محسن بهرامی ارض اقدس، اقتصاددان و استاد دانشگاه/

در یک نگاه و تحلیل کلی، طرح موضوع دریافت مالیات از سود سپرده‌ها در هنگامه‌ای که میزان نقدینگی کشور از رقم ۲ هزار هزار میلیارد تومان عبور کرده، منجر به خروج نقدینگی از بانک‌ها و ورود این حجم از نقدینگی به سایر بازارها و مشکل‌آفرینی‌های دوباره‌ای  می‌شود. گرفتن مالیات از سپرده‌های بانکی، صاحبان سرمایه را به این مسیر هدایت می‌کند تا سرمایه خود را به سمتی ببرند که نسبت به سایر حوزه‌ها قدرت نقد شوندگی بالاتری داشته باشد؛ بخش‌هایی چون سکه، ارز، طلا، مسکن و خودرو جذاب‌ترین حوزه‌ها برای هدایت سرمایه‌ها به شمار می‌روند، بنابراین در شرایط کنونی گرفتن مالیات از سود سپرده‌های بانکی منجر به ایجاد پارادوکسی در اقتصاد کشور می‌شود.

این پارادوکس است که بانک مرکزی را مخالف گرفتن مالیات از سود سپرده‌های بانکی کرده است، در حالی که هر دو موافق و مخالف این طرح از جمله سازمان مالیاتی و بانک مرکزی زیر مجموعه وزارت اقتصاد و دارایی به شمار می‌روند که وزیر این سازمان نیز هم‌نظر با بانک مرکزی و مخالف با دریافت مالیات از سود سپرده‌های بانکی است.

از سوی دیگر با اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم بحث دریافت مالیات از مجموع درآمد افراد مطرح می‌شود که این موضوع می‌تواند مشمول سود سپرده‌های بانکی نیز شود، در حالی که منجر به کاهش اثرات منفی خروج نقدینگی از بانک‌ها نیز خواهد شد. به نظر می‌رسد در حال حاضر دریافت مالیات از مجموع درآمد اشخاص راهکار معقول و مطلوب‌تری نسبت به دریافت مستقیم مالیات از سود سپرده‌های بانکی باشد.

دولت در ماه‌های گذشته در تلاش بوده با ایجاد جذابیت و آگاهی‌دهی بیشتر، مردم را به سمت بازارهای بورس هدایت کند تا نقدینگی به جای ورود به بازارهای دیگر با عدم اخلال در اقتصاد به سمت بورس و بنگاه‌های تولیدی هدایت شود. قطعاً دریافت مالیات از سود سپرده‌گذاری در شرایط کنونی اقتصاد ما را به اهداف قابل قبولی نمی‌رساند و جز ضرر و زیان چیزی بر جا نمی‌گذارد.

تا زمانی که جذابیت‌های لازم در سایر حوزه‌ها و بازارها از بین نرود؛ مردم به دنبال بازارهای با ثباتی چون بازار ارز خواهند بود تا ارزش پول خود را حفظ کنند؛ بی‌شک انتقال این حجم از نقدینگی به بازار ارز بسیار زیان‌آور است و تولید را نیز در معرض چالش‌های بسیاری قرار می‌دهد. تلاش دولت و بانک مرکزی در رساندن نرخ ارز به نرخ واقعی نباید با چنین طرح‌هایی هدر برود، چرا که تأثیرات سوء بازگشت حباب ارز و طلا به بازار و اقتصاد ایران بسیار چالش زا و خطرناک است.