مهدی کاهانی‌مقدم/
حدود ۱۵-۱۰نفری از بیمار و همراهشان در اتاق انتظار حضور دارند که تعداد کمی از آن‌ها روی صندلی‌های خشک پلاستیکی آن نشسته‌اند و مابقی به ناچار به دیوار تکیه زده و یا طول و عرض اتاق را قدم می‌زنند. چند نفری هم در راهرو هستند و هرچند دقیقه یک بار سرکی می‌کشند و شماره آخرین نفری که داخل اتاق معاینه رفته است را می‌پرسند. تقریباً از هر قشری هستند؛ از بیسواد تا تحصیلکرده، از ساکنان مشهد تا شهرستان‌های اطراف و حتی استان‌های دیگر. یکی از بیماران از منشی دکتر آب آشامیدنی می‌خواهد و دیگری کلید سرویس بهداشتی، اما هر دو پاسخ منفی می‌گیرند.
دقایقی بعد یکی از بیماران که به اتفاق زن و فرزندش از شهرستان جنوبی آمده از میان باروبنه‌ای که همراه دارد، فلاسکی بیرون آورده و تعارف‌کنان لیوانی چای برای خودش می‌ریزد. بیرون هوا سردتر شده و تقریباً همه در این فضای محدود و شلوغ جمع شده‌اند. هرچه بیشتر زمان می‌گذرد، مطب دکتر هم شلوغ‌تر می‌شود؛ دیگر حتی جایی برای تکیه دادن به دیوار نیست. صدای گریه فرزند بیمار شهرستانی هم تحمل انتظار را سخت‌تر کرده و این وضعیت برای چند نفری که هنوز موفق نشده‌اند سرویس‌بهداشتی در ساختمان‌های اطراف پیدا کنند، مشقت‌بارتر است.
بیماران حالا نسبت به هر ورود و خروجی از اتاق معاینه حساس شده‌اند و مدام منشی را سؤال پیچ می‌کنند، اما ظاهراً قرار است اوضاع از این که هست بدتر شود، چراکه یکباره آقای دکتر شال و کلاه کرده و بدون هیچ توضیحی مطب را ترک می‌کند و منشی در پاسخ به اعتراض بیماران، خیلی حق به‌جانب و با اخمی به ابرو می‌گوید دکتر برای کاری اورژانسی به بیمارستان احضار شده و تا یک ساعت دیگر برمی‌گردد و سپس کلید سرویس‌بهداشتی را برداشته و از دسترس جمعیت معترض خارج می‌شود.
* تبلیغات به قیمت تضییع حقوق بیماران
شلوغ بودن اتاق انتظار مطب‌ها، دادن نوبت‌های چندماهه، طولانی بودن زمان انتظار تا ویزیت بیمار، فرستادن چند بیمار به طور همزمان به اتاق معاینه، رعایت نکردن حق بیمارانی که از قبل نوبت گرفته‌اند و خروج ناگهانی پزشک از مطب به دلایل مختلف، از جمله مشکلاتی است که اکثر قریب به اتفاق شهروندان مشهدی دیده و یا تجربه کرده‌اند.
یکی از شهروندان در این باره می‌گوید: شگرد برخی از پزشکان متخصص که برای خود اسم و رسمی به هم زده‌اند و به همین دلیل هم بیماران بیشتری به آن‌ها مراجعه می‌کنند این است که با دادن نوبت‌های طولانی و چند ماهه، عمداً ترافیکی از بیماران در مطب خود ایجاد می‌کنند تا با این روش تبلیغی، شهرتی به دست آورده و کارشان سکه شود.
علی توسلی ادامه می‌دهد: برای مراجعه به یک متخصص به صورت اینترنتی نوبت گرفتم، اما وقتی به مطب مراجعه کردم، دیدم نوبت اینترنتی تأثیر چندانی ندارد و باید مانند دیگران در صف انتظار بایستم.
* ساختمان‌هایی که با نیاز بیماران همخوان نیست
یکی‌دیگر از بیماران مشهدی نیز با گلایه‌مندی از نبود امکانات رفاهی در بیشتر مطب‌های پزشکان، مناسب نبودن ساختمان مطب‌ها با شرایط جسمانی بیماران را از مهم‌ترین کاستی‌های موجود می‌داند که باید برای آن فکری اساسی کرد.
ابراهیم صابر می‌گوید: برخی مراکز درمانی و مطب‌ها به جای آنکه متناسب با حوزه فعالیتشان و نیز محلی برای آرامش و درمان درد بیماران باشند، با ساختاری نامناسب که الزامات محیطی در آن رعایت نشده، برای بیماران مشکل‌ساز شده است. برای نمونه مطب برخی از متخصصان ارتوپدی یا ناراحتی‌های قلبی به جای آنکه در طبقه همکف باشد تا با شرایط جسمانی بیماران همخوانی داشته باشد، ولی در طبقات بالاتر و حتی در ساختمان‌های بدون آسانسور قرار گرفته‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: دستگاه‌های مسئول در این حوزه همانند شهرداری، نظام مهندسی و نظام پزشکی باید در دادن مجوز و پروانه فعالیت در این قبیل مطب‌ها که به ویژه بیمارانی مانند زنان باردار، معلولان جسمی و افراد دارای ناراحتی قلبی و یا شکستگی استخوان را پذیرش می‌کنند، اما فاقد ساختار و معبر مناسب و امکاناتی همچون آسانسور، سرویس‌بهداشتی و آبسردکن هستند، تجدیدنظر کنند، چون این موضوع مصداق نقض حقوق‌شهروندی و برخلاف سیاست‌های ابلاغی رهبری است.
* درد و رنج بیماری تمام ماجرا نیست
اشاره این شهروند به محور سخنان مقام معظم‌رهبری در ابلاغ سیاست‌های کلی نظام سلامت است که فرمودند: «کاری کنید بیمار جز درد و رنج بیماری، ناراحتی دیگری نداشته باشد». البته رسیدن به این هدف مستلزم آسیب‌شناسی و رفع مسائلی است که موجبات نارضایتی بیماران را فراهم کرده است. مثل رفع بلاتکلیفی و انتظارهای بعضاً چندساعته بیماران برای ویزیت پزشک که یقیناً شرع، عرف، قانون و اخلاق‌حرفه‌ای پزشکی هم این نوع برخورد با بیماران را تأیید نمی‌کند.
براساس مصوبه هیئت‌وزیران، در بخش خصوصی، مؤسسات غیردولتی و دولتی که وابسته به وزارت بهداشت نیستند، مدت زمان ویزیت یک پزشک عمومی ۱۵دقیقه، پزشک متخصص ۲۰دقیقه، پزشک فوق‌تخصص ۲۵دقیقه و ویزیت روانپزشک ۳۰دقیقه است.
در کشورهای پیشرفته هم مدت زمان ویزیت به صورت عددی و با شاخص‌های خاص و قانونمند مشخص می‌شود. به عنوان مثال در آمریکا مدت زمان مشخص شده برای ویزیت پزشکان بین ۸ تا ۲۴دقیقه متناسب با رشته‌های مختلف تعیین شده است. با این تعاریف طبیعی است که پزشکان نباید بیشتر از ظرفیت پذیرش قانونی خود(دو تا چهار بیمار در ساعت) بیماران را به مطب خود بکشانند. از طرفی داشتن سامانه نوبت‌دهی شفاف و امکانات اولیه رفاهی برای بیماران، باید به عنوان وظیفه‌ای اولویتدار مدنظر پزشکان قرار بگیرد تا کمترین اتلاف‌وقت و بیشترین رضایتمندی را برای بیماران به همراه داشته باشد.
۹۰ درصد مراکز بهداشتی، درمانی بدون مناسب‌سازی محیطی
مدیرعامل انجمن حامیان شهر بدون مانع خراسان‌رضوی چندی پیش گفته بود: درحالی که ماده‌های قانونی بسیار وجود دارد که در آن مناسب‌سازی اماکن عمومی مورد تأکید قرار گرفته و جزو تکالیف متولیان خدمات‌رسان به مردم است، اما نزدیک به ۹۰درصد مراکز بهداشتی، درمانی مشهد بدون مناسب‌سازی محیطی است.
وی تأکید می‌کند: برای احداث و فعالیت اماکن و ساختمان‌هایی که رفاه عموم مردم در آن در نظر گرفته نشده، نباید مجوز داده شود.
نظر شما