قدس آنلاین: در شرایطی که مذاکرات بین الافغانی در همان ابتدای راه با مشکل مواجه شده و این موضوع دشواری مسیر مذاکرات را به خوبی نمایان ساخته است، شاید این تصور و توقع وجود داشته باشد که پاکستان با استفاده از نفوذش بر طالبان در تسریع و نتیجه بخشی این مذاکرات نقش فعال‌تر و مؤثرتری را ایفا کند. سفر دو هفته پیش زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه آمریکا به اسلام آباد و دیدار او با مقامات سیاسی و نظامی پاکستان نیز در همین راستا قابل ارزیابی است. از سوی دیگر عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی  مصالحه ملی افغانستان نیز با هدف رایزنی در مورد مذاکرات بین الافغانی هم اکنون در اسلام آباد به سر می‌برد. هر چند که هنوز نمی توان در مورد نتایج سفر عبدالله عبدالله به پاکستان اظهار نظر کرد، اما از یادداشتی که عمران خان درست پیش از انجام این سفر در اختیار روزنامه واشنگتن پست قرار داده است، شاید بتوان تا حد زیادی به رویکرد و برنامه اسلام آباد در قبال مذاکرات بین الافغانی پی برد.

عمران خان در یادداشت‌اش ضمن یادآوری نقش و اراده پاکستان در تحقق شرایط کنونی در افغانستان، چند نکته مهم و اساسی را مورد توجه قرار داده است. وی در وهله نخست این مسئله را برای مخاطبان داخل این کشور روشن ساخته که جنگ افغانستان چه بهای سنگینی برای پاکستان به بار آورده است. مسئولیت حضور ۴میلیون مهاجر، سرازیر شدن اسلحه و مواد مخدر و وخامت اوضاع فعلی پاکستان در مقایسه با دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی، بخشی از پیامدهای است که عمران خان به آن‌ها اشاره دارد. در عین حال او یادآوری می‌کند که این تجربه درسی بزرگ به مردم کشورش داده است؛ تحولات افغانستان و پاکستان با یکدیگر درهم تنیده‌اند و تا زمانی که صلح در افغانستان برقرار نشود، پاکستان هم صلح واقعی را تجربه نخواهد کرد. به نظر می‌رسد مخاطب این اظهارات عمران خان افراد، گروه‌ها و یا حتی نظامیانی هستند که هنوز با سیاست‌های دولت وی در قبال افغانستان مشکل دارند و با او همراهی نشان نمی‌دهند. عمران خان به این افراد تأکید می‌کند که آینده رشد و شکوفایی پاکستان در گرو پروژه‌های مهم اتصال اقتصادی است که جز با برقراری صلح در افغانستان محقق  نمی‌شود.                                                                                                   

اما آمریکایی‌ها و مقامات کاخ سفید دومین گروهی هستند که در یادداشت عمران خان مورد خطاب و به شکل غیر مستقیم مورد انتقاد قرار گرفته اند. نخست وزیر پاکستان ضمن یادآوری همکاری و همراهی مؤثر کشورش با ایالات متحده در به ثمر نشستن مذاکرات آمریکا و طالبان، نسبت به هرگونه شتابزدگی در خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان و اعمال فشار بر جریان مذاکرات بین الافغانی هشدار می‌دهد. وی تأکید می‌کند که صلح و ثبات دائمی در افغانستان با استفاده از زور و درخواست خارجی‌ها برقرار نمی‌شود و این فرایند نیاز به صبر و شکیبایی دارد. در واقع نخست وزیرپاکستان با این اظهارنظر خود به خلیلزاد و دیگر مقامات واشنگتن تأکید می‌کند که اسلام‌آباد زیر بار اعمال فشار و شتابزدگی آن‌ها نرفته و صلح افغانستان را قربانی اهداف انتخاباتی ترامپ نخواهد کرد.

در کنار همه این‌ها، عمران خان در یادداشت خود در واشنگتن پست، آب پاکی را هم روی دست طالبان می‌ریزد و به نوعی به آن‌ها تذکر می‌دهد که انتظار حمایت بی قید و شرط اسلام آباد را نداشته باشند. آن‌ها باید واقعیت‌ها و تنوعات سیاسی در افغانستان را به رسمیت بشناسند و پیشرفت‌ها و دستاوردهای دولت و مردم این کشور در سال‌های اخیر را نادیده نگیرند.

در هر حال با یک نگاه کلی به یادداشت عمران خان در واشنگتن پست، می‌توان گفت که خوش بینی‌های دو سال پیش در مورد انتخاب عمران خان و پیامدهای مثبت آن بر تحولات افغانستان تا حد زیادی تحقق یافته و اسلام آباد پس از چند دهه توانسته رویکردی متعادل و واقع‌گرایانه در قبال افغانستان در پیش گیرد؛ رویکردی که یکی از جنبه‌های مهم آن سپردن امور به دست خود افغان‌ها و با کمترین مداخله و فشار خارجی است.