قدس آنلاین:  صحبت از نذری که می‌شود ناخودآگاه یاد آش رشته، حلوا و شله‌زرد مادربزرگ می‌افتم که شب‌های جمعه یا دم افطارهای ماه مبارک در کاسه و بشقاب‌های چینی و ملامین راهی خانه‌ همسایه‌ها می‌شد.

... و چه لذتی داشت وقتی غذای نذری می‌خوردیم. نذری دادن بیشتر از آنکه پول و امکانات بخواهد، نیت صاف و صادق می‌خواهد و یک دل بزرگ.

بانوان مشهدی این روزها در ایام عزای ام‌الائمه دست به دست هم داده‌اند تا در مشهدالرضا(ع) به سنت نذری‌پزان رونق بیشتری بدهند. کاری که به همت مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی و با همکاری مادران و بانوان مشهدی در برخی از مساجد و محلات شهرمان در حال انجام است.

نذری برای بهترین مادر دنیا

مدیر باغ اردوگاه خاتون وابسته به مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی درباره «نذر مادر» می‌گوید: طرح پویش نذر مادر همزمان با سیزدهم ماه جمادی‌الاول سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) (به روایت ۷۵ روز) و مطابق با ۱۹ دی ماه سال جاری آغاز شده و هدف آن ساماندهی نذرهای خرد خانگی به مناسبت سالروز شهادت حضرت صدیقه کبری(س) است.

معصومه باعدی در گفت‌وگو با خبرنگار قدس، ادامه می‌دهد: نخستین جلسه توجیهی این طرح با حضور سرپرست مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی و ۹۰ نفر از مربیان این طرح در محل باغ اردوگاه خاتون شهر مشهد (واقع در تقاطع بولوار خیام و بولوار توس مشهد) برگزار که در این جلسه هدف از اجرای این طرح و پویش برای شرکت‌کنندگان بیان شد.

وی اظهار می‌دارد: مهم‌ترین هدف از اجرای این طرح بحث نقش‌آفرینی اجتماعی بانوان به طور مؤثر و فعال در محلات مشهد است و این طرح با همکاری سازمان بسیج جامعه زنان، دفتر تبلیغات اسلامی، شورای اجتماعی محلات، اداره کل تبلیغات اسلامی، دفتر نمایندگی آستان قدس در استان خراسان رضوی، برخی تشکل‌های فعال فرهنگی و محافل بانوان، مؤسسه‌ها و تشکل‌های مردمی (NGO ها)، مؤسسه‌های خیریه و... به منظور ترویج فرهنگ نذر در بین بانوان مشهدی برنامه‌ریزی شده است.

این مقام مسئول می‌افزاید: مربیان همکار که دارای مهارت شیرینی‌پزی و قدرت آموزش آن به بانوان هستند در این طرح با همکاری مراکز، مراجع و نهادهای مزبور انتخاب شدند تا پس از گذراندن جلسات توجیهی در محله‌های خودشان و با محوریت مساجد، جذب مخاطب کنند و در زمینه پخت برخی مواد غذایی مانند نان و زیرمجموعه‌های هنر شیرینی‌پزی از جمله حلوا و کیک، آموزش‌های لازم را به علاقه‌مندان و بانوانی که به مناسبت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) در این زمینه‌ها نذر دارند، بدهند.

نذری‌پزان با حضور ۵ هزار بانوی مشهدی

باعدی درباره مکان‌های اجرای این طرح می‌گوید: ۱۷۱ مکان (مسجد یا یک مکان برای آموزش) در ۱۳۱ محله از محلات مشهد (مانند محله‌های طلاب، سعدآباد، فلسطین، شهرک قدس، چراغچی، رضاشهر، خین‌عرب، امام‌هادی(ع)، سرافرازان، دانشجو، دانش‌آموز، پروین اعتصامی و...) انتخاب و در ارتباط با هر محله یک نفر به عنوان رابط مسجد و یا رابط مکان محل آموزش به مربیان معرفی شدند.

وی ادامه می‌دهد: تعداد مربیان همکار در این طرح و پس از برگزاری نخستین جلسه توجیهی از ۹۰ نفر به ۱۲۰ نفر افزایش یافت و با هماهنگی و همکاری مرکز امور مساجد استان یک مسجد محوری در محله‌ای که مربیان این طرح در آن زندگی می‌کنند برای اجرای طرح و آموزش بانوان و محلات انتخاب شد. البته در مواردی که از سوی متقاضیان برگزاری این طرح مکانی معرفی می‌شد که مربی ساکن در آن محله یا در نزدیکی آن مکان وجود نداشت، باز هم بر اساس آمادگی مسجد یا مکان مربوط، یک مربی با هماهنگی مرکز امور بانوان به آن مسجد یا مکان آموزشی مربوط نیز اعزام شد.

وی تصریح می‌کند: پس از انجام هماهنگی‌های لازم و تبلیغات مرتبط و مراجعه مربیان به مساجد و مکان‌های محل آموزش در محلات مزبور، آموزش‌های مربوط از ۲۱ دی ماه سال جاری آغاز و پس از جمع‌بندی تعداد متقاضیان حضور در این طرح، حدود ۵ هزار نفر از بانوان مشهدی از محلات مختلف شهر در این طرح شرکت کردند که اجرای این طرح می‌تواند الگو و مدلی برای ترویج فرهنگ نذر در کشور برای اقدامات بعدی باشد.

این مقام مسئول خاطرنشان می‌کند: بانوان مشهدی حاضر در این طرح پس از یادگیری آموزش‌های مربوط در زمینه هدف از اجرای این طرح، آموزش‌های لازم در زمینه پخت نذری با محوریت نان و برخی موادغذایی و محصولات مشابه نان مانند کلوچه، شیرینی‌های خشک و...، آموزش‌های مربوط به پخت سایر موادغذایی مانند حلوا، کیک و... را نیز برای مصرف در زندگی فردی و خانوادگی خود فرا گرفتند اما ماده غذایی اصلی در این طرح، پخت نان نذری (در انواع مختلف آن و با امکانات موجود) بوده است.

پیش‌بینی توزیع ۲۰ هزار قطعه انواع نان نذری

باعدی درباره پخت و توزیع نان‌های نذری در این طرح عنوان می‌کند: از روز شنبه ۵ بهمن ماه سال جاری جلسه عملی پخت نان نذری توسط بانوان مشهدی با امکانات موجود (از قبیل تنور، فر، نان‌های به اصطلاح قابلمه‌ای سنتی و...) توسط مربیان مربوط برگزار شده و بانوان شرکت‌کننده آموزش‌های لازم را در زمینه پخت نان نذری فرا گرفته‌اند.

مدیر این باغ اردوگاه بیان می‌کند: در این طرح برخی از بانوان مشهدی به صورت عملی در تهیه مواد غذایی لازم برای پخت انواع نان(شامل آرد، روغن، خمیرمایه و...) و بعضی از بانوان هم مطابق میل خود با پرداخت مبالغ نقدی و به صورت مالی، در این طرح مشارکت کرده‌اند.

وی توضیح می‌دهد: پس از مشخص شدن میزان مشارکت بانوان محلات مختلف مشهد، آمار تقریبی از میزان پخت نان نذری برای توزیع در محلات بانوان شرکت‌کننده در این طرح مانند مساجد محل، ایستگاه‌های صلواتی، مؤسسه‌های خیریه، منازل افراد کم‌برخوردار ساکن در محلات مزبور، جلسات خانگی بانوان و... به دست آمد.

این مقام مسئول می‌افزاید: در ارتباط با این طرح از سوی مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی هم پاکت‌هایی برای قرار دادن قطعات انواع نان‌های نذری به همراه یک عدد کارت دعوت برای حضور بانوان مشهدی در اجتماع عظیم عزاداران فاطمی که صبح روز چهارشنبه ۹ بهمن ماه سال جاری، مصادف با سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) در عرصه میدان شهدا مشهد برگزار می‌شود نیز به مساجد و مکان‌های آموزش پخت نان نذری ارسال شد.

باعدی تأکید می‌کند: از آغاز توزیع انواع نان نذری که از روز شنبه پنجم بهمن ماه آغاز شده و تا هشتم بهمن ماه یعنی شب شهادت حضرت صدیقه اطهر(س) ادامه دارد، پیش‌بینی می‌شود حدود ۲۰ هزار قطعه انواع نان نذری در این پویش در محلات مختلف مشهد توزیع شود.

نان پختن

مدیر باغ اردوگاه خاتون مشهد در پاسخ به این پرسش که چرا پخت نان نذری در این پویش مورد توجه قرار گرفت، اظهار می‌دارد: در روایات و داستان‌های مربوط به زندگانی حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) و متناسب با شرایط زندگی روزمره آن دوران، بحث آرد کردن گندم و پخت و تهیه نان در خانه این بزرگواران بیان شده است؛ ضمن اینکه نان به عنوان یک ماده غذایی بابرکت از قداست خاص در آموزه‌های دینی، ملی و مذهبی کشور ما و در نزد مردم برخوردار است و اشاعه سبک زندگی ایرانی- اسلامی و تغذیه سالم و مفید برای بدن از جمله پخت نان با حداقل امکانات هم می‌تواند در این زمینه ثمربخش باشد.

وی متذکر می‌شود: آموزش بانوان برای یادگیری تهیه برخی از مواد غذایی در کنار نان مانند حلوا، کیک، کلوچه و... نیز از دیگر موارد لحاظ شده در این پویش بوده است و اجرای این پویش یک نوع ساماندهی برای نقش‌آفرینی فعال اجتماعی بانوان در مناسبت‌های مختلف و هدفمند کردن فعالیت‌های آنان از جمله نذرهای خانگی در کمک به همنوعان، هم‌محله ای‌ها و همشهریان است.

باعدی ادامه می‌دهد: در بسیاری از مناسبت‌های مذهبی مانند دهه آخر ماه صفر، ماه مبارک رمضان، دهه اول ماه محرم و... بانوان بر اساس اعتقادات مذهبی خود به صورت خودجوش نسبت به تهیه نذرهای خانگی از جمله آش رشته، شله‌زرد، حلوا، شیربرنج و انواع غذاهای نذری دیگر اقدام می‌کنند و این پویش می‌تواند مقدمه‌ای برای یک تجربه موفق برای سال‌های آینده و در مناسبت‌های گوناگون باشد.

ترویج آموزه‌های دینی از قبیل قرائت حدیث کساء، قرائت سوره کوثر برای تبرک بخشیدن به جلسات خانگی مربوط به طبخ و پخت این نان‌های نذری توسط بانوان محلات مختلف مشهد و همچنین تشکیل گروه از بانوان یک محله(به اصطلاح کلونی‌های خانگی) برای انجام فعالیت‌های مشابه در مناسبت‌ها و موضوعات مختلف مرتبط با سبک زندگی ایرانی-اسلامی از دیگر اهداف این پویش است که مدیر این باغ اردوگاه به آن اشاره می‌کند.

واگویه‌های شماری بانوان شرکت‌کننده در پویش نذر مادر

حسینیه و مرکز نیکوکاری حضرت رقیه(س) در شهرک قدس مشهد یکی از مکان‌های پخت نذری(دونات) به مناسبت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) است. آنچه در ادامه می‌خوانید، واگویه‌های برخی بانوان شرکت‌کننده در این پویش در حسینیه و مرکز نیکوکاری حضرت رقیه(س) است.

مریم محمدی- ۵۰ ساله: من در محله چراغچی ۱۹ ساکن هستم و در خیریه حضرت رقیه(س) خادمیار رضوی و مددکار هستم. سفره‌ای به نام حضرت فاطمه زهرا(س) پهن شده و ما هم امیدواریم ان‌شاءالله کنیز و نوکر آن حضرت باشیم. راستش را بخواهید دونات نذری تاکنون درست نکرده‌ام اما در این طرح درست کردن آن را یاد گرفتم. طرح خوبی است، با کمترین امکانات می‌توان یک ماده غذایی خوب و سالم درست کرد. ای کاش اجرای این گونه طرح‌ها ادامه داشته باشد.

من خودم همیشه اربعین شله‌زرد می‌پزم، عدس پلو می‌پزم اما غذا درست کردن به نام حضرت فاطمه زهرا(س) با دیگر غذاها فرق می‌کند، اصلاً خسته نمی‌شویم.

زهرا وردیان- ۴۰ ساله: انجام این طرح کار بسیار خوبی است. از آستان قدس رضوی که این طرح را راه انداخته است تشکر می‌کنم. راستش را بخواهید ما در این طرح‌ها هم کار یاد می‌گیریم و هم برای خودمان ثواب و حسنه جمع می‌کنیم. از قدیم‌الایام فکر می‌کردم که برای انجام نذر و وقف و کار خیر حتماً باید پولدار باشیم اما این گونه طرح‌ها به ما یاد می‌دهد که با کمترین امکانات هم می‌شود کار خیر و پرثوابی انجام داد. یاد حرف مادرم افتادم که همیشه می‌گفت در انجام کار خیر شریک شوید. من هم به اندازه خودم سعی کردم در این طرح مشارکت کنم. من قبول کردم حدود چند کیلو آرد بیاورم.

اکرم محمدی بیگی- ۴۵ ساله: طرح خوبی است، هم ما یاد می‌گیریم چگونه دونات درست کنیم و هم یک دورهمی ساده و آموزنده است. از مرکز امور بانوان و خانواده آستان قدس رضوی تقاضا می‌کنیم این گونه طرح‌ها را ادامه بدهند و تنها مربوط به تهیه نان و شیرینی‌پزی و آشپزی نباشد و در زمینه سایر هنرهای خانگی و در راستای اشتغال‌زایی بانوان در منزل از قبیل خیاطی، گلدوزی و... برای خانواده‌های کم‌برخوردار هم برنامه‌هایی را تدارک ببینند.

پویش نذر مادر حس عجیبی در من به وجود آورد، راستش را بخواهید ابتدا اسم این طرح مرا جذب کرد. من به نوبه خودم در طرح‌های بعدی همراهان بیشتری را برای مشارکت به اینجا می‌آورم.

فاطمه رشیدی- ۵۱ ساله: حدود ۲۰ سال است در محله چراغچی ۲۳ ساکن هستم اما محل تجمع من و دوستانم خیریه حضرت رقیه(س) است. من خادمیار رضوی و مددکار این خیریه هستم. معمولاً در طول هفته چندین روز به این مرکز خیریه می‌آیم. از طریق دوستانم متوجه شدم که یک طرحی به نام «نذر مادر» وجود دارد. راستش اول اسم این طرح مرا جذب کرد. بعد فهمیدم که مربوط به پختن نذری مانند نان، دونات، کلوچه، حلوا و... برای ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) است. خیلی خوشحال شدم که در این طرح می‌توانم شرکت کنم. من در طول سال به مناسبت‌های عاشورا، شب ۱۹ ماه مبارک رمضان و... نذری درست می‌کنم به همین دلیل علاقه‌مند شدم در این طرح شرکت کنم.