قدس آنلاین: رسول جعفریان، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، در کانال تلگرامی خود درباره شیوع کرونا و تاثیری که بر چرخه نشر گذاشته است، نوشت: این روزها، درخواست‌های اهل کتاب، برای دریافت فایل‌های الکترونیکی خیلی زیاد شده‌است. در واقع، به‌دلیل بسته‌شدن کتابخانه‌ها و عدم امکان مراجعه مستقیم از یک طرف، و وقت بیشتری که اهل نوشتن در خانه برای انجام کارهای علمی می‌گذارند، نیاز به فایل‌های الکترونیکی جدی‌تر شده است. افرادی که شاید سال‌ها فرصت مطالعه نداشتند، الان می‌توانند و فرصت دارند کتاب بخوانند، ولی ممکن است این کتاب‌ها به صورت فیزیکی در اختیار آنان نباشد. در این‌باره، کارهای زیادی می شود کرد از جمله:
اول اینکه دانشگاه‌ها، کتابخانه‌های خود را مکلف کنند تا به درخواست‌های دیجیتالی پاسخ داده و اگر نه عمومی، به صورت فردی، کتاب‌هایی را برای استادان و دانشجویانی که درخواست آن را دارند، اسکن کرده و بفرستند. آثاری که مشکل حقوقی ندارد به صورت عمومی به اشتراک بگذارند و آثار مشکل‌دار را به صورت فردی بفرستند و به اشتراک عمومی نگذارند و به این نکته توصیه هم بکنند.
دوم اینکه وزارت ارشاد، در زمینه توزیع کتاب‌های الکترونیکی فعال تر شود. برای نمونه، اگر سهمی از پول برای کتاب در اختیار دارد، به جای خرید نسخ کاغذی، اقدام به خرید کتاب‌های الکترونیکی از ناشران و مولفان کرده، و آنها را برای عموم به اشتراک بگذارد. حتما وزارت ارشاد می تواند کارهای دیگری هم انجام دهد.
سوم این که موسسات خیریه، وجهی را برای اینکار اختصاص دهند. برای نمونه آنان می توانند به نویسندگان بگویند که در ازای واگذاری حق انتشار الکترونیکی کتابشان، مبلغی دریافت خواهند کرد. این مبلغ می‌تواند معادل پولی باشد که آنها از یک یا دو چاپ و مثلا حداکثر ۳ تا ۵ هزار نسخه از آن کتاب دریافت می‌کنند. پس از آن این کتاب را برای همیشه می توانند آزاد کنند.
چهارم اینکه در پیام رسان‌های معمول، کانال‌هایی برای دریافت فایل‌های کتاب الکترونیکی از مولفان آنها ایجاد شود، کسانی که دوست دارند کتاب‌هایشان بیشتر استفاده شود.
به نظرم برای تمام موسسات فرهنگی کشور، از کوچک و بزرگ، فرصتی فراهم شده است تا بتوانند با ارسال فایل‌های الکترونیکی در هر زمینه از علوم، به اهالی دانش کمک کنند، و حتی اگر در صدد انتشار افکاری در زمینه علائق علمی خاص خود هستند، این فرصت را غنیمت بشمارند.
سؤال خاص من از کتابخانه ملی است که به جز فایل ۲۳ هزار تایی کتاب داستان و قصه، چه می‌کند؟ آیا بهتر نیست کتاب‌های قدیمی خود را که اسکن هم کرده است، به صورت آزاد روی پیام رسان‌های خود بگذارد یا در وبسایت خود جایی را اختصاص داده و هزاران فایل را مجانی در اختیار مردم قرار دهد؟ کتابخانه آستان قدس چه می‌کند؟ کتابخانه ملک یا دیگران. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران چه؟ به هر حال شرایط برای همه مهیاست.
و نکته اخیر این که، ناشران دولتی که صدها و هزاران کتاب منتشر کرده‌اند و نسخه‌ای از آنها را ندارند، آیا بهتر نیست الان فایل‌های آنها را آزادانه در اختیار مردم قرا دهند؟ آیا مناسب نیست در حوزه فرهنگ، سال ۱۳۹۹ را سال آزاد کردن فایل‌های الکترونیکی کتاب‌ها نامگذاری کنیم؟
انتهای پیام/
نظر شما