آنچه به عنوان توافق مصر و یونان بر سر تعیین مرزهای دریایی دو کشور اتفاق افتاده است در حقیقت دست گذاشتن روی نقطه حساس آنکارا در حوزه کاهش نفوذ آن در مدیترانه است و این دقیقا همان مساله ای است که ترکیه به احتمال بسیار زیاد حاضر به تحمل و کنار آمدن با آن نیست و هردو کشور مصر و یونان که اتفاقا شرایط سخت سیاسی و اقتصادی را هم پشت سر می گذارند باید منتظر واکنش جدی ترکیه باشند.

البته بدون تردید این اتفاق بدون نظر مثبت واشنگتن انجام نشده است چرا که هم مصر و هم یونان می دانند، شرایط محکمی برای برخورد با ترکیه را ندارند و احتمالا باید منتظر واکنش های خاص اردوغان به این مساله باشند اتفاقی که پیش از این هم اردوغان نسبت به آن هشدار تلویحی داده و گفته بود مصر و یونان حق امضای چنین توافقی را ندارند. او درباره این که چقدر احتمال دارد ترکیه درباره این توافق با دو کشور مذکور برای حل مساله گفت و گو کند اظهار کرده بود: نیازی به گفت و گو با با کسانی که حقی در قلمرو دریایی ندارند، نیست.

قبل از آن هم، مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه توافق‌نامه اخیر یونان و مصر درباره تعیین حریم اختیارات دریایی را فاقد اعتبار قانونی دانسته و گفته بود که این توافق از نظر اتحادیه اروپا نیز بسیار مأیوس کننده است.

با امضای این توافق محدوده دریایی ترکیه کاهش خواهد یافت و منطقه اقتصادی کمتری در مقایسه با یونان، قبرس و مصر خواهد داشت و درست به همین دلیل است که ترکیه آشکارا با حمایت از دولت وفاق در لیبی می کوشد با تقویت توافق نامه های خود با این کشور، سایر توافقات منطقه ای علیه خود را تضعیف کند.

اما از سوی دیگری عربستان و امارات عربی ظاهرا از توافق مصر و یونان حمایت می‌کنند و حتی وزیر امور خارجه امارات در گفتگوی تلفنی با همتای مصری‌اش امضای توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی بین قاهره و آتن را تبریک گفته و آن را باعث ثبات بیشتر منطقه دانسته است. ولی ترکیه تلاش کرده که موضوع را بی اهمیت جلوه داده و طی هفته های اخیر هم فعالیت خود برای کشف منابع جدید انرژی در دریای مدیترانه را تشدید کرده است اما واقعیت آن است که اردوغان به شدت از این توافق ناراحت است و هرگز وجود آن را نخواهد پذیرفت.

او ترجیح می دهد در این چالش قدیمی همچنان دست ترکیه بالاتر باشد و هیچ امتیازی به طرف ثالث ندهد ولی باید بداند که این اتفاق بدون تردید با چراغ سبز واشنگتن انجام شده است و آمریکا برای تحت فشار قرار دادن ترکیه به مصری که به شدت با چالش های متعدد مواجه است اجازه عقد چنین قراردادی را داده است. باید گفت مصر خیالش از جانب واشنگتن راحت بوده است.

شاید به همین دلیل هم وزیر امور خارجه یونان با حمله به یادداشت تفاهم بین دولت وفاق ملی لیبی و ترکیه درباره مرزهای دریایی، گفته است: این یادداشت تفاهم غیرقانونی بود. اما توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی بین یونان و مصر، مطابق قوانین بین‌المللی است و به روابط با کشورهای همسایه احترام می‌گذارد؛ بنابراین به برقراری ثبات در منطقه کمک خواهد کرد. این توافقنامه بر عکس توافقنامه غیرقانونی است که ترکیه و طرابلس امضا کردند.

اما وزیر امور خارجه ترکیه توافق مصر و یونان را پوچ خوانده و گفته است: به تلاش‌های خود در میز و میدان ادامه خواهیم داد تا به آن‌ها و تمام جهان ثابت کنیم که این به‌اصطلاح توافق‌نامه بی‌اساس است.

چاووش‌اوغلو بر عزم راسخ ترکیه برای حفظ حقوق خود در فلات قاره آن و همچنین حقوق ترک‌های قبرس در اطرف این جزیره تاکید و اضافه کرد: این گونه توافق‌نامه‌ها یا همکاری‌ها نمی‌تواند ما را از مسیر خود دور کند و کسی نمی‌تواند حقوق ما را غصب کند. هیچ وقت اجازه آن را نداده‌ایم و نخواهیم داد.

از سوی دیگر دولت اسرائیل هم در راس استقبال کنندگان و حامیان تعیین مرزهای دریایی مصر، قبرس و یونان قرار دارد نه فقط از این منظر که حاکمیت واقعی خود را بر برخی میدان‌های گازی در عمق دریای مدیترانه اعمال می‌کند بلکه از این جهت که حل و فصل این مساله بیش از هر زمان دیگری آن را به تعیین مرزهای دریایی مصر و اراضی اشغالی و یا دستکم توافقنامه‌ای درباره مرززهای مناطق اقتصادی نزدیک می‌کند.

در بعد قانونی سیسی به دنبال امضای چنین توافقنامه‌هایی است تا اتفاقات سال ۲۰۱۱ تکرار نشوند، رویکرد مصر بر لزوم تعیین مرزها به عنوان انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری مبتنی است.

همچنین  کاخ سفید هم از تحرکات علیه ترکیه حمایت می‌کند، واشنگتن به عنوان ناظر به عضویت انجمن گازی درآمد و همزمان احزاب جمهوری خواه و دموکرات یهودی که یونانی الاصل هستند برای سرعت بخشیدن به پیش‌نویس قانونی در کنگره به نام "قانون مشارکت انرژی و امنیت در در شرق دریای مدیترانه" تلاش می‌کنند.

هدف از این پیش‌نویس ایجاد یک مرکز آمریکایی انرژی در منطقه و تدوین طرحی کامل برای آغاز همکاری استراتژیک با سه طرف اصلی یعنی یونان، قبرس و اسرائیل جهت دفاع از منافع مشترک‌شان در مقابل ترکیه است.

حال باید دید اقدام ترکیه پس از این توافق چیست و اگرچه به نظر نمی رسد اتفاق بزرگ یا درگیری خاصی رخ دهد اما آمریکایی ها بی میل نیستند که ترکیه در این چالش مدتی گرفتار باشد و حرکت های بعدی فشار روانی روی دولت اردوغان را افزایش داده و او را درگیر حاشیه کند. حاشیه ای که اردوغان هم متوجه آن شده و حاضر به اظهار نظر زیادی درباره آن نشده است.