عقیل رحمانی/

در حالی میوه‌های تنظیم بازار توسط نهادهای دولتی به بهانه اینکه حجم میوه باقی مانده زیاد و فسادپذیری آن نزدیک است در بازار آزاد فروخته می‌شود که همین میوه وقتی با قیمت آزاد و حاشیه سود بیشتر راهی بازار شده مورد استقبال برخی عمده‌فروشان قرار گرفته و نشان می‌دهد قسمت اعظم ماجرا کسب سود بیشتر است!

**گلایه مردمی که واقعیت داشت!

چند روز پیش اطلاعاتی به تحریریه روزنامه قدس منعکس شد که حکایت از آن داشت حجم قابل‌ملاحظه‌ای از میوه تنظیم بازار با دستور برخی مسئولان در سازمان صمت استان و... به صورت آزاد در بازار فروخته شده و در مقابل و به عنوان مثال پرتقالی که باید هر کیلو حدود ۴هزار و ۷۰۰تومان به مردم فروخته شود وقتی تحویل عمده‌فرشان شده با چند دست چرخیدن، هر کیلوی آن بین ۲ تا ۳هزار تومان گران‌تر به مردم شهر فروخته شده بود!

برای اطلاع از صحت ماجرا و در صورت تأیید آن از سوی متولیان امر و اینکه چگونه و با چه مجوزی میوه‌های طرح تنظیم بازار را که قرار بود با قیمت مناسب و دولتی راهی خانه شهروندان شود را در بازار آزاد توزیع کرده‌اند، ابتدا سراغ رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد رفتیم.

**فروش میوه تنظیم‌بازاری با قیمت آزاد

«ساکن» در پاسخ به این نکته که آیا ماجرای فروش میوه طرح تظیم بازار در بازار آزاد واقعیت دارد، به خبرنگار قدس گفت: ماجرا واقعیت دارد، حجم زیادی از میوه‌های طرح تنظیم بازار تا تاریخ ۱۶ فروردین ماه که کمیسیون تنظیم بازار برای آن نرخ تعیین کرده بود، متأسفانه به فروش نرفت و دلیل آن هم شیوع ویروس کرونا و فراوانی میوه(پرتقال) در بازار بود.

بنا براین آنچه ارائه می‌شد جاذب نبود و در بازار به فروش نرفته بود، این ماجرا برخلاف سالیان گذشته بود که معمولاً دوسوم از میوه‌ها در شب‌های عید به فروش می‌رفت، برهمین اساس هم میوه جذب بازار نشد، بنابراین کمیته راهبری میوه که ارگان‌های متخلفی هستند و کمیسیون تنظیم بازار هم حضور دارد به این نتیجه رسیدند که نباید این سرمایه ملی از بین برود و برای آن راهکاری تعریف کردند.

وی تصریح کرد: از سوی دیگر با حجمی که بهره‌بردارها (خرده‌فروش) از این بار می‌بردند و می‌فروختند، در ادامه ابراز می‌کردند فروش این میوه برای ما توجیه ندارد که برای ۲۰۰ کیلوگرم بار برویم از سردخانه بار بیاوریم و هزینه‌هایی برای ما در بر دارد.

برای آن‌ها هم این شیوه مورد استقبال نبود، جمع‌بندی ماجرا در مسیری قرار داشت که در حال بروز زیان عمده‌ای به بودجه و منابع ملی بودیم.

**۵۵۰ تن میوه تاکنون آزاد فروخته شده است

رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد افزود: بنابراین اتحادیه در کنار دیگر سازمان‌های مرتبط در این امر و با کارشناسی که انجام دادیم، نرخی را برای آن تعیین کردند تا این محصول با یک نرخ و سود متعارفی توسط عمده‌فروشان جذب و از فساد این حجم میوه جلوگیری شود.

در این رابطه هم چیزی حدود ۵۵۰ تن از محموله توسط اتحادیه به همکاران دارای پروانه فعالیت تحویل داده شد تا بین دیگران که متقاضی بودند به عدالت توزیع شود.

به هر فرد فروشنده هم ۱۵ تن پرتقال و ۵ تن سیب درختی تحویل داده شد تا در سطح میادین با سودی متعارف عرضه شود.

«ساکن» گفت: این میوه در حال توزیع هست و سیستم‌های نظارتی هم نظارت دقیقی روی ماجرا دارند. از سوی دیگر طرح فروش طبق تعرفه تنظیم بازار هم قطع نشده و فروش آن ادامه دارد، اما نرخی که برای این بازار(آزاد) داده شده نرخ بالاتری است تا دولت یارانه کمتری بپردازد و محصول بیاید در بازار آزاد به فروش برود. باز هم تأکید می‌کنم فروش میوه طرح تنظیم بازار همچنان در میادین شهرداری ادامه دارد.

**قیمت فروش میوه به عمده‌فروشان محرمانه!

وی در پاسخ به این پرسش که با چه قیمتی میوه‌های طرح تنظیم بازار برای فروش آزاد تحویل می‌شوند، عنوان کرد: ببینید یکسری هزینه‌های مانند هزینه جابه‌جایی که باید از طرح خارج شود و همچنین حمل ونقل و حتی افت قیمت محصول چرا که محصول حجم زیادی دارد و مدت زیادی از نگهداری آن گذشته است، بر این‌ها(عمده‌فروشان)   وارد می‌شود. از سویی چون سیب و پرتقال همزمان فروخته می‌شوند و حتی سیب را زیر قیمت خریداری و باید همکاران ما بفروشند، برای این کار یک نرخ تعادلی در نظر گرفته‌اند. من نمی‌توانم عدد بگویم ولی ما همان سود متعارف را بعد از کسر هزینه‌ها در نظر گرفته‌ایم. قیمت پرتقال موردنظرم حتماً با قیمت طرح تنظیم تفاوت دارد.

** پرتقال ارزان برای چه کسی سود ندارد!

همچنین رئیس اتحادیه بارفروشان در واکنش به این موضوع که چطور میوه‌فروش می‌تواند این میوه(پرتقال) را گران‌تر بخرد و بفروشد، اما از این طرف میوه طرح تنظیم بازار فروش نمی‌رود و آیا نمی‌شد راهکاری از همان ابتدا ایجاد می‌شد که میوه به صورت دونرخی فروخته نشود، عنوان کرد: دراین جور مسائل سیستم‌های نظارتی دیدگاه‌های خودشان را دارند، اما واقعیت‌های بازار عملکرد دیگری دارد.

 اینکه چرا این قیمت باشد حتماً باید از تهران کسب تکلیف می‌شده و این یارانه توسط آن‌ها تعلق می‌گرفته، تصمیم‌گیر در این موارد دیگران هستند و باید قضاوت عادلانه‌ای در این رابطه شود و ماجرا را در بوق و کرنا نکنیم که دیگران را زیرسؤال ببریم.

**طرح تنظیم جمع شود!

وی ادامه داد: اینکه جذب نشده و یا می‌شود عملکرد خود بازار است و اینکه شما می‌گویید چرا در آن زمان جذب نشده، بار در شمال زیاد بود و بنده هم بارها ماجرا را نقد کرده‌ام و گفته‌ام اصلاً ورود به بازار میوه شب عید هیچ ضرورتی ندارد و همه‌اش زیان است. دستگاه‌های زیادی درگیر نظارت می‌شوند و اثری هم در سفره خانوار به آن صورت(در۹۹درصد اوقات) ندارد و بهتر این است که دولت این طرح را در کل استان‌ها جمع کند.

**پاسخ سازمان صمت به پیگیری‌ها

پس از آنکه صحت اطلاعات واصله به روزنامه قدس مورد تأیید قرار گرفت، برای بررسی بیشتر ماجرا با معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هم تماس برقرار کردیم که غفوری‌مقدم در این زمینه گفت:همان‌طور که در جریان هستید، مانند همه‌ساله میوه برای شب عید تأمین شد، اما با توجه به شرایطی که پیش آمد مانند عدم‌حضور چند میلیون زائر، شیوع ویروس کرونا و از سویی هم مکانیزم اعلام قیمت میوه از سوی تهران، شرایط ویژه‌ای را برای عرضه آن ایجاد کرد و همین ماجرا موجب شد تمام میوه‌ای که ذخیره شده بود، عرضه نشود.

غفوری‌مقدم ادامه داد: به همین واسطه ماجرا به سال ۹۹ منتقل و موضوع در کمیسیون تنظیم بازار استان مطرح و همچنین با تهران هم مکاتبه صورت گرفت. از همین رو هر تصمیمی که ما در ستاد تنظیم بازار گرفتیم براساس اختیاری بود که تنظیم بازار کشور به استان‌ها دادند تا آن استان‌هایی که مازاد میوه دارند و نگران ماندگاری و افزایش ضایعات آن هستند، بتوانند از مکانیزم عمده‌فروشان میدان بار هم استفاده کنند.

وی افزود: در حال حاضر در یک شبکه که همان فروش میوه تنظیم بازار در میادین شهرداری است، میوه به صورت تنظیم بازار فروخته می‌شود و بخش دیگر هم قرار شد با قیمت متفاوتی به عمده‌فروشان تحویل داده شود تا آن‌ها میوه را به میادین منتقل و آنجا با سازوکار میدان بارعرضه کنند.

این اتفاق هم به استناد مصوبه ستاد تنظیم بازار صورت گرفت و بار تحویل آن‌ها شد، درمقابل هم عرضه‌کنندگان باید رعایت درصد سود قانونی را کرده و پس از آن اقدام به فروش میوه‌ها کنند.

همان‌طور که در شبکه تنظیم بازار تخلف وجود داشت، اینجا هم مواردی اعلام شد که موضوع هم در حوزه معاونت بازرسی به جد در حال پیگیری است. تاکنون هم برای هر دو بخش پرونده‌های تخلف تنظیم شده است.

**سود نداشت میوه‌فروش‌ها استقبال نکردند!

وی در پاسخ به این پرسش که آیا این اقدام موجب نمی‌شود که فروشنده به سمت میوه تنظیم بازار نرود و به دنبال میوه‌ای باشد که سود بیشتری برایش داشته باشد، گفت: این نکته شما دقیق بود، چالش اصلی ما در طرح همین بود چرا که واحد صنفی میوه‌اش را به عنوال مثال از میادین بار هر کیلویی ۶ هزارتومان بخرد و می‌تواند سود قانونی را روی آن بکشد و با کرایه حمل حدود ۲هزارتومان در هر کیلو سود بگیرد، از طرف دیگر برای چه برخی مقاومت می‌کردند و میوه را به شبکه نمی‌بردند چون که ما به آن‌ها می‌گفتیم میوه را باید با قیمت مصوب بخرید و با سود قانونی دربازار بفروشید و سود آن‌ها اندک می‌شد، چرا که باید حدوداً هر کیلو میوه را با سود حدود ۵۵۰ تومانی در بازار می‌فروختند و همین موجب مشکل می‌شد. در نتیجه استقبال اندکی از فروش‌ میوه طرح به خاطر حاشیه سود کمتر می‌شد.

از وی خواسته شد تا قیمت توافقی میوه‌های طرح تنظیم بازاری را که تحویل میادین می‌شود تا با رعایت حاشیه سود، آزاد به فروش برسد را هم اعلام کند که معاون بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان دراین باره گفت: سود عمده‌فروشی میدان در این باره رعایت می‌شود، یعنی وقتی بازرس می‌رود آنجا همه‌چیز را مانند هزینه سردخانه و حمل و نقل و ...حساب می‌کند، به این خاطر نمی‌توان قیمت اعلام کرد.

وی در پاسخ به این  نکته که این اقدام موجب خواهد شد مشکلات دیگری ایجاد شود و ای کاش مانند برخی شهرها از همان ابتدای طرح خارج از میادین بار و مکان‌های فروش موقت در شهر ایجاد شده بود تا مشکل عدم‌استقبال فروشندگان به جهت حاشیه سود کمتر پیش نمی‌آمد، گفت: تا به امروز این گونه مکانی نداشته‌ایم، این اختلاف قیمت در این چند روزی که سرمای هوا ایجاد شد به وجود آمد. برای سال دیگر حتماً تجریبات ایجاد شده را به کار خواهیم بست.