیز به شکل غیرمجاز برای صنعت استفاده می‌شودوی بابیان اینکه قرار بود آب موردنیاز صنعت از طریق پساب تأمین شود بیان می‌کند: متأسفانه چون استفاده از پساب برای برخی مسئولان و صاحبان صنایع زحمت داشته و مستلزم هزینه است لذا ترجیح می‌دهند تا از آب شیرین و حق آبه دریاچه استفاده کنند.

ذوالنوری اذعان می‌کند: قسمتی از این آب نیز به تانکر شهرداری انتقال‌یافته و برای جاهای دیگر استفاده می‌شود، و عملاً چیزی از این آب به دریاچه نمک نمی‌رود.

وی بابیان اینکه بی‌توجهی به‌حق آبه دریاچه و خشک شدن این دریاچه نه‌تنها برای استان قم بلکه برای بسیاری از استان‌های هم‌جوار مشکل‌ساز خواهد شد یادآور می‌شود: باید در زمینه برداشت ذخایر از دریاچه نمک نظارت صورت بگیرد و محدودیت‌هایی در این خصوص وضع شود تا بیش از این شاهد فقر منابع آبی این دریاچه نباشیم.

وی اذعان می‌کند: اگر منابع آبی و سفره‌های زیرزمینی حوضه دریاچه نمک خشک شود، گردوخاک ناشی از آن، تمام استان‌های مرکزی ایران همچون قم، تهران، اصفهان و مرکزی را درگیر مشکل‌های زیست‌محیطی می‌کند.

فشار بر طبیعت

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم نیز بابیان اینکه هرگونه فشار بیش‌ازحد به طبیعت و بهره‌برداری بدو در نظر گرفتن ملاحظات زیست‌محیطی عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه خواهد داشت اعتقاد دارد: برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای باید شرایط زیست‌محیطی را در نظر گرفت، در غیر این صورت باید منتظر واکنش سخت طبیعت بود.

سید محمدتقی سجادی د این رابطه عنوان می‌کند: درنتیجه برخی فعالیت‌های انسانی در حوضه آبریز دریاچه نمک، هم‌اکنون منطقه‌ای که روزگاری دارای پوشش گیاهی بود در حال تبدیل‌شدن به بیابان‌های خشک و کانون‌های تولید گردوغبار است.

وی خاطرنشان می‌کند: از طرفی شاهد کاهش آب ورودی به دریاچه نمک، هستیم و از طرفی شاهد فعالیت‌های سنگین عمرانی همچون احداث آزادراه، خطوط انتقال انرژی و راه‌آهن در بستر دشت مسیله هستیم.

وی با اشاره به تبعات خشک شدن روان آب‌ها اظهار می‌کند: بعد از خشک شدن تدریجی روان آب‌های دریاچه نمک، بلورهای نمک که در سطح زمین قرارگرفته در اثر سرما و گرما به‌تدریج شکسته و خرد می‌شود و با یک وزش باد به حرکت درمی‌آید و می‌تواند طوفان‌های نمکی که برای سلامت انسان‌ها بسیار مخرب است را ایجاد کند.

سجادی عنوان می‌کند: مسئله دیگری که در اثر خشک شدن روان آب‌های بستر دریاچه نمک به وجود آمده است، بازگشت شورآبه ها از بستر دریاچه به سطح دشت‌های اطراف است.
وی می‌افزاید: این اتفاق باعث می‌شود دشت‌ها و زمین‌های کشاورزی اطراف دریاچه به دلیل شور شدن منابع آبی و سطح زمین، دیگر قابلیت کشت گیاه را نداشته باشد و به‌تدریج تبدیل به بیابان و کانون گردوغبار شود.