اعظم طیرانی/
کرونا؛ این میهمان تاجدار ناخوانده حالا بیش از پنج ماه است که آرامش خانه‌مان را بر هم زده و گویا خیال رفتن هم ندارد.
چند روز پیش بود که حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان با بیان اینکه تا امروز ۲۵ میلیون ایرانی به کرونا مبتلا شده‌اند، از احتمال ابتلای ۳۵ میلیون نفر دیگر به این ویروس گفت.
علاوه بر آنکه در این مدت بیش از ۲۰۰ هزار نفر در بیمارستان‌ها بستری بوده‌اند، خیلی‌ها نیز روند درمان را با قرنطینه شدن در خانه‌های خود گذراندند.
حالا کارشناسان می‌گویند مثبت بودن نتیجه آزمایش کرونا دلیلی برای نگرانی نیست و می‌توان با قرنطینه شدن در یکی از اتاق‌های منزل، خودمراقبتی را آغاز کرد و نیازی به مراجعه و بستری در بیمارستان نیست.
مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا در گفت‌وگو با ما به نکاتی اشاره می‌کند که در طول مدت قرنطینه شدن در خانه و یا مراقبت از بیماران کرونایی در منزل باید بدانیم.
بیماری کووید ۱۹ با چه علائمی آغاز می‌شود و آیا برای تشخیص اینکه فردی به این بیماری مبتلا شده یا نه انجام تست کرونا ضرورت دارد؟
بیشتر بیمارانی که به کرونا مبتلا می‌شوند به دنبال تماس با بیمار مشکوک یا ثابت شده کرونا دچار این بیماری شده‌اند. این ویروس عمدتاً از طریق دستگاه تنفسی فرد بیمار - به دنبال صحبت کردن و یا عطسه و سرفه- منتشر و به افراد غیربیمار منتقل می‌شود. علاوه بر این، دست‌های آلوده هم منبع مهمی برای انتقال ویروس کرونا محسوب می‌شود.
از زمان برقراری این تماس‌ها تا وقتی که فرد به بیماری کرونا مبتلا می‌شود یک تا ۱۴ روز طول می‌کشد که متوسط آن را پنج روز تخمین زده‌اند. نکته حائز اهمیت اینکه در برخی موارد ممکن است وقتی فرد، بیمار شد هیچ گونه علامتی نداشته باشد؛ یعنی فرد به بیماری مبتلا می‌شود بدون اینکه متوجه شود و یا علائمی بسیار خفیف مثل تب، لرز و بدن درد عارض می‌شود و پس از یک تا دو روز بهبود پیدا می‌کند. این دو گروه از بیماران به هیچ عنوان نیازی به انجام آزمایش یا مراجعه به بیمارستان ندارند.
انگلستان در این زمینه تجربه بسیار خوبی دارد. متخصصان این کشور معتقدند هرچه بتوان بیماران کرونایی را از بیمارستان‌ها و مراکز تشخیصی دور نگه داشت به کنترل بیماری و همچنین پیشگیری از اشاعه آن به دیگران کمک می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود این افراد در خانه بمانند و خود را در یکی از اتاق‌های منزل که تهویه مناسبی دارد قرنطینه کنند و با رعایت نکات بهداشت فردی مثل استفاده از ماسک و دستکش، شست‌وشوی مکرر دست‌ها، خودداری از تماس با سایر اعضای خانواده و رعایت حداقل ۱۸۰ سانتیمتر فاصله فیزیکی با فردی که از آن‌ها مراقبت می‌کند، طول درمان بیماری را که ۱۴ روز است، سپری کنند.
اکنون مشکلی که در ایران وجود دارد این است که انتقال بیماری در خانواده‌ها بیشتر به صورت فامیلی اتفاق می‌افتد، به طوری که وقتی یکی از اعضای خانواده که در محیط کار به این بیماری مبتلا شده است، نکات قرنطینه خانگی را به طور کامل انجام نمی‌دهد موجب انتقال بیماری به سایر اعضای خانواده می‌شود و اگر این افراد با سایر بستگان و اعضای فامیل در ارتباط باشند آن‌ها را نیز مبتلا خواهند کرد. در این صورت هر فرد می‌تواند دو یا سه نفر را مبتلا کند و این زنجیره ادامه پیدا می‌کند تا جایی که هر روز موارد جدید بیماری افزایش پیدا می‌کند، تخت‌های بیمارستانی و آی سی یوها بیشتر اشغال می‌شود و آمار مرگ و میر ناشی از بیماری رو به افزایش می‌رود.
مردم نسبت به انجام تست تشخیصی PCR و تست آنتی‌بادی «سرولوژی» واکنش‌های خاصی دارند. معمولاً با نخستین نشانه‌های بیماری تست سرولوژی را انجام می‌دهند و برای آن‌ها نتیجه این آزمایش تعیین‌کننده است. عده‌ای هم از تست PCR هراس دارند و ترجیح می‌دهند سراغ این تست نروند. اصلاً چه موقع انجام این تست‌ها ضروری است؟
تست «سرولوژی» در بیماری که مشکوک به کرونای حاد است منفی اعلام می‌شود، چرا که معمولاً چهار هفته طول می‌کشد تا پادتن ویروس کرونا در بدن ایجاد شود و پیش از آن تست سرولوژی منفی می‌شود. در واقع با انجام این تست، تنها یک اطمینان کاذب برای فرد ایجاد می‌شود که به بیماری مبتلا نیست و بدون اینکه اطلاع داشته باشد موجب انتقال آن به سایر افراد می‌شود. بنابراین تست سرولوژی را برای بیماران حاد و افرادی که به‌تازگی با فرد مبتلا یا مشکوک به کرونا ملاقات داشته‌اند به هیچ عنوان توصیه نمی‌کنیم. این تست برای بررسی روند بیماری اپیدمیولوژی در کشور استفاده می‌شود.
میزان اطمینان تست PCR نیز به رغم دقت عملی که دارد، بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است و ۳۰ تا ۴۰ درصد ممکن است منفی کاذب باشد و در صورت دارا بودن علائم، بیمار نیازمند انجام تست مجدد شود، ضمن آنکه این تست بسیار ساده- گرفتن مخاط حلق یا بینی با استفاده از یک گوش پاک‌کن - است و چیزی نیست که مردم از آن بترسند.
در طول مدت درمان در منزل، برخی توصیه می‌کنند بهترین محلول برای ضدعفونی، استفاده از مواد سفیدکننده است؛ چقدر این توصیه را تأیید می‌کنید؟
آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم که در فارسی به آن مایع سفیدکننده و وایتکس هم گفته می‌شود، یک محلول ضد ویروس قوی و ثابت است که برای از بین بردن ویروس‌ها از آن استفاده می‌کنند و می‌توان از محلول رقیق شده آن برای ضد عفونی کردن سطوح، ملحفه و ظروف بیماران استفاده کرد. اما برای بیمارانی که حساسیت دستگاه تنفسی، آلرژی و یا پنومونی دارند به هیچ عنوان نباید از این محلول استفاده کرد چرا که موجب وخیم شدن بیماری آن‌ها خواهد شد.
در خصوص تغذیه این بیماران در منزل نیز معمولاً توصیه‌های خاصی از سوی اطرافیان یا شبکه‌های اجتماعی مطرح می‌شود؛ مثلاً خوردن خوراکی‌هایی با طبع گرم در بهبود بیماری تأثیر دارد و یا اینکه برای پیشگیری از بیماری باید از زنجبیل و لیموترش استفاده کرد؛ این توصیه‌ها چقدر پذیرفته شده و علمی است؟
بسیاری از افراد مبتلا به کرونا یا افرادی که احساس می‌کنند بیشتر در معرض ابتلا به آن قرار دارند، تصور می‌کنند مصرف یک ماده غذایی خاص آن‌ها را از ابتلا به بیماری کرونا مصون نگه می‌دارد؛ در حالی که این تفکر درست نیست و ممکن است خطرناک باشد؛ چرا که در زمینه پیشگیری، خوردن زنجبیل، سیر و لیموترش به هیچ عنوان جای رعایت مسائل بهداشت فردی و اجتماعی - نظیر استفاده از ماسک، شست‌وشوی مکرر دست‌ها و رعایت فاصله گذاری فیزیکی - را نمی‌گیرد و بنابراین مصرف لیموترش، لیموشیرین، پرتقال، سیر، پیاز و زنجبیل تأثیری در پیشگیری از ابتلا به کرونا ندارد.
در صورت ابتلا نیز استراحت در بستر، مصرف موادغذایی ساده، سالم و سبک، استفاده از سبزی و میوه تازه، به‌ویژه موادی که دارای آنتی‌اکسیدان هستند و نداشتن استرس، در درمان و تسریع بیماری بسیار مؤثر خواهد بود.
چه زمانی لازم است بیمار مبتلا به کرونا در بیمارستان بستری شود؟
روند بیماری کرونا پس از ابتلا باید رو به بهبودی باشد و بیشتر افراد مبتلا به کووید۱۹ دارای بیماری خفیفی هستند که بدون مراقبت پزشکی می‌توانند در خانه بهبود پیدا کنند، اما در صورتی که بیمار قرنطینه شده در منزل دچار تب بالای ۳۸ درجه طولانی (بیش از دو تا سه روز) و یا حال عمومی او وخیم و دچار کاهش سطح هوشیاری شد یا سرفه‌های خشک مداوم و یا احساس سنگینی قفسه سینه و تنگی نفس بدون فعالیتی قابل توجه داشته باشد حتماً باید به پزشک مراجعه کند و لازم باشد در بیمارستان بستری و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گیرد.
به‌تازگی معاون وزیر بهداشت اعلام کرده است در هیچ جای دنیا هنوز ثابت نشده ابتلای مجدد به کرونا رخ بدهد و در مورد بیشتر افرادی که گفته می‌شد دوباره به این بیماری مبتلا شده‌اند، پس از بررسی مشخص شده طول بیماری آن‌ها افزایش یافته است؛ نظر شما در این خصوص چیست؟
بله، درست است. براساس مطالعات انجام شده در خصوص سایر بیماری‌های عفونی ویروسی مربوط به دستگاه تنفس فوقانی نظیر آنفلوانزا و سرماخوردگی، به نظر می‌رسد افرادی که به ویروس کرونا یا بیماری کووید۱۹ مبتلا شده‌اند در صورتی که آنتی بادی محافظت کننده‌ای داشته باشند در برابر ابتلای دوباره به بیماری مصونیت پیدا خواهند کرد، با این حال این موضوع هنوز ۱۰۰درصد تأیید نشده، اما شواهد نشان می‌دهد باید این افراد یک ایمنی نسبی در برابر ابتلای مجدد به بیماری پیدا کرده باشند.
آنچه تاکنون در کشور ما مشاهده شده، این است که تعداد زیادی از بیمارانی که پس از ابتلا به کرونا تحت درمان قرار می‌گیرند، ابتلای مجدد محسوب نمی‌شود و در واقع همان بیماری قبلی است که به طور کامل بهبود نیافته است.
با این حال توصیه می‌شود افرادی که قبلاً به کرونا مبتلا شده و بهبود پیدا کرده‌اند نیز حتماً نکات بهداشت فردی و اجتماعی را رعایت کنند و برای حفظ سلامت جامعه شست‌وشوی مکرر دست‌ها، استفاده از ماسک و حفظ فاصله گذاری فیزیکی را رعایت کنند تا اطلاعات جدید درباره مبتلایان به این بیماری در دنیا تکمیل شود.
نظر شما