قدس آنلاین: در پی گسترش جهانی ویروس کرونا و شیوع آن در کشور، برای پیشگیری از چرخه انتقال آن مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شده‌اند و کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر اوقات خود را در خانه سپری می‌کنند.
این روزها حالا اهل خانه برخلاف گذشته به دلیل جلوگیری از انتقال ویروس کرونا باید بیشتر در خانه بمانند و احتمالاً با تغییر برنامه‌های عادی زندگی، نظم خواب و مقدار و کیفیت تحرک بدنی آن‌ها تغییر می‌کند، ممکن است شب‌ها دیرتر به رختخواب رفته و صبح‌ها دیرتر از خواب بیدار شوند؛ این در حالی است که به گفته کارشناسان، ساعات خواب مناسب برای تنظیم چرخه آرام‌سازی بدن باید ۱۱ شب تا ۸ صبح باشد و اگر فرد در این محدوده زمانی خواب با کیفیتی را تجربه نکند، در روزهای آینده احتمالاً احساسات و رفتارهای ناخوشایند را تجربه خواهد کرد.
خلاصه آنکه این خانه‌نشینی پیوسته به دلیل ترس و اضطراب ناشی از کرونا ممکن است به‌ویژه برای فرزندان خانواده احتمال بروز اختلاف میان آن‌ها با والدین را افزایش دهد.
بنابراین در این شرایط بهتر است والدین با کسب مهارت‌های لازم در این خصوص، امکان ارتباط مؤثرتر خود را با فرزندان فراهم آورند.
نقش مادران در شادی و نشاط خانواده
روان‌شناسان می‌گویند «تربیت ١٠ بخش دارد که ٩ بخش آن بر عهده مادر خانواده و آن یک بخش باقیمانده که از همه مهم‌تر است به عهده پدر قرار دارد و آن اینکه مرد توجه کافی به زن داشته باشد! یعنی مهم‌ترین کاری که یک پدر خوب می‌تواند برای فرزندانش‌انجام دهد، این است که عاشق مادرشان باشد» چرا که مادران نقش مؤثری در شادی، آرامش، امنیت خانواده و شکل‌دهی نیازهای روانی دارند و باید این حس را به فرزندشان منتقل کنند که عشق بدون قید و شرطی به او دارند، اما ممکن است در برخی مواقع از رفتارهای او ناراحت شوند، زیرا در شرایط فعلی مادران خسته‌اند، چرا که کارهای خانه بیشتر شده است و علاوه بر کارهای خانه، ترس و اضطراب‌ها نیز افزایش یافته است؛ ترس‌هایی مانند اینکه مبادا فرزندانشان دچار بیماری شوند، مبادا دچار مشکل مالی شوند و... در این میان انرژی کودکانی که تاکنون در مدرسه و در کنار دوستانشان تخلیه می‌شد نیز اکنون بر مسائل مادران افزوده است و زمینه بروز برخی از اختلافات را در خانواده‌ها فراهم کرده است.
می‌توان از فرصت قرنطینه بهره برد
سیما فردوسی، روان‌شناس و استاد دانشگاه با تأکید براینکه باید از این شرایط به عنوان یک فرصت و تمرین برای بیشتر با هم بودن استفاده کرد، می‌گوید: شاخص کیفیت زندگی خانواده دارای دو محدوده حیطه فردی -سلامت جسمانی، عاطفی، محیطی و اجتماعی- و حیطه خانوادگی - زندگی روزانه، تعامل فرد با اعضای خانواده، رفاه مادی و شیوه‌های فرزندپروری - است که شیوه‌های فرزندپروری اثر بسیار زیادی بر شناخت و اعتماد به نفس فرزندان دارد، به طوری که موجب کاهش اضطراب، ترس، استرس و افزایش احساس خود ارزشمندی می‌شود؛ به همین دلیل محیط گرم خانوادگی، رفتار مناسب والدین با فرزندان و اینکه هر فرد در خانواده احساس ارزشمندی داشته باشد و در خانواده محبت دریافت کند موجب می‌شود خانواده‌ها که در این روزهای بحرانی در کنار هم هستند، روزهای بهتری را با هم تجربه کنند.
بروز مشکلات و اختلاف‌نظرها
این روان‌شناس ادامه می‌دهد: ایام قرنطینه به دلیل پیشگیری از شیوع ویروس کرونا موجب شده اعضای خانواده به‌ویژه مادران، زمان بیشتری را با فرزندان نوجوان و جوان خود سپری کنند که در برخی مواقع با مشکلات و یا اختلاف‌نظرهایی مواجه می‌شوند.
فردوسی می‌افزاید: هنوز نمی‌دانیم تا چه مدت ماندن در خانه‌ها ادامه می‌یابد. پس بهتر است با داشتن برنامه‌ای منظم و منطبق با شرایط جدید، از کودکان مراقبت کنیم. لازم است درباره شرایط همه‌گیری ویروس به‌طور کامل و روشن با کودکان صحبت کنیم، یعنی برای بچه‌ها توضیح دهیم ویروس کرونا چه عملکردی دارد و چگونه زندگی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بهتر است از برنامه منظم روزانه پیروی کنید که هم خودتان و هم کودکان، متعهد به انجام آن شوید. ساعت‌های خواب و بیداری را تنظیم کنید و از تغذیه مناسب برخوردار شوید.
به گفته این مشاور خانواده، پس از اطمینان از سلامت جسم، نوبت به سلامت روان می‌رسد، اما والدین باید ابتدا فعالیت روزانه‌ای را در راستای سلامت روان فردی خود انجام دهند و سپس برای فرزندانشان برنامه‌ریزی کنند، چون والدینی که سلامت خودشان در سطح نرمالی نباشد، کلام و رفتار مناسبی در برخورد با فرزندان ندارند و روزها را به کام خود و خانواده تلخ خواهند کرد.
این دوران گذراست
این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: ممکن است برخی افراد در روزهای عادی سال فرصت بازی، خاطره‌گویی و صحبت با فرزندان و اعضای خانواده را نداشته باشند، اکنون در این شرایط می‌توان از این فرصت اجباری برای نزدیک شدن اعضای خانواده از طریق تجارب مشترک بهره برد؛ چرا که برای فرزندان –به‌ویژه دختران- فعالیت مشترک با والدین –به‌ویژه مادر - بسیار مؤثر بوده و موجب نشاط در فضای خانه و صمیمیت بین والد و فرزند است. بنابراین می‌توان از این فرصت برای گفت‌وگوی بیشتر اعضای خانواده با یکدیگر استفاده کرد؛ چرا که این دوران نیز گذراست و شرایط به روال طبیعی برمی گردد. البته در این شرایط ضروری است اعضای خانواده به فضای شخصی یکدیگر احترام گذاشته و اجازه دهند افراد خانواده زمان‌هایی را در خلوت - برای انجام کارهای شخصی خود- سپری کند.
این روان‌شناس می‌افزاید: در شرایط جدید، والدین باید از برنامه‌های مشخصی برای کودکان زیر ۶ سال پیروی کنند و آن‌ها را به حال خود رها نکنند. برای مثال می‌توانید برنامه‌های آنلاین صفحات معتبر کودکان و یا مهدهای کودک را در اختیار کودکان قرار دهید.
زمانی برای خوش‌گذرانی
وی می‌گوید: زمان خوش‌گذرانی می‌تواند شامل قصه‌خوانی، قصه‌گویی مشترک بین والدین و فرزند، نقاشی، تعریف خاطره و درست کردن هنرهای خانگی ساده باشد و یا بازی‌های متنوعی که احتیاج به وسایل گرانقیمت نداشته و تنها نیاز به خلاقیت والدین دارند، مانند اسم-فامیل، جابه‌جایی اشیا درخانه، پانتومیم، ۲۰ سؤالی و خیلی بازی‌های دیگری که مناسب شرایط منزل است. به یاد داشته باشیم بازی، فرایند تخلیه هیجان‌های منفی و جایگزینی هیجان مثبت را شروع و میزان تنش‌ها در خانواده را کاهش می‌دهد. پس مادران باید بتوانند برای کاهش اختلافات با فرزندانشان همدلی کنند، در کنار یکدیگر برنامه‌های سرگرم‌کننده مانند فیلم و سریال ببینند و با انجام فعالیت‌های سرگرم کننده استرس خود و فرزندانشان را کاهش دهند. ضمن آنکه والدین باید بپذیرند در موقعیت ایجاد شده فرزندانشان با دوستان خود در ارتباط نیستند و با نسل بزرگ‌تر مانند مادر یا پدر هم چندان حرف مشترکی ندارند و شرایط برای آنان نیز سخت است.
مادران هدفمند در روزهای قرنطینه
به طور حتم مادرانی که هدفمند هستند و هدف‌های درونی خودشان را پیگیری می‌کنند، می‌توانند مادران شادتری باشند و اختلافات کمتری با فرزندشان داشته باشند؛ به طور مثال وقتی مادر بتواند زمانی را به خواندن کتاب مورد علاقه‌اش اختصاص دهد یا فیلمی را که دوست دارد تماشا و حتی بدون دلیل استراحت کند و برای خود واگویه‌های مثبت ایجاد کند، می‌تواند استرس و اضطراب خود و خانواده را کاهش دهد.
فردوسی یادآور می‌شود: فرزندان به‌ویژه نوجوانان و جوانان نیز باید بپذیرند مسئولیت‌هایی بر عهده دارند و ممکن است مادران نیز دچار خستگی شوند. در این راستا مادران نیز می‌توانند با پرسش‌هایی مانند اینکه «در انجام دادن چه کارهایی در خانه می‌توانی به من کمک کنی» از فرزندشان، مسئولیت‌هایی را به آن‌ها واگذار کنند. باید پذیرفت اکنون شرایط بحرانی ایجاد شده و وظیفه مادران در این شرایط، مدیریت بحران است، مادران باید بتوانند ذهنشان را آرام و حل مسئله کنند، از هرگونه تصمیم‌گیری احساسی و عجولانه بپرهیزند، موقعیت‌ها را تحلیل و محدودیت‌ها را درک کنند.
انتهای پیام/
نظر شما