محبوبه علی پور/

 طی هفته‌های اخیر شاهد تولد پنج قلوها در مشهد بودیم البته پیش از این نیز مواردی از چند قلوزایی را در شهر مشهد دیده‌ایم، چنانکه حتی برخی معتقدند در سال‌های اخیر چنین تولدهایی فراوان دیده می‌شود.

دلایل چند قلوزایی

دکتر فریده اخلاقی درباره علل چند قلوزایی می‌گوید: امروزه روش‌های کمک باروری پیشرفت‌های قابل توجهی دارد و بیمارانی که نازایی دارند با استفاده از چنین شیوه‌هایی درمان می‌شوند. البته یکی از عوارض روش‌های کمک باروری چند قلوزایی است. همچنین در روش‌های پیشرفته سعی می‌شود تعداد تخمک‌های بارورشده محدودی در محیط رحم قرار بگیرد، چراکه متخصصان ناگزیرند برای رسیدن به نتیجه مطلوب چند تخمک قرار دهند. همچنین برخی موارد به دلیل نازایی ثانویه و یا فاصله زیاد در دو بارداری، برای تحریک تخمک‌گذاری از قرص و آمپول استفاده می‌شود، به این ترتیب ممکن است چند تخمک بارور شوند.

این جراح و متخصص زنان و زایمان درباره مخاطرات بارداری در چند قلوزایی می‌افزاید: به طورکلی چندقلوزایی جزو بارداری‌های پرخطر محسوب می‌شود، چراکه وضعیت عادی بارداری انسان‌ها تک قلویی است. بدین‌گونه با افزایش تعداد جنین‌ها عوارض بارداری برای مادر و فرزندان افزایش پیدا می‌کند. ازهمین رو در بارداری بالای 5-4 قلو؛ پزشکان و ماماها تأکید دارند برای تأمین سلامت مادر و بچه‌ها، تعدادی از جنین‌ها را پیش از تولد بردارند. همچنین از مخاطراتی که مادر را در این وضعیت تهدید می‌کند می‌توان به بروز دیابت و فشار در دوره بارداری و زایمان زودرس اشاره کرد. جنین‌های یاد شده نیز ممکن است از یک جفت تغذیه کنند و یا تغییرات عروقی در بند ناف رخ دهد و یا نوزادان دچار ناهنجاری‌های مختلف شوند. همچنین وجود چند قلو سبب تولد زورس فرزندان با وزنی کم و داشتن ریه نارس می‌شود. بنابراین باید این نوزادان مدتی در بخش مراقبت نوزادان در بیمارستان نگهداری شوند.

رئیس بیمارستان ام‌البنین مشهد با اشاره به نارسی در چندقلوها، می‌گوید: به طور کلی زمان بارداری سالم و مطلوب 40 هفته است. به این ترتیب تولد تا پیش از 38 هفتگی را نارس می‌نامیم و هرقدر زمان تولد با موقع طبیعی فاصله بیشتری داشته باشد عوارض این گونه تولد نیز بر فرزند بیشتر می‌شود. همچنین در حاملگی‌هایی در سنین خیلی پایین امکان تولد زودرس بیشتر می‌شود. البته بارداری در سنین بالا نیز با مشکلاتی همراه است، از این رو بهترین سن بارداری بین18 تا35 سال است. ناگفته نماند که درحال حاضر سن ازدواج بالا رفته ازهمین رو سن بارداری نیز افزایش پیدا کرده است. به این ترتیب مادرانی که در سنین بالای 40 سال نخستین بارداری خود را تجربه می‌کنند باید از مراقبت‌های ویژه بهره‌مند شوند تا عوارض این گونه بارداری تسهیل شود.

خطرات و عوارض یک جراحی

دکتر اخلاقی تأکید می‌کند: بهترین شیوه زایمان برای مادر و کودک در شرایط عادی، زایمان طبیعی است، چراکه سزارین نوعی جراحی بوده که همانند دیگر شیوه‌های درمانی راه حلی برای غلبه بر شرایط غیرعادی و غیرمعمول در جریان زایمان محسوب می‌شود. به این ترتیب چنانچه مادر و فرزند در روند زایمان دچار مشکل شدند سزارین انجام می‌گیرد. این در حالی است که در برخی موارد براساس تصورات و تصمیم‌های نادرست همانند اینکه «نمی‌خواهم درد بکشم!» مادران خطرات و عوارض یک جراحی را به خود و فرزندشان تحمیل می‌کنند. همچنین تصور می‌شود با انجام یک نوبت سزارین باید در بارداری‌های بعدی نیز سزارین انجام دهند، درحالی که این قضیه موجب عوارضی همانند چسبندگی جفت می‌شود که  تهدیدکننده جان مادر به‌شمار می‌آید. همچنین ممکن است به دلیل پیامدهای سزارین مکرر ناگزیر رحم مادر برداشته شود. ازهمین رو برای کاهش دردهای زایمان شیوه‌هایی همانند زایمان براساس رایحه درمانی، طب فشاری، زایمان درآب و زایمان بی‌درد در مراکز درمانی انجام می‌شود. در بیمارستان ام‌البنین نیز خدمات ویژه در کلینیک طب مادر و نوزاد ارائه می‌شود که از این موارد می‌توان به انجام مشاوره‌های ژنتیک و مراقبت‌های خاص نوزادان اشاره کرد.

به هرروی به مادران توصیه می‌شود با افزایش آگاهی خود نسبت به سلامت بارداری، هوشمندانه تصمیم بگیرند، چراکه آگاهی بیشتر همانند افروختن چراغی افزون‌تر است که هراس ما را نسبت به جهل از امور کاهش می‌دهد.