فرزانه‌ غلامی/

 زمزمه‌هایی تأییدنشده مبنی بر آزادسازی واردات خودرو در روزهای پایانی سال و یا از ابتدای سال آینده به گوش می‌رسد؛ اتفاقی که از نظر کارشناسان، خواسته عمومی جامعه و تنها راهکار متعادل‌سازی بازار در شرایط کنونی است.

این زمزمه‌ها البته همزمان شده با احتمال وضع مالیات بر خودروها در قالب بودجه سال آینده که این تصمیم دولت هم به باور صاحبنظران، خواسته عمومی دیگری است، اما به اندازه آزادسازی واردات نمی‌تواند در تعادل‌بخشی به بازار، ترغیب خودروسازان داخلی برای ارتقای کیفیت محصولات‌ داخلی و تأمین کیفیت حداقلی مدنظر مصرف‌کنندگان ایرانی مؤثر باشد.

 نرخ متعادل‌سازی تعرفه برای واردات 25 تا 50درصد است 

فرید زاوه در گفت‌وگو با خبرنگار ما آزادسازی واردات خودرو را در شرایط فعلی در متعادل‌سازی بازار خودرو بسیار مؤثر می‌داند و می‌گوید: شاید امروز این کار تنها راه‌حل باشد، اما میزان تعرفه وضع شده هم مهم است و باید این تعرفه، تجمیع شده باشد.

وی بر این باور است وضع مالیات بر خودرو کمتر از آزادسازی می‌تواند مؤثر واقع شود، اما اگر تعرفه‌ای پایین برای واردات وضع شود، بدون شک خودروسازان داخلی به فکر تأمین خواسته‌های مردم در تأمین کیفیت و قیمت مناسب خواهند افتاد. 

زاوه در پاسخ به اینکه خودروسازان مخالف آزادسازی واردات و وضع تعرفه پایین هستند، ادامه می‌دهد: مدیرعامل ایران‌خودرو اذعان داشته خودروسازان با تعرفه صفر هم مشکلی ندارند و انجمن خودروسازان هم نه‌ نهاد انتخابی  است و نه انتصابی و مخالفتش اهمیتی ندارد. در شرایطی که مردم قیمت‌های کمرشکن تولیدات داخلی را تحمل می‌کنند، نظر خودروسازان در اولویت نیست.

به باور وی وضعیت امروز بازار خودرو « دو پله آن طرف‌تر از افتضاح» است و سرمایه اجتماعی حاکمیت به همین دلیل در خطر است و نباید برای حمایت از خواسته‌های گروهی اندک، این سرمایه را هدر داد.

این کارشناس خودرو البته پیش‌بینی می‌کند تعرفه پایینی برای واردات وضع نخواهد شد، اما نرخ متعادل‌ساز بازار 25 تا 50درصد خواهد بود.

 واردات گران درمی‌آید، داخلی آسیب نمی‌بیند

کارشناس دیگری هم به خبرنگار ما می‌گوید: آزادسازی واردات خودرو هر چند تقاضا برای ارز را بالا خواهد برد، اما در تعدیل نرخ‌ها و تقاضای بازار خودرو مؤثر است.

حسن کریمی‌سنجری معتقد است مشکل بزرگ حوزه خودرو کشور، بیشتر بودن تقاضا در مقابل عرضه است که با آزادسازی واردات، این مشکل کمتر می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: هر چند نرخ تعرفه واردات حائز اهمیت است، اما با نرخ آزاد فعلی ارز، واردات به قدری گران است که خودروساز داخلی لطمه‌ای نخواهد دید، بنابراین به نظر می‌رسد خودروسازان  بیشتر خواهان برداشتن قیمت‌گذاری دستوری در شرایط آزادسازی واردات هستند.

به عقیده این کارشناس خودرو، دولت در آزادسازی واردات و وضع مالیات بر خودرو توجهی به خواسته‌های خودروسازان ندارد و تنها به فکر افزایش درآمد از این محل است.

ما در بحث قیمت‌گذاری به شدت آسیب دیدیم

در همین حال دبیر انجمن واردکنندگان خودرو معتقد است: در نتیجه آزادسازی واردات، بازار از انحصار 100درصدی خارج خواهد شد.  به باور مهدی‌دادفر دولت با این کار منابع درآمدی خود را افزایش خواهد داد و خودرو وارداتی تعیین‌کننده قیمت نمونه‌های تولید داخلی است.

وی می‌گوید: همین حالا اگر تعرفه خودروهای وارداتی را صفر کنیم، یک خودرو 20 هزار دلاری 260میلیون تومان خواهد شد. با چنین قیمت‌هایی مردم دیگر به سمت خودروهای داخلی نمی‌روند، بنابراین این اجبار به وجود می‌آید که واردات خودرو بسته شود تا قیمت داخلی‌ها نیز بالا برود.

دبیر انجمن خودروسازان اما واردات خودرو با تعرفه کمتر را مشروط می‌داند به معاف شدن خودروسازان از قیمت‌گذاری دستوری و می‌گوید: خودروسازان و این انجمن تقاضای بسته شدن واردات خودرو را نداشتند. ما در بحث قیمت‌گذاری به شدت آسیب دیدیم. سال گذشته ایران‌خودرو و سایپا هر کدام 8هزار میلیارد تومان زیان کردند و امسال نیز در 6 ماه نخست سال هر خودروساز افزون بر 5هزار میلیارد تومان زیان دیده است. این موارد ناشی از قیمت‌گذاری دستوری است و مجبور هستیم خودروها را با زیان بفروشیم.

گفتنی است، از تابستان سال گذشته واردات خودرو به شکل غیرمنتظره‌ای ممنوع شد و با نوسان‌های ارزی و کاهش عرضه از سوی خودروسازان التهابات بی‌شماری بازار خودرو را تحت‌تأثیر قرار داد. امروز اما علاوه بر دولت، نمایندگان‌ مجلس هم در این ماه-ها به دنبال آزادسازی واردات خودرو در قالب بودجه سال‌آینده هستند.