نیک‌پندار/

 با تصمیم ۱۵عضو گروه آسه‌آن، بزرگ‌ترین بلوک تجارت آزاد جهان در غیاب آمریکا و با حضور چین اعلام وجود کرد. امضای پیمان مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای(RCEP)  در حالی در جریان اجلاسی مجازی به میزبانی ویتنام صورت گرفت که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ میلادی و برخلاف توافق اولیه باراک اوباما، آمریکا را از ادامه حضور در مذاکرات این پیمان منع کرد.

این پیمان شامل ۱۰ کشور عضو آسه‌آن به اضافه پنج کشور چین، ژاپن، کره جنوبی، استرالیا و نیوزیلند است و هدف کاهش تدریجی تعرفه‌ تجارت منطقه جنوب شرق آسیا و اقیانوسیه را دنبال می‌کند. این پیمان با عضویت چین، ژاپن و کره جنوبی به بزرگ‌ترین اتحادیه تجاری جهان بدل شده است.

اتحادیه جنوب شرق آسیا موسوم به آسه‌آن در سال ۱۹۶۷ در شرایط متأثر از فضای نظامی ـ سیاسی جنگ جهانی دوم و تحت تأثیر رقابت‌های بین‌المللی با عضویت پنج کشور اندونزی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور و تایلند آغاز به کار کرد و با پیوستن برونئی، کامبوج، لائوس، میانمار (برمه) و ویتنام در پایان قرن بیستم، این اتحادیه، رویکرد سیاست‌های امنیتی خود را به سیاست‌های اقتصادی تغییر داد. از آنجا که کشورهای عضو این اتحادیه در منطقه آسیای جنوب شرق واقع هستند، از همان ابتدا یکی از رویکردهای اصلی‌شان مقابله با نفوذ اقتصادی کومونیسم و شوروی بود. بعدها آمریکا هم تصمیم گرفت به این اتحادیه بپیوندد و حتی باراک اوباما این تصمیم را عملی کرد اما با روی کار آمدن ترامپ، او شبیه دیگر توافقات بین‌الملل از آسه‌آن هم خارج شد و در سه سال گذشته در جلسات آن شرکت نکرده است. حالا اما این اتحادیه پوست‌اندازی کرده و با پیوستن چین (که هنوز هم نماینده یک نظام کومونیستی در جهان است) به این اتحادیه، به نظر می‌رسد هدف اصلی آن به مقابله با نفوذ اقتصادی آمریکا تغییر کند. به‌ویژه آنکه چین مهم‌ترین رقیب اقتصادی جهان به حساب می‌آید و از طرفی بلوک غرب در سال‌های اخیر با رکودهای شدید اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند.

نگوین ژوان فوک، نخست‌وزیر ویتنام که به عنوان رئیس دوره‌ای آسه‌آن میزبانی این اجلاس را بر عهده داشت، در خصوص اهمیت این پیمان گفت: «۳۰ درصد اقتصاد جهان و ۳۰ درصد جمعیت جهان از آنِ این ۱۵ کشور است».

او وعده داد پیمان مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای(RCEP)  به زودی توسط دولت‌ها و پارلمان‌های کشورهای عضو به تصویب برسد و اجرای آن همزمان با بهبود شرایط اقتصادی کشورها پس از شیوع ویروس کرونا آغاز شود. مطابق توافق حاصل شده، کاهش یا حذف تعرفه‌های تجارت محصولات صنعتی و کشاورزی بین ۱۵ کشور عضو، طی دو سال آینده اجرایی خواهد شد.