قدس آنلاین- گروه استان ها: مزیت‌هایی، چون کاهش مصرف آب، افزایش تولید و ایجاد اشتغال پایدار در احداث گلخانه‌ها سبب شده که ایجاد واحدهای گلخانه‌داری در سراسر کشور از جمله چهارمحال و بختیاری مورد توجه قرار گیرد.

کشت گلخانه‌ای منطبق با الگوهای جدید از ضرورت‌های اقتصاد حوزه کشاورزی است و توسعه این بخش ضمن مدیریت آب، همگام با اهداف اقتصاد مقاومتی، اشتغال‌زایی و بهبود امنیت غذایی را به دنبال دارد اما در این مسیر برخی از مشکلات سد راه این اهداف است.

کمبود سوخت

روح الله صادقی، یکی از گلخانه داران روستای مأموره از توابع شهرستان بروجن در گفت‌وگو با خبرنگار قدس آنلاین تصریح کرد:  یکی از مشکلات عمده ما نداشتن گازوئیل و گاز است که از زمان قراردادمان تا کنون۵ ماه می‌گذرد و مراحل گودبرداری به تازگی آغاز شده است.

وی ادامه داد: برخی از مشکلات نیز مربوط به روال اداری است که بسته به یک یا دو نفر ندارد و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد موازی‌کاری در ادارات و یا مرخصی مسئول مربوطه نیز سبب می‌شود امضای نامه‌ها به تعویق بیفتد که البته مشکلات خاصی تلقی نمی‌شوند.

این گلخانه‌دار اظهار کرد: با داشتن دو سال سابقه کار از بازار فروش گل باخبرم، در این شرایط اقتصادی و اوضاع کرونا در حال حاضر بازار خوبی در انتظار ما نیست و قعطٱ ناچار به فروش زیر قیمت بازار خواهیم شد که این یک مشکل بین المللی است زیراکه شیوع کرونا سبب تعطیلی مراسمات جشن‌ها و عزاداری‌ها و در نتیجه تعطیلی بازار گل شده است.

 صادقی افزود: قعطا مصرف پایین  فروش را نیز ۵۰ الی ۶۰ درصد کاهش داده  هرچند شرایط اقتصادی و کاهش قدرت خرید نیز در این روند تاثیرگذار است که باید روی بحث صادرات تمرکز کرد که این راه نیز مشکلات خاص خود را دارد.

نبود آزمایشگاه تخصصی

صفرعلی قربانی نیز یکی دیگر از بهره برداران در این راستا به ما می گوید:  گلخانه ما در روستای مأموره از توابع بروجن قرار دارد و ۴ ماه است که کار کشت فلفل دلمه‌ای انجام شده اما یکی از مشکلات عمده ما نبود آزمایشگاه تخصصی در بروجن است که مجبور هستیم بوته را برای تست و عیب یابی به آزمایشگاه شهرکرد برسانیم.

وی با بیان اینکه یک سال است که گاز نداریم و امروز تازه حفاری‌ها آغاز شده، ادامه داد: اکثر گلخانه داران جوان هستند و باید آموزش ببینند اما کارشناسانی که برای سرکشی به این گلخانه‌ها اعزام می‌شوند فقط تحصیلات آکادمیک و دانشگاهی دارند و تجربه کافی ندارند به طور مثال بوته‌های ما بیماری بوته مرگی گرفته‌اند و کارشناسان نتوانستند این بیماری را زودتر تشخیص دهد که سرمایه ما باطل نشود.

قربانی گفت: بازار فروش نیز خراب است و در هر مرحله اعم از زیرساخت‌ها، گازرسانی، فروش و روند اداری با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستیم. از محل زندگیمان به این منطقه آمده‌ایم تا شغل ایجاد کنیم اما این روند کاری و عدم همکاری مسئولان تنها سبب اسراف آب و زجر شهرهای می‌شود که اگر متخصص باتجربه و همکاری ادارات را در پیش داشته باشیم قطعا روندی بهتری را شاهد خواهیم شد و گلخانه‌ها نیز تاثیر خوبی در اقتصاد شهر و استان خواهد داشت.

سنگ اندازی ادارات و بانک ها

محمدصادق نیکوتین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار قدس آنلاین گفت: همه مراحل تهیه گلخانه از مراحل ابتدایی، خاکبرداری، تهیه زیرساخت‌ها، گرفتن تسهیلات آب، گاز و غیره و تامین بازار فروش مشکلات خاص خود را دارند که ادارات مربوط به جای رفع مشکلات جلوی پای گلخانه داران سنگ می‌اندازند.

وی تصریح کرد: روند کارهای اداری و سنگ اندازی برای افرادی که می‌خواهند گلخانه تأسیس کنند سرسام‌آور است و سبب پشیمانی افراد می‌شود حتی اگر پولدار نیز باشد و نیاز به تسهیلات بانکی نداشته باشند یک سال پیگیری از ۱۵ یا ۱۶ اداره، استعلام گیری از بانک‌ها، جهاد کشاورزی، ادارات منابع طبیعی و غیر که هرکدام تک‌تک انجام می‌شود مدت زمان زیادی را از ما می‌گیرد و داستان تهیه کردن وثیقه نیز روال کار را به درازا می برد.

نکوبین با بیان اینکه نمی‌دانم مسئولیت تسریع کارها بر عهده کیست، گفت: در این استان هر کدام از مراحل تاسیس گلخانه ۳الی۴ ماه طول می‌کشد و بدترین قسمت امور منابع آبی است که به ندرت کاری انجام می‌شود البته این مشکلات تنها در استان ما رخ می‌دهد و در استان اصفهان احداث گلخانه ها به راحتی انجام می‌شود.

این گلخانه‌دار افزود: هیچ ارگان و کارمندانی در این پروسه مقصر نیست و این روال قانونی است که زمان‌بر است و این طولانی بودن روند کار به ضرر ما است زیرا که طی این یکسالی که درگیر گرفتن مجوزها و ایجاد زیرساخت‌ها بودیم آهن از ۱۰۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان رسید و ۲ میلیارد به ۶ میلیارد ارتقا پیدا کرد و هزینه بسیاری متقبل شدیم.

مشکل تامین سوخت

 روح الله قنبری نیز با بیان اینکه صاحب گلخانه ای در شهر گندمان هستنم و برای دریافت گازوئیل به مشکلات عدیده برخوردم، تصریح کرد: هیچ استانی مسئولیت ما را قبول نمی‌کند، استان چهارمحال و بختیاری در قبال تحویل گازوئیل می‌گوید گلخانه دور از دسترس ما است و استان اصفهان نیز به سال بعد موکول می‌کند، شرکت نفت نیز سوخت دومی به ما نمی‌دهد و می‌گوید قراردادی داریم که در حال حاضر به هیچ گل‌خانه‌ای گازوئیل تحویل ندهیم که با این روند کاری نمی دانم وضعیت ما در آینده چه خواهد شد.

وی افزود: هیچ اداره‌ای به فکر ما نیست و از سال ۹۷ تا کنون درگیر روند و روال اداری هستیم و پرداخت تسهیلات مورد نظر به دلیل شیوع کرونا به تعویق افتاد و در شهریورماه پرداخت شد و الان به فصل سرما برخورد کرده‌ایم و برای دریافت گازوئیل نیز با بهانه‌هایی از جمله گلخانه باید در محل آسفالت شده باشد تا ماشین‌ها بتوانند به این محل رفت و آمد کنند روبرو هستیم.

قنبری گفت: برای دریافت گاز نیز می‌گویند ابتدا باید قرارداد بسته شود که این پروسه خود ۵ ماه زمان می‌برد و تا چند وقت دیگر بارش و سرما باعث می‌شود که سرمایه ما که از فروش زمین‌های کشاورزیمان بوده هدر برود.

وی افزود: با وجود اینکه تاکنون بیش از یک میلیارد برای احداث گلخانه هزینه شده است، برای گازرسانی که قول رایگان بودنش را داده بودند ۷۰۰ میلیون تومان دیگر لازم داریم.

این گلخانه‌دار در پایان گفت: در امور بانکی نیز مشکلاتی وجود دارد از جمله اینکه برای دریافت تسهیلات باید فاکتور خرید ارائه دهیم و این در صورتی است که پول خرید نداریم و هیچ مغازه‌ای نیز به صورت اقساط به ما جنس نمی‌دهد خلاصه با همه این مشکلات برآن شده‌ایم که گلخانه را تبدیل به استخر ماهی کنیم تا شاید در آینده شرایط و اوضاع تغییر کند.

امکان گازرسانی به همه مناطق وجود ندارد

بعد از شنیدن سخن گلخانه داران برآن شدیم تا صحت یا باطل بودن ادعاها و مساعدت‌های شرکت گاز در امر خدمات دهی به گلخانه داران را از مدیرعامل شرکت گاز جویا شویم.

سیامک حیدری، در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه قدس بیان کرد: مردم و مشاغل مختلف از جمله گلخانه‌ها از شرکت گاز درخواست گازرسانی دارند اما  امکان گازرسانی در همه مناطق وجود ندارد و تنها در منطقه‌ای که شرایط یعنی زیرساخت‌ها و شبکه‌های قوی گازرسانی مهیا باشد گازرسانی نیز ممکن می‌شود.

وی با بیان اینکه گازرسانی در حوزه گلخانه‌ها به دو صورت امکان پذیر است، ادامه داد: طبق مصوبه شورای اقتصاد گلخانه‌هایی که ۳سال مصرف سوخت داشتند شناسایی و به آن‌ها یارانه اختصاص داده می‌شود تا در لیست پخش فرآورده‌های نفتی نیز قرار گیرند و سپس گلخانه‌هایی که امکان دریافت گاز داشته باشند طبق لیست از طریق شرکت فراورده‌های نفتی به ما معرفی و سیکل اداری آن‌ها طی می‌شود.

مدیرعامل شرکت گاز چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: آنچه که امروز در گندمان شاهد هستیم نیز همین رویه اداری را طی کرده و امروز پیمان کار بر روی پروژه کار می‌کند و در محل‌هایی که زیرساخت مهیا باشد از زمانی که قرارداد بسته می‌شود تا زمان دریافت گاز یک سال زمان می‌برد و آنچه که گل‌خانه‌داران بخش گندمان در مصاحبه گفتند: ( دو سال است گاز دریافت نکرده‌اند و یا به ما گفته بودند گازرسانی رایگان است) صحت ندارد زیرا که اسامی گلخانه‌ها طبق تفاهم‌نامه شورای اقتصاد و شرکت ملی نفت ایران در تهران منعقد شده و شرکت نفت و گاز مکلف شده‌اند که وضعیت گازرسانی به گلخانه‌هایی که سه سال مصرف سوخت دارند را بررسی کنند.

حیدری ادامه داد: در این صورت اسامی این گلخانه‌ها لیست شده و به تهران معرفی می‌شوند سپس به شرکت ملی گاز ایران و در نهایت به شرکت گاز استان معرفی خواهند شد که این تعداد نفرات یارانه سوخت دریافت کنند که در سال جاری ۶۰ واحد گلخانه با همین روش به ما اضافه شده است.

وی تصریح کرد: تعدادی نیز به صورت آزاد به شرکت گاز مراجعه می‌کنند و درخواست شبکه می‌نمایند که شرط اول این گازرسانی‌ها تأمین زیرساخت‌ها است و لازمه آن دریافت مجوز تاسیس از جهاد کشاورزی می‌باشد همچنین باید بودجه لازم برای گازرسانی را داشته باشیم که اگر این زیرساخت‌ها مهیا و تایید شود گازرسانی با دو حالت خود اجرایی( یعنی خود فرد متقاضی پیمانکار به محل برده و کار را انجام دهد) و یا مبلغی که بر اساس روش مقررات و بررسی‌های اینچ لوله، فاصله محل، مقدار انشعابات و ایستگاه‌ها تعیین می‌شود را به عنوان حق‌السهم به حساب شرکت گاز واریز می‌کند و گازرسانی صورت می‌گیرد.

مدیرعامل شرکت گاز استان به شرایط گازرسانی روستاها اشاره کرد و گفت: تمام روستاهایی که شرایط دریافت گاز را داشته باشند در دستور کار قرار دارند و در حال حاضر روستایی در استان وجود ندارد که شرایط لازم را داشته باشد و از نعمت گاز برخوردار نباشد، درواقع در روستاهایی که جمعیت بالای ۲۰ خانوار و زیرساخت‌های لازم را داشته باشند فعالیت گازرسانی انجام می‌شود و طبق بند(ق) به ازای هر خانوار سرانه ۱۵ میلیون تومان به منظور اجرای این عملیات دریافت می‌شود.

حیدری افزود: روستاهایی که شرایط گازرسانی را نداشته باشند باید از سوخت دوم استفاده کنند که به شرکت فراورده‌های نفتی معرفی می‌شود و با ثبت نام در سامانه سوخت دریافت می‌کنند که روستاهای نظیر پشتکوهی، میلاس، دودرا و... شرایط دریافت گاز را ندارند.

وی ادامه داد: گاز رسانی گلخانه داران روستای مأموره از توابع گندم نیز طبق قرارداد انجام می‌شود و از زمان انعقاد قرارداد تا زمان تحویل گاز یک سال زمان لازم است و صحبت‌های گلخانه داران که می‌گویند: ( بعد از دوسال پیگیری تازه مراحل گودبرداری آغاز شده) طبق اسناد و مدارک مدغم نیست.

حیدری تصریح کرد: ۳۸ روستا در حال گازرسانی هستند و پیشرفت فیزیکی بالای ۹۶ درصد دارند که تا سال ۱۴۰۰ همه روستاهای استان گازرسانی می‌شوند و در چهارمحال و بختیاری روستای وجود نخواهد داشت که شرایط لازم را داشته باشند اما گاز دریافت نکرده باشد هرچند شرایط گازرسانی به علت افزایش نرخ ارز و اجناس سخت شده، به طور مثال لوله ۳ و ۸ دهم درصد یعنی ۳۰۰ درصد گران شده است و همین خاطر کارها به کندی پیش می‌رود و پیمانکار به علت نداشتن شرایط مالی در میان کار متوقف می‌شود.

وی با بیان اینکه شرکت گاز منابع محدودی برای گازرسانی دارد، گفت: ممکن است هزار گلخانه درخواست گاز رسانی کنند اما تا قرارداد بسته نشود گازرسانی صورت نمی‌گیرد و روند انعقاد قرارداد نیز به بررسی زیرساخت‌ها و شرایط بستگی دارد که ممکن است در طول یک روز یا یک هفته انجام شود و در بعضی جاها که شرایط و زیرساخت وجود نداشته باشد نیز قراردادی منعقد نمی‌شود.

مدیرعامل شرکت گاز استان در پایان گفت: اولویت خدمات رسانی به مشترکینی است که گاز دارند و افرادی که گاز ندارند به شرکت‌های نفتی معرفی می‌شوند تا از سوخت دوم استفاده کنند.

حرفه ای درآمدزا

ابراهیم شیرانی، در ادامه این گزارش در پاسخ به مشکلات مطرح شده توسط گلخانه داران با بیان اینکه توسعه گلخانه یکی از اولویت‌های وزارت جهاد کشاورزی است، اظهار کرد: طی ۲ سال گذشته متقاضیان زیادی به این حرفه روی آورده‌اند و می‌توان گفت که این حرفه صنعت نوپایی در استان است.

وی ثبات شغلی و درآمد مطلوب را از جمله مزیت‌های کشت گلخانه‌ای دانست و ادامه داد: بهره‌وری از آب با توجه به وضعیت خشکسالی از مهم‌ترین ویژگی‌های کشت گلخانه‌ای است به‌طوری که میزان مصرف آب در کشت گلخانه‌ای کاهش پیدا کرده و از طرفی دیگر تولیدات آن حدود ۱۰ برابر زمین‌های کشاورزی است.

مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه وزارت جهاد کشاورزی بسیاری از محدودیت‌ها را برای کشت‌های گلخانه‌ای از میان برداشته است، گفت: این حرفه یکی از مشاغل در اولویت پرداخت تسهیلات است، حذف موانع سبب رونق این کسب‌وکار شده و بسیاری از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و افرادی که به دنبال شغل دوم هستند می‌توانند به این حرفه روی بیاورند.

شیرانی درخصوص صدور مجوز برای تاسیس گلخانه توضیح داد: گلخانه‌های کوچک مقیاسی حدود ۳۰۰ متر داشته و در محدوده روستاها، شهرک‌ها و شهرهای کم‌جمعیت کشت می‌شوند و گلخانه‌های بزرگ مقیاس سازمان نظام مهندسی در مرحله اول باید استعلام‌های ضروری را بررسی کرد و سپس مجوزهای مربوطه به سازمان جهاد کشاورزی و در نهایت بانک‌ها به منظور دریافت تسهیلات ارسال شود.

وی مناطق گرمسیر استان مانند؛ شهرستان‌های اردل و لردگان را مناسب کشت سبزی و صیفی دانست و افزود: بسیاری از تولیدکنندگان به سمت پرورش گل‌های شاخه‌بریده سوق داده شده‌اند که علت آن ارتفاع بالای استان و تابش مستقیم اشعه خورشید است.

شیرانی نبود ثبات در بازار را در شرایط فعلی از مشکلات حال حاضر تولیدکنندگان عنوان و خاطرنشان کرد: مشکلی در راستای تامین وسایل و پرداخت تسهیلات از سوی جهاد کشاورزی وجود ندارد و در حال حاضر سه هزار و ۵۰۰ تن سبزی و صیفی جات در استان در گلخانه‌ها تولید می‌شود.