مهدی کاهانی مقدم
هفته گرامیداشت نیروی انتظامی به خاطر همزمانی آن با اربعین حسینی و ضرورت آمادهباش پلیس برای برقراری نظم، رعایت پروتکلهای بهداشتی و حفاظت از سلامت مردم، با تأخیری چندروزه، از بیست و هفتم مهرماه با شعار «با هم برای امنیت و سلامت» آغاز شد. همین موضوع اهمیت و حساسیت کار این نیرو را که همواره نقشی اساسی در تأمین امنیت، آسایش و آرامش خاطر مردم از نقطه صفر مرزی و ارتفاعات صعبالعبور گرفته تا شهر و روستاها داشته و دارند، نشان میدهد.
آنچنان که فرمانده ناجا گفته است، این هفته فرصتی است تا نیروی انتظامی در ارتباطی نزدیکتر و صمیمیتر با مردم به عنوان ولینعمتان خود، به بازخوانی کارنامه تلاش و فداکاریهایش پرداخته و از پیشنهاد و نقدهای آنان بهرهمند شود.
با این گفته، به یاد نخستین سال همکاریام با نیروی انتظامی خراسان یعنی سال ۱۳۷۰ میافتم؛ زمانی که امکانات نیروی انتظامی اصلاً قابل مقایسه با حال حاضر نیست؛ مرز و روستاها تقریباً به همان سبک و سیاق سنتی توسط ژاندارمری حفاظت میشد؛ تنها وسیله ارتباطی، بیسیمهای قدیمی بود و مأموران برای گشتزنی و رسیدگی به مسائل حوزه استحفاظی خود به یکی دو تا خودرو و موتورسیکلتهای عمدتاً فرسوده متکی بودند و در مناطق صعبالعبور حتی از اسب و قاطر بهره میگرفتند؛ تردد بین پاسگاهها و شهر به قدری دشوار بود که نوبتهای کاری نیروها معمولاً چندهفتهای تنظیم میشد و در آن مدت، امکان تماس و اطلاع از خانواده بسیار سخت و گاه ناممکن بود.
در شهرها هم حتی تا چند سال پس از ادغام شهربانی و کمیته انقلاب اسلامی و تشکیل نیروی انتظامی، پلیس از کمترین امکانات و تجهیزات ممکن بهرهمند بود. خرابی خودرو مأموران در حین مأموریت در آن سالها از اتفاقهای معمول بود؛ مراکز انتظامی در شهرهای استان کمبودهای فراوانی در زمینهٔ تجهیزات پلیسی و کشف جرم داشتند، ساختمان محل کار یگانهای مختلف پلیس، عموماً فاقد پرستیژ و استانداردهای لازم و در موارد زیادی استیجاری، محقر و رنگ و رو رفته بود.
با این همه شاید بهترین تصویری که از نیروی انتظامی خراسان و بهویژه مشهد در ذهن دارم، مربوط به همان سالهاست؛ چراکه همواره از نزدیک شاهد تلاشهای شبانهروزی نیروهای پلیس برای حفظ نظم و امنیت جامعه و برخورد با بزهکاران و قانونشکنان و نیز ایثار و از جان گذشتگی مرزبانان در حراست از این خاک و بوم بودهام. حاصل این تلاشهای خالصانه و ازخودگذشتگیهای مسئولانه نیروهای انتظامی در یگانهای مختلف از مرزبانی گرفته تا آگاهی، کلانتریها و پاسگاهها نیز، کشف جرایم و جنایتهای پیچیده متعددی است که پرونده بسیاری از آنها همچنان در زمره شاخصترین پروندههای پلیسی و جنایی استان و کشور مطرح است و نام خیلی از فرماندهان و مأموران پلیس مشهد و استان، هنوز در اذهان مردم این خطه به نیکی زنده مانده است.
حالا نزدیک به دو دهه از دگرگونی و تجهیز و مدرنیزه شدن پلیس میگذرد؛ بدون تردید در این سالها با تسهیل روند برقراری نظم و امنیت، کشف جرم و شناسایی مجرمان، نیروی انتظامی خراسان به توفیقات بسیاری در این زمینه دست یافته که آمارهای رسمی مؤید آن است. در مقابل اما مشکل بزرگی که امروزه در برابر حافظان نظم و امنیت قد علم کرده، افزایش چشمگیر جمعیت، تغییر شیوه زندگی و در دسترس همگان قرار گرفتن فناوری و تجهیزاتی است که ممکن است در فعالیتهای مجرمانه به کار گرفته شود. با این همه باید شدت گرفتن هجمههای دشمنان، اوضاع بد اقتصادی و معیشتی و نیز شیوع بیماری کرونا در این روزها را نیز اضافه کرد که وظیفه نیروی انتظامی را بسیار سنگینتر از گذشته کرده است.
در این بین آنچه میتواند پلیس استان را در انجام وظایف قانونی و ذاتیاش یاریرسان و متضمن موفقیتش باشد، همراهی و همکاری مردم و یکی از عوامل تقویت حس اعتماد مردم به پلیس نیز اطلاعرسانی و بازتاب فعالیتهای نیروی انتظامی در زمینهٔ برقراری نظم و امنیت و برخورد با مجرمان است که معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی خراسان رضوی میبایست با استفاده از تمام ظرفیت حرفهای و علمی خود، زمینه تعامل مثبت پلیس با مردم را فراهم آورد.
نظر شما