به گزارش قدس آنلاین، حجت‌الاسلام والمسلمین علی راد، در نشست علمی «پژواک فرهنگ و گفتمان عاشورا در عیون اخبارالرضا(ع)» که به همت نمایندگی بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی در قم برگزار شد، گفت: مراد از فرهنگ و گفتمان عاشورا، مجموعه معارفی است که ما را دقیق‌تر و بهتر با گفتمان عاشورا آشنا می‌کند و مراد ما از عاشورا نیز واقعه مسلم تاریخی با سه ضلع شخصیت برتر امام حسین(ع)، حرکت و قیام اصلاحی ایشان و غایت و مقصد این حرکت که احیای دین است.

وی با بیان اینکه هدف شیخ صدوق جامع‌نگاری درباره فرهنگ و گفتمان عاشورا نبوده بلکه مطالب امام رضا(ع) درباره عاشورا را به صورت گزیده در عیون مطرح کرده است، افزود: یکی از چالش‌های فراروی عاشوراپژوهی، چالش اعتبار مصادر روایی حادثه عاشورا است که عیون می‌تواند تا حدودی این چالش را مرتفع کند.

استاد دانشگاه پردیس فارابی دانشگاه تهران با بیان اینکه چالش حقیقت و واقعیت از دیگر چالش‌های عاشوراپژوهی است، تصریح کرد: واقع‌نمایی از دل این همه مطالب تاریخی و متخالف چالش بزرگی است، از همین رو در تاریخ، ادعای قطعیت نمی‌توان کرد، ولی در عیون، گزارشات عاشورایی تا حدود معقولی می‌تواند به ما در زدودن این چالش کمک کند، زیرا مبتنی بر وثاقت صدوری و متنی روایات است و از شخصیتی مانند امام رضا(ع) که از هر شخصیت و مورخ دیگری صادق‌تر و آگاه‌تر است.

عیون از منابع معتبر در عاشوراپژوهی

وی با بیان اینکه عیون از منابع معتبر و درجه یک در عاشوراپژوهی است، اضافه کرد: در یک نگاه کلی گزاره‌های عاشورایی عیون به دو دسته تقسیم می‌شود؛ اول مخاطبان عام این مباحث اعم از شیعه و اهل تسنن و ... است که امام رضا(ع) به تبیین معارف و مباحث مرتبط با عاشورا برای آنها پرداخته‌اند؛ امام رضا(ع) بر خود واجب می‌دانستند که شخصیت حسین بن علی(ع) را در ابعاد مختلف علمی و ... معرفی کنند.

راد بیان کرد: گفته شده که تعداد احادیث امام حسین(ع) نادر و انگشت‌شمار است، ولی امام رضا(ع) به گزارش و بازخوانی احادیثی پرداخته‌اند که بیانگر شخصیت و مرجعیت علمی و معنوی امام حسین(ع) بوده است. شیخ صدوق در ابواب مختلف عیون تلاش کرده تا یکی از احادیث مرتبط با امام حسین(ع) را از طریق امام رضا(ع) بیان کنند.

استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه احادیث حوزه زیارت و ثواب بکاء بر امام حسین(ع) برای عموم مطرح شده است، افزود: دسته دیگر احادیث ویژه مخاطبان خاص و نخبه است، که به عنوان نمونه می‌توان به این شبهه اشاره کرد که برخی معتقدند امام حسین(ع) به شهادت نرسیده و همانند حضرت عیسی(ع) به آسمان برده شده است.

احیای جایگاه امام حسین(ع) در بیانات امام رضا(ع)

مسئول نمایندگی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با بیان اینکه گزاره‌های عاشورایی کتاب عیون از تنوع برخوردار است، افزود: امام رضا(ع) تلاش فرموده‌اند که فرهنگ و گفتمان عاشورایی را به صورت جامع مورد توجه قرار دهند؛ گاهی ما نگاهمان به عاشورا صرفا اخلاقی، معنوی و تک‌بعدی است، ولی در عیون هم مسائل کلامی و بنیادین، هم مطالب حماسی، فرهنگی، ترویجی و تبلیغی مانند ثواب گریه بر امام و زیارت امام حسین(ع) و مقابله با تحریفات عاشورا وجود دارد.

وی اظهار کرد: برای ما مسلم است که پس از عاشورا، دستگاه خلافت بنی امیه، اهتمام جدی به خرج داد تا شخصیت امام حسین(ع)، حرکت اصلاحی امام را تحریف و مسلمین را نسبت به این حماسه بزرگ دچار سستی وتردید کند، از همین رو هر نوع سرودن شعر و حماسه و سوگواری ممنوع شد و حتی امام صادق(ع) هم با تقیه دعوت به سوگواری و بکاء داشتند.

وی افزود: ائمه اطهار(ع) از امام سجاد(ع) تا دوره امام رضا(ع) در ترویج فرهنگ عاشورا مخفیانه فعالیت می‌کردند ولی در دوره امام رضا(ع) این خفا برداشته می‌شود و امام به صورت علنی به تبیین ابعاد شخصیتی امام حسین(ع) و حماسه و جایگاه علمی آن امام می‌پردازند.

راد تصریح کرد: شیخ صدوق روایاتی را در مورد امام حسین(ع) از امام رضا(ع) نقل کرده که مسند و سلسلة الذهب است و جایگاه امام حسین(ع) را نزد پیامبر(ص) و امام علی(ع) تبین فرموده است؛ امام رضا(ع) تلاش کردند تا حسین بن علی(ع) را براساس اقتضائات عموم مردم مطرح کنند.

وی ادامه داد: بحث مهدویت نیز از دیگر موضوعات مورد اهتمام صدوق در عیون است و جالب اینکه در روایات این باب ذکر شده که مهدی(عج) از نسل امام حسین(ع) است و اینکه نام امام حسین(ع) ذکر شده خود نشانه اهتمام امام رضا(ع) به معرفی درست امام حسین(ع) است. همچنین در برخی روایات، امام حسین(ع) ریحانه پیامبر معرفی شده است.

منبع: آستان نیوز

انتهای پیام/