به گزارش قدس آنلاین، هشتم ربیع الاول سالروز شهادت یازدهمین پیشوای شیعیان، امام حسن عسکری(ع) است. امامی که در دوران جوانی زعامت و هدایت شیعه را عهده دار بود و در ۲۸ سالگی توسط معتمد عباسی به شهادت رسید. این امام همام آخرین حجت خداوند بر روی زمین بود که به صورت حضوری دین مبین اسلام را برای مردم تبیین و آنها را راهنمایی و ارشاد می نمود. پس از او و به خواست خداوند فرزند او حضرت حجت ابن الحسن عسکری(عج) پشت پرده غیبت رفت و ارتباط مستقیم تمام مردم به جز افراد خاص، با حجت خداوند قطع شد.
بررسی زندگانی امام حسن عسکری(ع) شاید برای ما روشنگر این سوال باشد که چرا خداوند تبارک و تعالی، ماجرای غیبت را برای تنها حجت باقی مانده خود برگزید تا مردم از فیض حضور امام معصوم در جامعه و بین خود محروم شوند.
روایات مختلف در خصوص همسر و فرزندان امام
بر اساس غالب منابع شیعه و سنی، تنها فرزند آن حضرت، امام زمان(عج) مسمّا به «محمد» است. درباره فرزندان حضرت، اقوال دیگری هم وجود دارد. برخی او را دارای ۳ پسر و ۳ دختر شمرده‌اند. خصیبی افزون بر امام مهدی(عج) از دو دختر به نام‌های فاطمه و دلاله نام برده، و ابن ابی الثلج افزون بر آن امام، پسری به نام موسی و دو دختر به نام‌های فاطمه و عایشه (یا ام موسی) را برشمرده است، اما در برخی کتب انساب، نام‌های ذکر شده، خواهران و برادران امام حسن عسکری(ع) هستند، که شاید با فرزندان او خلط شده‌اند. در مقابل این منبع مشهور، برخی از عالمان اهل سنت مانند ابن جریر طبری، یحیی بن صاعد و ابن حزم معتقد بودند که امام عسکری(ع) فرزندی نداشته است.
طبق نقل مشهور، امام عسکری(ع) همسری اختیار نکرد و نسل وی تنها از طریق کنیزی ادامه یافت که مادر حضرت مهدی(ع) است. منابع، نام مادر امام مهدی(ع) را متعدد و مختلف ذکر کرده‌اند که معروفترین آن نرجس است. در منابع آمده است امام حسن عسکری(ع) خادمان و کنیزان متعدد رومی و صقلایی و ترک داشت و شاید این اختلاف در نام مادر امام زمان، از سویی به سبب تعدد کنیزان و از سوی دیگر به منظور پنهان نگاه‌داشتن تولد امام مهدی(ع) بوده است.
اسارت امام
امام حسن عسکری(ع) اسیر نشدند چون جنگی رخ نداده بود تا ایشان اسیر شوند. بلکه از سوی حکومت عباسی مجبور به زندگی در شهر سامرا، شدند، در واقع ایشان به اتفاق خانواده در یک اردوگاه نظامی اسکان داده شدند.
از زمان حکومت متوکل عباسی سیاست مدارای مأمون و خلفای پس از وی با شیعیان، یکباره به کنار گذشته شد. به عنوان مثال در دوران متوکل، به دستور او حرم حسین بن علی تخریب شد و امام دهم شیعه، امام هادی(ع)، به همراه فرزندش امام حسن عسکری(ع) از مدینه به سامرا، پایتخت متوکل، فراخوانده شد تا تحت نظارت خلیفه باشد. متوکل از هیچ وسیله‌ای در آزار رساندن و بی‌احترامی به وی دریغ نمی‌کرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که فشار شدیدی بر امامان در سامرا می‌آمد و شیعیان در عراق و حجاز در شرایط اسف باری زندگی می‌کردند.
لذا امام یازدهم بیشتر طول عمرش را در حبس خانگی به سر برد؛ مخصوصاً به این دلیل که مشهور بود، که وی صاحب فرزندی خواهد شد که به عنوان منجی آخرالزمان قیام خواهد کرد تا زمین را از عدالت پر کند. امام حسن عسکری (ع) طی سال‌های امامت خود در سامرا تحت محدودیت‌های اعمال شده از سوی خلافت عباسیان می‌زیست. وی زیر نظر جاسوسان خلیفه‌های وقت بود و لذا نمی‌توانست با شیعیان ارتباط آزادانه داشته باشد و تنها خواص اصحابش با وی شخصاً ارتباط داشتند.
ایجاد شبکه ارتباطی
در زمان امام حسن عسکری(ع) شیعیان در مناطق مختلف و شهرهای متعددی گسترش تمرکز یافته بودند. گستردگی و پراکندگی مراکز تجمع شیعیان، مستلزم وجود سازمان ارتباطی منظمی بود تا پیوند شیعیان را با حوزه امامت از یک سو، و ارتباط آنان را با همدیگر از سوی دیگر برقرار سازد. این نیاز از زمان امام نهم احساس می‌شد، شبکه ارتباطی وکالت و نصب نمایندگان در مناطق گوناگون، به منظور برقراری چنین سیستمی مورد اجرا گذاشته می‌شد. این برنامه در زمان امام عسکری(ع) نیز دنبال شد. امام حسن عسکری(ع)، نمایندگانی از میان چهره‌های شاخص و شخصیت‌های برجسته شیعیان برگزید و در مناطق متعدد منصوب کرد و از این طریق با پیروان خویش در ارتباط بود.
امام از طریق اعزام پیک‌ها نیز با شیعیان و پیروان خود ارتباط برقرار می‌ساخت و از این راه مشکلات آنان را برطرف می‌کرد. به عنوان نمونه می‌توان از فعالیت‌های «ابوالاریان» یکی از نزدیک‌ترین یاران امام یاد کرد، او نامه‌ها و پیام‌های امام را به پیروان آن حضرت می‌رساند، و متقابلا نامه‌ها، سؤال‌ها، مشکلات و وجوه ارسالی شیعیان را در سامراء به محضر امام می‌رساند.
شدت کنترل
فشار در مورد پیشوای یازدهم فوق‌العاده شدید بود و از هر طرف تحت کنترل و نظارت بود. حکومت عباسی به قدری از نفوذ و موقعیت مهم اجتماعی امام نگران بود که امام را ناگزیر کرده بود هر هفته در دربار حاضر شود. آنان به قدری وحشت داشتند که به این مقدار کفایت نکرد، بلکه امام را بازداشت کردند و در محله «عسکر» سامراء، در تبعید نگه داشتند، به همین جهت امام حسن(ع) به عسکری معروف شدند.
چگونگی شهادت امام حسن عسکری(ع)
معتمد در ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری قمری به واسطه یکی از نزدیکان خویش، امام حسن عسکری (ع) را با زهر مسموم کرد و امام در اثر آن، چند روز در بستر بیماری قرار گرفتند و در این ایام معتمد پیوسته پزشکان درباری را بر بالین امام می‌فرستاد تا مردم گمان کنند که حضرت از بیماری طبیعی رنج می‌برد.
او می‌خواست از طرفی ضمن مداوای حضرت (ع) و کسب وجهه عمومی، از طریق مأمورانش اوضاع و شرایط را زیر نظر بگیرد و رفت و آمدها را تحت کنترل در بیاورد تا آنها اگر صحنه مشکوکی در رابطه با جانشینی و امامت پس از امام حسن (ع) دیدند آن را گزارش کنند.
امام عسکری پس از مدت کوتاهی به دلیل تشدید بیماری، در روز جمعه هشتم ماه ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری هنگام نماز صبح به شهادت رسیدند.
ایشان در بیست و هشت سالگی از دنیا رفتند و دوره امامتشان فقط شش سال طول کشید. بنابر روایات تاریخی، تمام این مدت شش سال یا در حبس و یا اگر هم آزاد بودند، اجازه ملاقات با مردم را نداشتند. در واقع ایشان از نظر معاشرت آزادی نداشتند.
یکی از زندانبان معتمد می‌گوید: چون به من امر شده بود که شدت عمل به خرج بدهم، دو نفر که مشهور به قساوت و رذالت بودند را برای آزار و اذیت امام عسکری(ع) گماردم، طولی نکشید که آن دو نفر، اهل نماز و روزۀ مستحبی شدند، چون از آنها پرسیدم که چرا به حسن بن علی(ع) سخت نمی‌گیرید؟ گفتند: در حق او چه بگوییم. کسی که همیشه مشغول به عبادت خداوند است. روزها در حال روزه و شب‌ها تا صبح به عبادت مشغول است. کم حرف، و پروقار. ابهت او چنان است چون به ما نگاه می‌کند لرزه به اندام ما می‌افتد.
انتهای پیام/
نظر شما