دکتر احمد بخشایش اردستانی عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با قدس آنلاین درباره گام پنجم و پایانی کاهش تعهدات هسته‌ای ایران در حوزه فنی و واکنش سه کشور اروپایی عضو این توافق به این گام با بیان اینکه این تصمیم دیرهنگام اتخاذ شد و پایان دادن به تعهدات فنی ایران لازم بود تا همزمان با خروج آمریکا از برجام صورت می‌گرفت، اظهار داشت: به هر دلیل دولت محاسبه اش این بود که مهلت و فرجه‌ای به اروپا بدهد تا شاید آن‌ها بتوانند این توافق را حفظ و منافع اقتصادی ایران را تامین کرده و یا در مقابل آمریکا قرار بگیرند.

وی افزود: آقای روحانی در زمان مذاکرات برجام بارها گفت که ما با کدخدا باید مذاکره کنیم. این بدان معنا بود که او می‌دانست اروپایی‌ها توان امضا و اجرای توافقی در سطح برجام را ندارند و مذاکره و توافق با آنها نتیجه ای نخواهد داشت کما اینکه در دو سال قبل از آن هم به نتیجه‌ای نرسیده بود. بنابراین وقتی ایشان تصمیم گرفت بعد از خروج آمریکا از برجام باز به سراغ اروپایی ها برود و به آنها زمان بدهد جای سوال داشت.

این کارشناس مسائل راهبردی و بین‌الملل با اشاره به اینکه روش اروپایی‌ها و قدرتهای استکباری معمولا اینست که وقتی با مقاومت روبرو شوند کوتاه می‌آیند و اگر با نرمش مواجه شوند و حس کنند می‌توانند امتیاز بگیرند، پیشروی می کنند و مطالبات اضافه را مطرح می‌کنند، تصریح کرد: بخاطر داریم که وقتی احمدی نژاد در لبنان و در جنوب ضاحیه پشت به مرزهای اسرائیل ایستاد و سخنرانی کرد، رژیم صهیونیستی جرأت نکرد که تعرضی به وی انجام دهد چون می‌دانست در ایران یک دولت عملگرا و جدی بر سر کار است، اما آقای روحانی به واسطه لبخندهای آقای ظریف خیلی فرصت ‌ا را از دست داد و اروپایی‌ها و غربی‌ها متوجه شدند دولت روحانی حتی اگر آن‌ها به هیچ یک از تعهدات و وعده‌هایشان هم عمل نکنند هم به راحتی از برجام خارج نمی‌شود.

بخشایش اردستانی با بیان اینکه من احساس می‌کنم اگر همزمان شهادت و ترور سردار سلیمانی با گام پنجم نبود دولت این مرحله را گام پایانی اعلام نمی‌کرد تا مبادا مکانیزم ماشه از سوی اروپایی‌ها فعال نشود افزود: اما دیدیم که با وجود این اقدام هم ظاهرا تروئیکای اروپایی قرار نیست به سمت این مکانیزم برود. این درحالیست که مکانیزم ماشه اتفاق وحشتناکی نیست چون در واقع قطعنامه ۲۲۳۱ تجمیع همه قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت است و اگر مکانیزم ماشه عمل کند نهایت امر اینست که ما دوباره مورد تحریم‌هایی قرار می‌گیریم که در حال حاضر هم به شدیدترین وجه ممکن وجود دارند.

وی خاطرنشان کرد:ما در دو حوزه تبادلات بانکی و فروش نفت با شدیدترین تحریم ها از سوی آمریکا مواجه هستیم و متاسفانه همان کشورهای اروپایی عضو برجام هم به این تحریم ها عمل می‌کنند.   بنابراین  مکانیزم ماشه هم تهدید جدی علیه ما نیست چون تاثیر میدانی چندانی ندارد.

عضو مجمع ادوار نمایندگان مجلس اظهار داشت: آقای ظریف بارها گفته است در حال حاضرو با ماندن در برجام افکار عمومی جهان با ایران است و ما در بعد سیاسی و حقوقی دست برتر را داریم و من عرض می‌کنم در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه،  در شرایط موجود باز هم ما از نگاه افکار عمومی و در فضای سیاسی بر حق هستیم و چیزی تغییر نخواهد کرد.

وی تاکید کرد: اگر ما این گام‌ها را زودتر از این  انجام داده بودیم نتیجه بهتری داشت اما باز هم به لحاظ ثبت در تاریخ و اینکه آیندگان بدانند  دولت این گام‌ها را برداشت و بالاخره ما شاهد گام پایانی کاهش تعهدات برجامی بودیم و این به نظر باید آخرین مهلت و امتیاز به اروپایی ها باشد تا نقش خود را ایفا کنند.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه دست ایران برای اقدامات بعدی متناسب با شرایط باز است کما اینکه در بیانیه دیروز ایران اعلام شد از این پس متناسب با نیاز کشور در حوزه هسته‌ای تصمیم گیری خواهد شد، گفت: در ماه‌های آینده احتمالا شاهد اقدامات دیگری از سو ایران خواهیم بود و در صورت حرکت اروپا به سمت مکانیزم ماشه و در شرایطی که نتوانیم از امتیازات برجام استفاده کنیم احتمالا تهران ممکن است به سمت توقف اجرای پروتکل الحاقی و حتی خروج از NPT برود.

عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس وی در پاسخ به این سوال که چرا زمانی که ایران گام چهارم را به اجرا گذاشت و به سراغ فردو رفت اروپایی‌ها تهدید به فعال کردن مکانیزم ماشه کردند، اما دیروز با اعلام پایان کامل محدودیت‌های فنی در حوزه هسته‌ای از سوی ایران، آنها ادبیاتی کاملا متفاوت بکار برده و تنها به درخواست از ایران برای بازگشت به تعهدات و کاهش تنش بسنده کردند. در واقع موضع اروپایی‌ها کاملا تلطیف شده و محتاطانه بود، گفت: این بیانیه کاملا متاثر از حادثه ترور سردار سلیمانی و صلابت و شکوه مراسم  تشییع ایشان و همراهانشان بود.

وی با بیان اینکه خداوند در قرآن می‌فرماید "وَ عَسی‌ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ هُوَ خَیْرٌ لَکُمْ"، چه بسیار شود که چیزی را مکروه شمارید ولی به حقیقت خیر و صلاح شما در آن بوده است، اظهار داشت:  ما در  شهادت سردار سلیمانی داغی بزرگ و خسارتی عظیم دیدیم، اما خداون مهر و حب او را که با خودش معامله کرده بود در دل مردم ایران و عراق و ملتهای منطقه قرار داد و شهادتش هم برای ایران و منطقه  برکت داشت.  دیدیم که آمریکایی‌ها بعد از ترور سردار سلیمانی مدعی شادی مردم ایران و عراق شدند و ترامپ در ئوتیتر ویدئویی از شادی چند نفر را منتشر کرد، اما آن‌ها  چنین قیام باشکوه و با عظمتی را از مردم عراق و ایران برای تشییع این شهدا انتظار نداشتند و از این اتفاق شوکه و غافلگیر شده و تمام تبلیغات آنها نقش بر آب شد.

بخشایش اردستانی افزود: در حال حاضر آمریکایی‌ها به شدن نگران واکنش و پاسخ ایران و محور مقاومت هستند و نیروهای آمریکایی در منطقه در حال آماده باش هستند و خواب و خوراک ندارند. توئیت‌های تهدیدآمیز ترامپ به اینکه ۵۲ نقطه ایران، حتی مراکز فرهنگی را هدف قرار خواهد داد که جنایت جنگی محسوب می‌شود بیانگر این نگرانی عمیق از پاسخ ایران و تاثیرات سیاسی و امنیتی آن است. این نگرانی کاملا به کشورهای اروپایی هم منتقل شهد چون در صورت وقوع یک درگیری اقتصاد و امنیت آنها هم به شدت متاثر خواهد شد.

از اینرو است که تروئیکای اروپایی این بار نه نها اشاره‌ای به مکانیزم ماشه نمی‌کند که کاملا سراسیمه و محتاطانه ایران را به خویشتن داری و کاهش تنش فرا می‌خوانند و تاکید می‌کنند که برای کاهش تنش و مبارزه با تروریسم در منطقه تلاش خواهند کرد.

وی تصریح کرد: خون شهید سلیمانی و همراهانشان کار خود را کرد. الان اروپایی ها بیشتر نگران تنش بین ایران و آمریکا هستند تا گام پنجم ایران و برجام.   آنها متمرکز بر نوع پاسخ ایران به اقدام تروریستی آمریکا هستند تا اقدام هسته ای ایران و کاملا مشخص است که دیپلمات‌های آمریکایی و وزیر خارجه این کشور در حال رایزنی با همه کشورهاست تا ایران را مجاب کنند که از پاسخ به اقدام آمریکا منصرف شود.

عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه  اروپایی‌ها اگر هم به سمت مکانیزم ماشه بروند در شرایط وقوع یک جنگ و درگیری بین ایران و آمریکا خواهد بود اظهار داشت: بنابراین اگر دولت همان اول به سمت اقدام متقابل و خروج از برجام رفته بود ما الان در این شرایط نبودیم و شاید این ترور هم صورت نگرفته بود. اما الان معتقدم اگر ما پاسخی قاطع به آمریکا ندهیم آنها جری‌تر خواهند شد و جنگ‌افروزی از ناحیه آنها اجتناب ناپذیر خواهد بود.

انتهای پیام/