قدس آنلاین: طی روزهای اخیر موضوع احتکار کالاهای اساسی و غیر اساسی توسط برخی تجار و فرصت طلبان جامعه ایران را آزرده خاطر کرده و در شرایط سخت اقتصادی که مردم به شدت تحت فشار قرار دارند شنیدن این گونه اخبار آن هم در یک جامعه اسلامی که مبانی آن مبتنی بر اصول نوع دوستی، انسانیت و کمک به یکدیگر به هنگامه دشواری هاست بسیار جای تاسف دارد. علاوه بر اینکه احتکار کالا از لحاظ اخلاقی یک اقدام غیرانسانی است از لحاظ شرعی نیز همواره بر حرمت آن تأکید شده و کسانی که به این عمل شنیع اقدام می‌کنند مذموم درگاه الهی هستند.

حجت الاسلام علی نصیری استاد دانشگاه و حوزه علمیه در گفت‌وگو با خبرنگار قدس آنلاین تصریح کرد: مسئله احتکار آنگونه که در متون دینی آمده مسئله‌ای است که در طول تاریخ مطرح بوده است؛ یعنی زمان‌هایی که نیاز جامعه انباشته شده و مخصوصا در مورد مواد غذائی، عده‌ای که این کالاها را در اختیار دارند درصدد استثمار از مردم بر می‌آیند و اموال خود را انبار می‌کنند تا قیمت آن چند برابر حد متعارف شده و پس از آن در اختیار مردم قرار دهند.

حجت الاسلام نصیری افزود: بنابراین این موضوع از دوران انبیاء گذشته تا به امروز مطرح بوده و فرصت طلبان حضور داشتند که در وسایل الشیعه جلد ۱۷ بر حرمت احتکار تأکید شده است. در روایت از اهل بیت علیهم السلام آمده است که فرموده اند در زمانی که فراوانی است و کمبودی وجود ندارد می توان تا چهل روز مالی را نگه داشت، اما در زمان کمبود و هنگامی که نیاز به کالایی زیاد است هرکس اموال مورد نیاز مردم را بیش از چهار روز نگهدارد تا سود مضاعفی کسب کند براساس روایات عملی مذموم بوده و این فرد خاطی و گناهکار است.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: پیامبر اکرم صل الله علیه وآله وسلم از جبرائیل علیه السلام نقل می‌کند که فرمود: "اطلعت فی النار، فرایت وادیا فی جهنم یغلی فقلت: یا مالک لمن هذا؟ فقال: لثلاثة؛ المحتکرین و المدمنین الخمر و القوادین" بر آتش گذر کردم، پس دیدم وادیی را در جهنم که می‌جوشید، پس گفتم: ای مالک، این برای کیست؟ گفت: برای سه گروه محتکرین، افراد دایم الخمر و افرادی که زن و مرد نامحرم را به هم می‌رسانند.

وی گفت: براین اساس و باتوجه به حدیث مذکور، اگر کسی از قوت و غذا که نیاز اولیه است تا کالاهای دیگری را که نیاز روز جامعه است، احتکار کرده و در واقع آن را عرضه نکند تا افزایش قیمت پیداکند و از این طریق سود چندبرابری و غیرمتعارف ببرد این روش و عمل حرام است و برای آن وعده عذاب الهی داده شده است.

دکتر نصیری اضافه کرد: به طور کلی دین اسلام و خدای تعالی نمی‌پذیرد که کوچکترین ستمی به بندگان روا داشته شود. در داستان حضرت یونس داریم که ایشان به قوم خودش هشدارهای لازم را داد و آن ها را به خدا پرستی دعوت کرد و در نهایت ابلاغ کرد که عذاب الهی در راه است، ولی یک مقدار به تعبیر قرآن عجله وشتاب کرد که خود و خانواده اش را نجات دهد که خداوند به این خاطر ایشان را در شکم ماهی حبس کرد. این نشان می‌دهد که بعد اجتماعی اهمیت بالایی دارد و خداوند انقدر بنده‌های خود را دوست دارد که پیامبر خود را به خاطر کوچکترین کوتاهی در مورد آنها مورد عتاب قرار می‌دهد.

استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود توضیح داد: در وسائل الشیعه در مبحث تجارت و آداب آن فصلی تحت عنوان "بَابُ وُجُوبِ اَلْبَیْعِ عَلَی اَلْمُحْتَکِرِعِنْدَ ضَرُورَةِ اَلنَّاسِ وَ أَنَّهُ یُلْزَمُ بِهِ"(وجوب فروش کالا توسط محتکر هنگام ضرورت) از امام جعفر صادق علیه السلام نقل شده است که می فرماید: نَفِدَ اَلطَّعَامُ عَلَی عَهْدِ رَسُولِ اَللَّهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ، فَأَتَاهُ اَلْمُسْلِمُونَ فَقَالُوا یَا رَسُولَ اَللَّهِ قَدْ نَفِدَ اَلطَّعَامُ وَ لَمْ یَبْقَ مِنْهُ شَیْءٌ إِلاَّ عِنْدَ فُلاَنٍ فَمُرْهُ بِبَیْعِهِ قَالَ فَحَمِدَ اَللَّهَ وَ أَثْنَی عَلَیْهِ ثُمَّ قَالَ یَا فُلاَنُ إِنَّ اَلْمُسْلِمِینَ ذَکَرُوا أَنَّ اَلطَّعَامَ قَدْ نَفِدَ إِلاَّ شَیْءٌ عِنْدَکَ فَأَخْرِجْهُ وَ بِعْهُ کَیْفَ شِئْتَ وَ لاَ تَحْبِسْهُ . امام صادق(ع) نقل می کند که در زمان پیامبر(ص) غذای مردم تمام شد و مسلمانان نزد ایشان آمدند و گفتند ای رسول خدا مواد غذایی تمام شده و چیزی جز آنچه نزد فلانی است باقی نمانده است، دستور بدهید تا او به ما بفروشد. پیامبر پس از ذکر حمد و ثنای الهی خطاب به فرد (محتکر) فرمود: مسلمانان گزارش داده‌اند که غذا تمام شده و جز آنچه نزد توست چیزی نمانده، پس آن را از انبار خارج کن و بفروش و انبار نکن.

وی ادامه داد: فقط بحث اخلاقی موضوع مطرح نیست، بلکه حاکم اسلامی باید فرد محتکر را مجبور به توزیع کالای خود کند. یک بخش مسئله احتکار این است که مذموم، ناپسند، گناه و جرم است، یک بخش دیگر این است که پس از شناسایی باید فرد محتکر وادار به فروش کالای خود شود. حاکم اسلامی موظف است که نسبت به این مهم اقدام کند و اموال را بفروشد، البته حق او را باید بپردازد. ما اکنون در ایران دچار مشکلات اقتصادی هستیم و تحت شدیدترین تحریم ها قرار داریم؛ از این رو مردم به ویژه قشر ضعیف در فشار هستند. از یک طرف اختلاس ها و سوء مدیریت ها و اینکه دستگاه های اجرایی دچار سستی و کندکاری هستند مردم را رنج می‌دهد و از طرف دیگر افراد پولدار و سرمایه دار که رشته های تولید و واردات و دلالی دست آنهاست کالاهای اساسی و مورد نیاز این مردم تحت فشار را انبار و احتکار می کنند تا چندبرابر قیمت بفروشند. آیا این انصاف است و می‌توان نزد خدای متعال پاسخگو بود؟

حجت الاسلام نصیری تصریح کرد: ما باید از خدا پروا داشته باشیم و مسئول و حاکم اسلامی است باید مانع از این احتکارها شود. امروز همه چیز حساب و کتاب دارد و آمار موجودی و کمبود آن مشخص است و نهادهای مربوطه می‌توانند با توجه به آن اقدام کنند. مثلا ما نباید امروز بشنویم که در مازندران فلان مقدار خودرو دپوشده است. آیا مسئولین از این موضوع اطلاع ندارند؟! خوب اینهایی که دپو و احتکار می‌کنند یا وابسته به دستگاه های دولتی هستند یا سرمایه داران شناخته شده. در هر صورت هر کسی حتی فرد عادی هم که باشد این اقدام جرم و گناه است و در دنیا و آخرت تباهی دارد. امیدواریم که در سایه سار قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام اموال همه پاک باشد.

انتهای پیام/