بحرانی که بیــن ژاپن و کره جنوبی به وجود آمده، تحلیلگران را متعجب کرده است. بحرانی که توکیو، سئول و متحد آنها واشنگتن را در انبوهی از شکست های راهبردی غرق کرده است، آن هم در زمانی که تهدیدها در شرق آسیا روز به روز درحال افزایش است؛ به گونه ای که در تابستان و پاییز سال جاری تهدیدات در ائتلافهای آمریکایــی- ژاپنی و آمریکایی-کره ای افزایش یافته و از طرف دیگر روسیه و چین نخستین مانور مشترک خود با جنگندههای بمب افکن را برفراز منطقه دفاع هوایی ژاپن و کره جنوبی انجام دادند و سئول به جای پاسخ به این اقــدام، اعلام کرد که توافقنامه همکاری امنیتی و تبــادل اطلاعات با ژاپن را به حالت تعلیق در می آورد.
کره شمالی نیز به توسعه برنامه های هسته ای و آزمایش موشکهای بالســتیک ادامه داده که می توانست پاسخ مشترک آمریکا، ژاپن و کره جنوبی را درپی داشته باشد، اما کره و ژاپن نتوانستند بیشتر از تبادل محدود اطلاعات دفاعی، اقدامی را انجام دهند و حتی مانورهای مشــترک کره جنوبی و آمریکا به دلیل توافق ترامپ با کیم جونگ اون در سنگاپور متوقف شد و همچنین ترامپ از کره جنوبی خواست تا پرداخت پول بابت هزینه های دفاعی از این کشور را به میزان ۵۰۰ درصد افزایش دهد و تهدید کرد که آمریکا نیروهایش را از کره جنوبی خارج می کند.
مسئولان کره و ژاپن هم در سفر خود به واشنگتن به جای آنکــه برای حفظ خط مقدم دفاعی و امنیتی خود تلاش کنند، هر یک به دنبال جذب حمایت آمریکا برای خود در نزاع فی ما بین بودند. پرسشی که اکنون مطرح میزشــود، آن است که در این بحران به وجود آمده در شرق آسیا چه کسی باید ســرزنش شود؟ پاسخ به این پرسش از دو محور قابل طرح است.
نخست از محور تاکتیکی که در واشنگتن و پایتخت کشورهای متحد آن مانند کانبرا و لندن اتفاق نظر وجود دارد که تا حد بسیار زیادی رئیس جمهور کره جنوبی مسبب این بحران است، به گونه ای که اقداماتی منفی را انجام داده است که موجب تشدید تنش در روابط با ژاپن شده است.
از جمله این اقدامات منفی می توان به تصمیم دادگاه عالی کره جنوبی به صدور مجوز به دادســتان ها برای محاکمه شرکتهای ژاپنی، حادثه هدفگیری رادار و ناوشکن کره جنوبی برای هدف قرار دادن یکی از هواپیماهای جنگی ژاپن در سال ۲۰۱۸، تعلیق توافقنامه امنیتی مربوط به تبادل اطلاعات نظامی میان دو کشور و تهدید به خروج از توافقنامه ۲۰۱۵ مربوط به زنان روسپی که بین نخست وزیر ژاپن و رئیس جمهور سابق کره جنوبی منعقد شده بود، اشاره کرد که در این بین تصمیم دادگاه عالی کره بیشترین آسیب را به روابط دو کشور وارد کرد.
در مقابل اقدامات ژاپن مانند حذف نام کره جنوبی از لیســت ســفید مربوط به ممنوعیت های صادرات نیز آتش اختلافات را شعله ورتر کرد؛ بنابراین و براساس آنچه گذشت از لحاظ تاکتیکی اتفاق نظر وجود دارد که رئیس جمهور کره مسبب اصلی تنش کنونی در روابط سئول-توکیو است.
آنگونه که به نظر می رسد ژاپن نمی خواهد و یا نمی تواند تا زمانی که مون جائه این، رئیس جمهور است و یا حداقل تا پیش از انتخابات ۲۰۲۰ کره پیشرفتی را در روابط خود با سئول محقق کند؛ اما این تصمیم جای تعجب دارد، آن هم در حالی که چین و کره شــمالی به دنبال مهار کره جنوبی و پس از آن تمرکز بر ائتلاف آمریکا و ژاپن هستند. کره شمالی و چین منتظر رفتن مون جائه نخواهند ماند؛ بنابراین ژاپن نیز اگر می خواهد پیروز باشد، نباید منتظر بماند.
نظر شما