به گزارش گروه فرهنگی قدس آنلاین، در ابتدای این نشست، دهقانکار با اشاره به تفاهم نامه‌ای که روز گذشته با انجمن روابط بین الملل ایران منعقد شده است، گفت: زمانی که در مورد روابط بین الملل صحبت می‌کنیم، اولین چیزی که به ذهن متبادر می‌شود مسایل سیاسی است، در حالی که نباید روابط بین الملل را محدود به روابط سیاسی کرد.

وی با تاکید بر اهمیت دیپلماسی فرهنگی عنوان کرد: همواره این سوال مطرح است که چرا زبان فارسی در جهان مهم است؟ جواب واضح است، به دلیل این که گسترش زبان مهم است و در پاسخ به اینکه چرا گسترش زبان مهم است باید گفت زیرا خود زبان مهم است. زمانی که در مورد ساحت زبان صحبت می‌کنیم باید به نظریه‌های زبان شناسی نیز ارجاعی داشته باشیم. نوام چامسکی در حوزه زبان شناسی صاحب نظر است و زبان را به دو گونه تقسیم می‌کند. یکی ویژگی زبانی که فرد دارد و دیگری گونه‌های مختلف زبانی مانند فارسی، انگلیسی و عربی. مکاتب فلسفی به مبحث فراگیری زبان زیادتر پرداختند. وقتی در مورد تفکر صحبت می‌کنید، حتماً به طور اجتناب ناپذیر باید در مورد زبان نیز موضع خود را تعریف کنید.

مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران یادآور شد: تئوری و نظریه‌های مختلفی در مورد زبان به وجود آمده است که یکی از آنها نسبیت زبانی نام دارد. طبق این تئوری جهان بینی هر فرد متأثر از زبانی است که با آن تکلم می‌کند. دانشمندان دیگر یک سطح بالاتر رفتند و گفتند یک شاکله فکری وجود دارد که محصور در زبان فرد است. این دسته از دانشمندان اندیشه را متأثر از زبان می‌دانند و می‌گویند اندیشه برابر زبان است.

وی ادامه داد: کار به جایی رسیده که برخی می‌گویند زبان من برتر است و همه باید به زبان من تکلم کنند. چه اتفاقی افتاد که زبان انگلیسی زبان بین‌المللی شد. آیا زبان انگلیسی ریشه زبان شناسانه داشت؟ خیر. اینکه زبان انگلیسی بین‌المللی شد، متأثر از مسایل پساجنگ جهانی اول بود و اینکه قدرت در دست انگلیس بود. زبان شناسان نیز بعد از اینکه این بذر کاشته شد آن را پرورش دادند. این در حالی است که کشورها به اهمیت زبان و تأثیرگذاری آن در سیاست و روابط بین‌الملل پی برده‌اند و برهمین اساس هم بسیاری از کشورها دست به گسترش زبانشان زدند.

وی افزود: تمام دنیا به اهمیت زبان پی برد و در حوزه آموزش، صیانت و ترویج زبان خود کار می کنند. در کشور ما به برکت حضور متخصصان، زبان شناسان و سازمان‌هایی مانند بنیاد سعدی اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته است. معتقدم بنیاد سعدی به خاطر رسالتی که دارد، یکی از حساس‌ترین و تأثیرگذارترین نهادها است که قطعاً باید حمایت مادی و معنوی از آن به حد اعلا برسد.

دیپلماسی عمومی از ابزارهای گسترش زبان است

در ادامه، فلاحت پیشه با اشاره به ضرورت گسترش زبان فارسی در جهان و معرفی بهتر  آن اظهار کرد: دیپلماسی عمومی یکی از ابزارهای گسترش زبان است. به بیانی دیگر یکی از ارکان قدرت نرم حوزه زبان در هر کشور است. زبان فارسی به واسطه ادبیات غنی و ثروتمند، ظرفیت پویا و ارزشمندی دارد. به واسطه زبان می‌توانیم داشته‌های کشور خود را به جهانیان معرفی کنیم.

وی در ادامه افزود: انگیزه‌ها برای یادگیری زبان فارسی مختلف است. عده‌ای زبان فارسی را برای تحصیل و دسته‌ای برای تفنن یاد می‌گیرند. باید بررسی شود که زبان فارسی به چه نیازی از مخاطب پاسخ می‌دهد. مسئله مهم این است که چه کنیم که زبان فارسی تبدیل به نیاز شود. اگر زبان فارسی نیاز باشد، توجه به آن نیز زیاد می‌شود. در حوزه فرهنگ و تمدن ایران و ادبیات فارسی جای کار زیادی وجود دارد. زبان فارسی ریشه در ادبیات فارسی دارد. آموزه‌هایی را که در ادبیات فارسی وجود دارد، باید در قالب مفاهیم نو در بسته بندی‌های فرهنگی برای جهانیان پیاده کرد.

معاون امور بین‌الملل بنیاد سعدی تاکید کرد: زبان فارسی درگاه ورود به جهان ایرانی است لذا باید از این منظر به زبان فارسی نگریست و برهمین اساس باید زبان فارسی را به عنوان کالای فرهنگی بسته بندی و به جهانیان عرضه کنیم.

رایزن‌های فرهنگی بازوی اجرایی معرفی ایران هستند

وی درباره اهمیت نقش رایزن‌های فرهنگی ایران در ایجاد و ارتقای سطح فرهنگی یادآور شد: رایزن‌های فرهنگی در خارج کشور در قالب دیپلماسی عمومی، بازوی اجرایی معرفی ایران هستند. رایزن‌های فرهنگی در حوزه کرسی های زبان فارسی و تعاملات با دانشگاه‌ها باید داستان ایران را به عنوان کالای فرهنگی عرضه کنند. زبان فارسی می‌تواند زبان علم، تجارت و پزشکی باشد و این آرزوی دست یافتنی است. رایزن فرهنگی باید زبان فارسی را ارائه دهد و طرف خارجی را متمایل به این حوزه کند. در حوزه زبان فارسی یکی از بازوان ما در بنیاد سعدی رایزنان فرهنگی هستند.

فلاحت پیشه در بخش دیگری از این نشست با اشاره به ضرورت نیازسنجی و نیازآفرینی اظهار کرد: جریان نیازآفرینی را باید جدی گرفت. ما که نمی خواهیم نیاز کاذب ایجاد کنیم، بلکه قرار است با برنامه ریزی در سطح کلان زبان فارسی را به دنیا معرفی کنیم. یکی از این فضاها بنیاد سعدی است که روی آن بسیار کار شده و براساس آن کلاس های مجازی و آنلاین بسیاری در سطح دنیا برگزار می‌شود. به نظرم رسانه‌های کشور نیز باید همکاری بیشتری با این بنیاد داشته باشند و آن را معرفی کنند. فراموش نکنیم که زبان فارسی به عنوان ابزار استراتژیک و حافظ منافع ملی مطرح است.

در بخش دیگری از این نشست نیز، رضا مرادصحرایی معاون پژوهش بنیاد سعدی اظهار کرد: لازم است در ابتدا یادی از مرحوم علامه طباطبایی هم داشته باشیم که یکی از دلایل نامگذاری هفته کتاب سالروز رحلت این بزرگوار است. ایشان به خوبی تفکر توحیدی را در این دوران جا انداخت و سیر افکار او نیز به ما چنین چیزی را نشان می‌دهد.

وی در ادامه افزود: در جهانی که امروز ما به سر می بریم موضوع فرهنگ به عنوان یک مقوله عام و زیرمجموعه آن زبان و کتابخوانی حرف‌های فراوانی برای گفتن وجود دارد که تذکر درباره آن لازم و ضروری است.

برخی معتقدند دیپلماسی آموزش زبان مساوی با دیپلماسی عمومی است

مراد صحرایی با اشاره به موضوع دیپلماسی زبان عنوان کرد: برخی معتقدند دیپلماسی آموزش زبان مساوی با دیپلماسی عمومی است. جالب است بدانید انجمن جهانی آموزش انگلیسی زیر نظر وزارت خارجه امریکاست و این اهمیت دیپلماسی عمومی در قالب زبان را نشان می‌دهد.

وی در ادامه درباره فعالیت های تخصصی در بنیاد سعدی گفت: خرسندیم یکی از اتفاقات مهم دهه اخیر که به نظرم مهمترین اقدام در حوزه فرهنگی در دهه چهارم انقلاب نیز هست، تأسیس بنیاد سعدی بود. هدف این بنیاد هم این است که دیپلماسی زبانی را یکپارچه کنیم، اما اینکه چقدر موفق شده احتیاج به بررسی بیشتر دارد اما نفس این اقدام قطعاً نگاه استراتژی و راهبردی ما به زبان را نشان می‌دهد.

معاون پژوهش بنیاد سعدی افزود: خوشبختانه هیچ کسری بودجه ای نداریم و عمدتاً باید انرژی و توانمان را روی هم بگذاریم و فلسفه وجودی بنیاد سعدی نیز همین است. در شورای عالی انقلاب فرهنگی مؤلفه‌های قدرت نرم مشخص شده است که یکی از آنها انقلاب اسلامی و حرف‌های جدیدی است که برای دنیا داریم، دیگری تمدن ۷ هزار ساله در کنار زبان و ادبیات فارسی است و سومین بحث تفکر شیعی و ترویج آن در دنیاست.

به گفته مراد صحرایی، اگر زبان و ادبیات فارسی یکی از مؤلفه‌های اصلی قدرت ماست باید برایش انرژی بگذاریم. بنیاد سعدی برای این مولفه نرم قدرت کشور که دروازه ورود دیگران به تمدن ماست، تاسیس شد. در حوزه آموزش زبان یک مثلث از برنامه‌ریزی آموزشی، آموزش زبان و سنجش و آزمون سازی اقدام کرده ایم. اما یکی از مهمترین کارهایی که باید انجام دهیم آموزش زبان فارسی در خارج از کشور است. به طور مثال در دانشگاه ورشو از اوایل قرن ۱۸ رشته ایران شناسی را در لهستان داشتیم، در حال حاضر هم کرسی های زبان و ادبیات فارسی در جهان وجود دارد که سابقه‌اش از کلیه دانشگاه‌های ما بالاتر است اما باعث تأسف بود که برای این کار مهم متر و مقیاس نداشتیم.

استانداردسازی مرجع بنیاد سعدی

وی ادامه داد: اولین کاری که کردیم استانداردسازی مرجع بنیاد سعدی بود که خوشبختانه امروز هم در دنیا هم شناخته شده است و براساس آن سطح مقدماتی و سطح آموزش تصویب شد تا در همه جا یک معنی دریافت شود و این استاندارد ۷ سطحی در شورای سعدی تصویب شد و براساس آن به تولید کتاب، آزمون و تربیت مدرس اقدام کردیم. پس از استانداردسازی، متناسب با آن ۷۰ کتاب پایه که نیاز ما بود براساس اهداف مختلف تجاری و ... طراحی و تدوین کردیم که بیش از ۲۰ کتاب چاپ و تجدید چاپ و ۲۰ کتاب دیگر نیز در مراحل تأیید نهایی چاپ هستند. این در ضلع برنامه درسی بود اما در ضلع آموزش مدرس نیز تاکنون بیش از ۵۰۰ معلم در دوره‌های تدریس حضوری تربیت کردیم که این گواهینامه اعتبار جهانی دارد و همه جا شناخته شده است. همین الان نیز یک دوره آموزشی غیرهمزمان توسط نرم افزارهای بنیاد در ۳۶ کشور جهان با عضویت بیش از ۳۰۰ نفر در حال آموزش هستند و برای هر کشور نیروی مختص همان جا را تربیت می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه یکی از اشکالات ما این بوده که در حوزه خارج از کشور نیرو تربیت نکردیم، گفت: امروز یک تلاطم ارزی یا شیوع کرونا کل کلاس‌های ما را بهم زده است، در حالی که ما آنها را وابسته به خودمان کردیم و این اشتباه بود، چرا که اگر هر تلاطم بیرونی به یک فرصت تبدیل نشود حتماً باید در رفتار مدیریتی خود تجدیدنظر کنیم. بنابراین کرونا به ما درس داد که ما نباید آموزش زبان فارسی را شرطی کنیم.

معاون پژوهش بنیاد سعدی با اشاره به حوزه سوم که مربوط به آزمون است، گفت: از اسفند سال گذشته در ۱۲ کشور آزمون برگزار می شود و در کنار آن آزمون «داتفا» داریم که آموزش زبان فارسی است که یک بار اجرا شده و امیدوارم امسال هم برگزار شود و مربوط به احراز استادی و کارشناسی کسانی است که ادبیات خوانده‌اند.

پیام بنیاد سعدی به همه دوستداران زبان

مرادصحرایی با اشاره به اینکه در مسیر پیشرفت جاده همیشه صاف نیست، گفت: پیام بنیاد سعدی به همه دوستداران زبان این است که رفاقت کنیم و نه رقابت و دوم اینکه قانون را رعایت کنیم. وقتی قانونی تصویب می شود، رعایت قانون نشانه بالندگی فکر است. اگرچه ممکن است کاستی‌هایی وجود داشته باشد اما اجرای آن بهتر است.

وی با اشاره به گزارش نشستی که سالانه بنیاد برگزار می کند، گفت: آزمون فعال زبان فارسی از سال ۹۵ برگزار شد و  ۲۳ نهاد فارسی آموزش می دادند، این آزمون طی این سال ها برگزار شده و امیدواریم امسال هم برگزار شود. تلاش ما این بود که هرسال همه کسانی که در این حوزه هستند، حضور داشته باشند. به طور مثال آستان قدس رضوی  و نیروهای مسلح در حوزه زبان فارسی کار دارند. بنابراین آموزش زبان فارسی متولیان زیادی دارد و تأسیس سعدی برای همسان سازی و کنار هم آوردن اینها صورت گرفته است. امروز در بین ۴۴ مؤسسه که در اجلاس متولیان شرکت داشتد بیش از نیمی از آنها یا تمام کتاب‌های مؤسسه یا حداقل نیمی از این کتاب را تدریس می‌کنند.

مرادصحرایی با اشاره به اینکه کرونا در تمام جهان تلاطم ایجاد کرد، گفت: در بنیاد سعدی ۴۵ روز و شاید کمتر از جدی شدن کرونا موضوع آموزش مجازی به الویت اول تبدیل شد و هفته اول فروردین یک ویدیو کنفرانس برای بررسی وضعیت ترتیب دادیم. چندین اقدام هم صورت گرفت. یکی این که کلاس‌های موجود را معطل نکنیم و معاونت بین‌الملل کلاس‌های فعال را شناسایی کرده و ظرفیت ایجاد کردیم که این کلاس‌ها فعال باشند و در همین راستا سامانه فعال شد. دیگر اینکه شورای برنامه ریزی برای این موضوع تشکیل و خروجی آن آماده شد؛ در همین راستا سند آن آماده و مشتریا ن فراوان جدیدی پیدا کردیم. این سند تهیه شده و بنیاد به صورت بلندمدت روی آن فکر می کند تا در ایام پساکرونا روی آن برنامه ریزی کند.

وی ادامه داد: برهمین اساس برآورد کردیم چقدر در جهان فارسی آموزی داریم و باید به چقدر برسیم. در ادامه شروع به تولید اپلیکیشن‌های و سایت‌هایی که نیاز داریم، کردیم. همچنین بنیاد نیز سایتی را طراحی کرده که کتاب ها را معرفی کند و فایل های کتاب را آنجا بارگذاری کرده است. کرونا به ما درس داد تا با هزینه کم و جمعیت زیاد فارسی را درس بدهیم و آموزش مجازی را ادامه خواهیم داد.

مرادصحرایی در پایان تصریح کرد: ۱۹ امکان ریز و درشت در فضای مجازی توسط بنیاد سعدی ایجاد شده که مهمترین آن این است که فضایی ایجاد شده که در پساکرونا هم ادامه پیدا خواهد کرد و در ادامه قرار است به سمت آموزش معکوس برویم و بخشی در کلاس مجازی و بخشی درکلاس حضوری به آموزش مشغول باشند.

بیست و هشتمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «دانایی، مانایی» از ۲۴ آبان آغاز و تا ۳۰ آبان در سراسر کشور ادامه دارد. طرح پاییزه کتاب ۹۹ همزمان با هفته کتاب در حال برگزاری است.

انتهای پیام/