قدس آنلاین: همان خادمانی که لباده و شلوار سیاه رنگ بر تن دارند و هر روز در انجام امور شست‌وشو و تطهیر، پهن کردن فرش‌ها، راهنمایی زائران، غبارروبی، نظم‌بخشی و... فعالیت داشتند، «فراشان». یکی از قدیمی‌ترین خادمان بارگاه منور رضوی که محل خدمتشان در رواق‌های متبرکه حوالی روضه منوره رضوی است و بیش از ۷۰ نیروی رسمی و ۴۲۰ نیروی افتخاری دارد.

آسایشگاهشان بالای رواق دارالولایه است، هم آسایشگاه و هم محل خدمتشان به مضجع شریف خیلی نزدیک‌ است. اما در حال حاضر که شیوع ویروس کرونا موجب بسته شدن روضه منوره و رواق‌ها شده، پست‌های خدمتی آن‌ها نیز کاهش یافته و به همین دلیل بیت فراشان تعطیل شده و به شبستان علوی منتقل شده است.

روزهای سخت اما گذرا...

به سراغ محمد قلندریان، رئیس اداره فراشان در شبستان علوی می‌رویم. خادمی که چند سالی است توفیق نوکری حضرت را دارد. وقتی از وضعیت خدمت نیروها در روزهای کرونا می‌پرسم، می‌گوید: اداره فراشان ۶ پست خدمتی دارد که با توجه به شیوع ویروس کرونا اکثر نیروها تعدیل شدند و برای اینکه تجمع در آسایشگاه نداشته باشیم بیشتر نیروها به کمک دربانان رفته‌اند تا نیروهای خدام تقلیل نیابد... .

صحبت از کرونا و تعطیلی حرم که می‌شود، آهی از ته دل می‌کشد و می‌گوید: سخت است خدمت در این شرایط اما باز هم خدا را شاکریم که درهای حرم هنوز باز است و می‌توانیم در این صحن و سرا حضور یابیم و امید داریم که این روزها زود بگذرد... .

حاجی قلندریان ادامه می‌دهد: دو بخش سقائی و نماز با ۶۳۰ نیرو که محل خدمتشان در رواق دارالولایه، هشتی شیخ طوسی و حر عاملی بود هم اکنون تعطیل شده و تنها در نمازهای روزانه ۲۰ نفر مشغول خدمت هستند. بخش آینه رضوان نیز که وظیفه پرداخت پنجره‌های فولاد را برعهده دارد با ظرفیت ۳۵ نفر کماکان مشغول خدمت هستند.

توفیقی بزرگ؛ مسئولیتی سنگین

اگرچه سن و سالشان اغلب زیاد است اما کاملاً می‎شود دل شادشان را حتی در این شرایط حس کرد، با تمام وجود باور دارند که برای خدمت‌ در این بارگاه انتخاب شده‌اند و جز با اجازه و اذن حضرت رضا(ع) توفیق تشرف به خدمت را ندارند. کم سن و سال ترینشان ۳۰ ساله و مسن ترینشان ۹۵ سال سن دارند.

پرسشم را یکسان جواب می‎دهند جز عاقبت به خیری هیچ از امامشان نمی‎خواهند، نمی‎دانم چرا ولی هر بار این سؤال را می‌پرسم با اینکه جوابی عام می‎شنوم اما آنان را سخت منقلب می‌کند؛ چرایی این انقلاب در صحبت‎هایشان نهفته است... .

علی‌اصغر مولوی‌نسب، متولد ۱۳۲۷ روحانی و عالم اینجاست که سابق بر این در مراسم‌های مختلف این کشیک درس اخلاق می‎داد و در مواقع نماز، امام جماعتشان نیز می‌شد، بیش از ۲۰ سال توفیق خدمت فراشی حرم را دارد و ویژگی خاص خدمت فراشی را همجواری می‌داند و می‌گوید: این نزدیکی به مضجع نورانی حضرت علی بن موسی الرضا(ع) علاوه بر اینکه توفیق بزرگی است، مسئولیت‌های سنگینی نیز دارد که همه ما باید آن را رعایت کنیم.

در سراسر زندگی لطف حضرت رضا(ع) را در زندگی‌اش جاری می‌بیند و جز عاقبت به خیری هیچ از امامش نمی‎خواهد؛ زمزمه می‌کند که: جاروکشان کوی تو هستیم تا ابد... .

کمی دقیق می‌شوم و معنی عاقبت به ‌خیری را می‌پرسم که می‌گوید: عاقبت به خیری یعنی سعادتمند از این دنیا بروی، یعنی توشه‌ای داشته باشی برای آن طرف؛ این یعنی عاقبت به ‌خیری.

به هنگام پیری مرانم ز پیش

حاج‌احمد پیروی از قدیمی‌هاست. می‌گوید به طور غیررسمی حدود ۴۸ سال در حرم خدمت کرده، مو در صورت نداشته که به خواست پدربزرگش بعضی اوقات در نوبت او لباس فراشی می‌پوشیده و خدمت می‎کرده است، طبع شعری دارد و در شروع صحبتش همه را غافلگیر می‌کند، اشک میهمان مجلس ما می‌شود... .

به هنگام پیری مرانم ز پیش

که صرف تو کردم جوانی خویش

کی ام من؟ که باشم هوادار تو

هوادار تو هست دادار تو

من از کودکی عاشقت بوده‌ام

قبولم نما گرچه آلوده‌ام

من از ریزه‌خواران خوان توام

اگر چه بدم میهمان توام

مبادا برانی مرا از درت

به بازوی بشکسته‌ مادرت

می‌گوید این جواب همه ما به پرسش شماست، این همان خواسته ما از اربابمان است، عاقبت به خیری یعنی همین؛ اشک‎ها همچنان می‎ریزند و خبر از دل‎هایی دارد که همجواری با امام رئوف آن‌ها را خاشع و آماده کرده است.

حاج‌احمد ادامه می‌دهد: مزد نوکریمان، اجازه ورود به این درگاه است، معتقد است نمی‎تواند خود را خادم امام رضا(ع) بداند؛ بلکه شاید خادم زائر امام رضا(ع) باشد، آن هم اگر حضرت رضا(ع) اجازه دهند! می‌آید شاید در کنار دیگر خادمان حضرت قرار گیرد... .

حاج‌احمد سخنش را این گونه تمام می‌کند؛ هر کس می‌تواند خادم باشد، لباس خادمی مهم نیست، نیت است که به همه کارهای ما روح می‎دهد و در پایان دعا می‌کند تا به زودی بشر از شر این بیماری خلاص شود.

نشان لیاقت بر سینه خدام

حاج‌رضا خیرخواه؛ رئیس کشیک اول فراشان است، با اینکه از این جمع خدمتش کمتر است اما همه او را دوست دارند، ۱۶ سال است که به خدمت فراشی نائل شده و معتقد است بی‌حساب و کتاب به کسی اجازه خدمت در این بارگاه داده نمی‌شود و هر کس باید نشان دهد که لیاقت این توفیق را دارد.

کرامت‌های امام رضا(ع) را در زندگی‌اش کاملاً احساس می‎کند؛ معتقد است هیچ کس دست خالی از این درگاه برنمی‌گردد و اگر این چنین شد مقصر خود ما هستیم: گر گدا کاهل بود تقصیر صاحبخانه چیست؟

حاج‌رضا از قول یکی از قدیمی‎های فراشان که حالا مرحوم شده است، می‌گوید: اینجا خدمت کارمزدی است و نه روزمزدی؛ نباید فقط به فکر گذراندن زمان بود، باید از این فرصت چندساعته خوب برای خود استفاده کرد.

انتهای پیام/