با وجود ممنوعیت چندین ساله عرضه گوشت چرخ‌کرده از قبل آماده ‌شده، اما همچنان شاهد فروش فله‌ای آن در سطح شهر مشهد- همچون سایر شهرهای استان و کشور- هستیم که در نبود نظارت کافی و برخوردهای قاطع قانونی، از رونق بسیار خوبی نیز برخوردار است.

البته به‌ طور قطع نمی‌توان گفت هیچ نظارتی وجود ندارد و هیچ برخوردی هم صورت نمی‌گیرد اما این پرسش که چرا در تعداد زیادی از قصابی‌ها و فروشگاه‌ها به‌راحتی گوشت چرخ‌کرده آماده در یخچال‌ها انباشته و به مشتری فروخته می‌شود، بی‌پاسخ می‌ماند. به‌ ویژه آنکه این ماده پروتئینی بسیار ارزان‌تر از قیمت واقعی‌اش، به فروش می‌رسد. این در حالی است که شایعات فراوانی مبنی بر عرضه آشغال ‌گوشت، امعا و احشای دام و طیور و گوشت‌های فاسد دام‌های مریض و مرده در قالب گوشت چرخ ‌کرده، دلیل اصلی این ارزانی باورنکردنی است و برخی کشفیات مجریان قانون نیز تا حدودی مؤید آن است.

البته مدتی است که گوشت‌های چرخ‌کرده با بسته‌بندی‌های مورد تأیید دامپزشکی در بازار عرضه می‌شود که برخی معتقدند دامپزشکی با این اقدام، زمینه سوءاستفاده متخلفان را فراهم و یا تسهیل کرده است اما اگر آنچنان ‌که مسئولان دامپزشکی می‌گویند، گوشت‌های چرخ‌کرده که توسط شرکت‌های مجاز در شرایط خاص تهیه، بسته‌بندی و در فروشگاه‌های مجاز نیز به فروش می‌رسد، سالم بوده و مشکل بهداشتی ندارد، باید تدبیری اتخاذ شود تا متخلفان و سودجویان نتوانند با سوءاستفاده از این الگو به عرضه گوشت‌های غیربهداشتی و ناسالم در بسته‌بندی‌های مشابه اقدام کنند؛ به ‌خصوص آنکه این اقدام آن‌ها مصداق تقلب و جعل نیز پیدا کرده و مجازات سنگینی را باید برای متخلفان به همراه داشته باشد.

در عین‌ حال آنچه مسلم است هر ساله، ده‌ها پرونده در این خصوص تشکیل و متخلفان به مراجع قضایی معرفی و جریمه می‌شوند، اما این‌ همه ۱۰۰ درصد بازدارنده نبوده است.

مسئولان بهداشتی و دامپزشکی می‌گویند که هر روز تا ۱۰ شب بازدید و بازرسی‌های متعددی انجام می‌دهند اما حدود ۱۲ هزار واحد صنفی از جمله آشپزخانه‌ها، فروشگاه‌های گوشت و مرغ و قصابی‌ها در سطح شهر فعال هستند و آن‌ها نمی‌توانند ۲۴ ساعته هزاران نفر را برای بازرسی استخدام کنند و عملاً از پس این کار برنمی‌آیند.

به همین دلیل به نظر می‌رسد مؤثرترین راه و راهکار نهایی برای برچیده شدن بساط فروش گوشت چرخ‌کرده آماده، خودداری مردم از خرید باشد. اگر هم اصرار بر خرید دارند، فقط سراغ گوشت‌های چرخ‌کرده دارای کد پروانه بهداشتی و بهره‌برداری از دامپزشکی بروند؛ چراکه در دیگر گوشت‌های چرخ‌کرده آماده، مشخص نیست چه اقلامی ترکیب شده و ممکن است ترکیبات غیرمجازی همچون سنگدان و قلوه، گوشت مانده و فاسد یا حتی گوشت منجمد دیفریز(یخ‌زدایی) شده، با گوشت چرخ‌کرده فله‌ای مخلوط شده باشد و یا ممکن است به‌ جای گوشت گوسفند و گاو، گوشت‌های بدون هویت استفاده‌ شده و نیز این احتمال وجود دارد که گوشت تک سمی‌ها و یا حیوانات دیگر با چربی گوسفندی ترکیب و چرخ شده باشد.

علاوه بر این موادی که هنگام چرخ کردن به گوشت اضافه می‌شود، کثیف و غیربهداشتی بودن چرخ‌گوشتی که گوشت و چربی لای چرخ‌دنده‌هایش باقی ‌مانده و فساد باکتری‌ها، موجب آلودگی و تهدید بسیار بزرگی برای سلامتی است.

از سوی دیگر با توجه به تجربه سال‌های گذشته تاکنون و اینکه برخوردهای قانونی و قضایی بازدارندگی مطلوب نداشته است، به نظر می‌رسد متولیان حوزه سلامت می‌بایست با همکاری کارشناسان این حوزه و نمایندگان مجلس درصدد اصلاح قوانین و مقررات موجود برآمده و دستگاه‌های متولی کنترل و نظارت بر بازار گوشت نیز با اتکا بر همین تجارب، کاستی‌های موجود را رفع کرده و بساط سودجویی افرادی که چوب حراج بر سلامت عمومی جامعه می‌زنند را برچینند.

نکته دیگری هم که در این حوزه باید مورد بررسی دقیق کارشناسان و ناظران قرار بگیرد، گوشت‌های بی‌هویتی است که این روزها به‌طور گسترده در قالب گوشت منجمد وارداتی به‌صورت سلفون‌پیچ و نزدیک به ۵۰ درصد ارزان‌تر از گوشت تازه در بازار مشهد عرضه می‌شود. این موضوع با توجه به وضعیت اقتصادی موجود و پایین آمدن قدرت خرید بسیاری از خانواده‌ها و بالتبع اقبال بیشتر آن‌ها به خریدهای ارزان، اهمیت خاصی داشته و ضروری است متولیان بازار گوشت و حافظان سلامت عمومی، در این زمینه هر چه سریع‌تر اقدام لازم را انجام دهند.