قدس آنلاین: لوان جاگاریان سفیر روسیه در جمهوری اسلامی ایران در گفت وگو با خبرگزاری اسپوتنیک به سوالاتی درباره نیروگاه اتمی بوشهر، رزمایش های دریایی قریب الوقوع میان تهران و مسکو پاسخ داد و اعلام کرد که روسیه برای بحث در خصوص قرارداد جدید با ایران درباره مناسبات دوجانبه و ارزیابی مثبت دورنمای همکاری نظامی– فنی ابراز آمادگی کرده است.

متن این گفت وگو به شرح زیر است:

سوال؛ شما فکر نمی کنید که پاندمی ویروس کرونا باعث دشوار شدن روند گفت وگوی سیاسی میان مسکو و تهران ازجمله به این دلیل که تماس های مستقیم وجود ندارد، می شود؟ آیا امکان آن وجود دارد که نشست کمیسیون بین دولت ها درباره همکاری تجاری– اقتصادی در سه ماه اولیه ۲۰۲۱ برگزار شود و یا این تاریخ بازهم تغییر خواهد کرد؟

جاگاریان: البته، پاندمی ویروس کرونا باعث دشوار شدن فرایند گفت وگو و مذاکره میان مسکو و تهران شده است اما سفرهای شخصیت های رسمی دو کشور هرچند به اندازه سابق نیست در این دوران دشوار نیز انجام می شود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال، چندی پیش در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱  محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران سفری به مسکو داشت که در آنجا در فرمت کامل دیپلماتیک با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه مذاکراتی انجام شد. در ماه اوت سال ۲۰۲۰ نیز لئونید اسلوتسکی، ریاست کمیته امور بین الملل دومای کشوری روسیه سفری به تهران داشت. حل و فصل بحران سوریه پاییز سال گذشته در جریان سفر الکساندر لاورنتیف، نمایده ویژه ریاست جمهوری روسیه به ایران مورد بحث قرار گرفت.

سفیر روسیه افزود: فقدان تماس های دوجانبه تا حدودی با برگزاری کنفرانس های ویدئویی جبران شد که در جریان برگزاری آن‌ها مسائل مهم در دستور کار روسیه – ایران و مسائل بین المللی بررسی شد اما اگر صادقانه بگوئیم این نوع فرمت‌ها نمی تواند جای تماس های مستقیم را بگیرد. آنچه به برگزاری نشست نوبتی کمیسیون دوجانبه روسیه و ایران در عرصه تجاری –اقتصادی مربوط می شود، زمان برگزاری آن بین روسای دوم این کمیسیون، نیکلای شولگین، وزیر انرژی روسیه و رضا اردکانیان وزیر نیروی ایران به توافق خواهد رسید. تا آنجا که ما می دانیم شرکا با در نظرگرفتن وضعیت اپیدمولوژی کشور خود، برگزاری این نشست را تا قبل از فرا رسیدن سال نوی ایران (۲۱ ماه مارس) اعلام خواهند کرد.

سوال؛ آیا روسیه و ایران روی امضای پیمان جدید درباره اصول تعامل و همکاری کار خواهند کرد که بعدا جایگزین پیمان قبلی شود که در سال ۲۰۰۱ به امضا رسید و یا پیمان کنونی بطور خودکار تمدید خواهد شد؟

لوان جاگاریان: در حال حاضر کاری درخصوص امضای پیمان جدید در جریان نیست. هم اکنون بر اساس پیمان امضا شده توسط فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران در ۱۲ مارس سال ۲۰۰۱ در مسکو کار می کنیم. این پیمان درباره اصول همکاری میان دو کشور است. این پیمان بطور خودکار به مدت ۵ سال دیگر بر طبق یکی از مفاد آن تمدید خواهد شد. همزمان ما برای مذاکرات در این خصوص آماده هستیم، اگر ایران پیشنهادات خود درباره پیمان جدید را مطرح سازد، ما آماده‌ایم بطور فعال در بحث ها شرکت کنیم.

سوال؛ تأثیر پاندمی برروند ساخت واحد دوم نیروگاه و کارهای مربوط به سومین بلوک نیروگاه اتمی بوشهر چگونه بوده است؟

جاگاریان: هم اکنون، کارهای ساخت واحد دوم و سوم نیروگاه بوشهر در حالت عادی انجام می شود و با وجود پاندمی متوقف نشده است. آنچه به گسترش تعامل مربوط می شود، مذاکراتی در این خصوص در زمان حاضر صورت نمی‌گیرد.

سوال؛ ایران اعلام کرد که قصد دارد تولیدکننده سوخت اتمی شود و متذکر شد که روسیه در این جهت به ایران کمک خواهد کرد. آیا این گفته صحت دارد؟ آیا این نکته به معنای تلاش برای دستیابی به استقلال از روسیه در عرصه هسته‌ای است به ویژه با درنظرداشتن این موضوع که همکاری در فردو متوقف شده است؟ آیا روسیه دورنمای آغاز همکاری در رابطه با فردو در آینده نزدیک را مشاهده می کند، به ویژه با توجه به احتمال پیشرفت در رابطه با برجام به دلیل تغییر دولت در آمریکا؟

جاگاریان: با هدف تأمین امنیت بهره برداری از اولین واحد نیروگاه بوشهر، فدراسیون روسیه سوخت تازه هسته ای را به این نیروگاه تحویل می دهد. تعامل با ایران در جهات دیگر که مرتبط با موضوع سوخت هسته ای باشد وجود ندارد.

وی در ادامه گفت: آنچه به پروژه فردو مربوط می شود روز شش نوامبر سال ۲۰۱۹ درچارچوب مرحله دیگر کاهش داوطلبانه تعهدات مربوط به برجام از سوی ایران،  در تأسیسات فردو اقداماتی برای غنی سازی انجام شد که این امر باعث شد که از نظر فنی اجرای پروژه اصلاح دو آبشار سانتریفیوژ گازی در تأسیسات فردو برای تولید ایزوتوپ های پزشکی پایدار ناممکن شود.

این دیپلمات روس تصریح کرد: غنی سازی اورانیوم و تولید ایزوتوپ های پایدار نباید در یک سالن انجام شود زیرا در هوا و بر سطح دستگاه ها، اثرات ذراتی از اورانیوم باقی می ماند که با استفاده از ایزوتوپ ها برای اهداف پزشکی جور در نمی آید. برای احیای این کارها باید آبشارهایی که توسط آن ها اورانیوم غنی سازی شده است دمونتاژ شوند و پاکسازی کامل محل و تجهیزات به انجام برسد.

سوال؛ در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۰ نشت آنلاین روسیه، ایران و ترکیه درباره سوریه برگزار شد و روسای جمهور این کشورها درباره دیدار در ایران به توافق رسیدند اما تاکنون این دیدار برگزار نشده است.  آیا امکان برگزاری این دیدار بصورت کنفرانس ویدویی ممکن است؟

جاگاریان: تاکنون تصمیمی درباره برگزاری دیدار حضوری روسای جمهور روسیه، ایران و ترکیه اتخاذ نشده است. باید گفت که وضعیت اپیدمولوژی در ایران دشوار است. در این روزها، مقامات از بروز موج جدید بیماری کرونا صحبت کردند و از این رو، بازگشت تعدادی از محدودیت ها را ممکن دانستند. بعد از برگزاری نشست روزهای ۱۷-۱۶ فوریه سال ۲۰۲۱ در سوچی که در آنجا دیدار نوبتی شخصیت های عالی مقام رسمی در چارچوب آستانه برگزار خواهد شد، می توان به بحث درباره این مسأله برگشت.

سوال؛ آیا روسیه یا ایران حضور مشترک در بازسازی زیرساخت سوریه را در نظر می گیرند؟ اگر پاسخ مثبت است، صحبت از کدام قراردادها در میان است؟

جاگاریان: روسیه و ایران خیلی نگران وضعیت وخیم اجتماعی– اقتصادی در سوریه هستند. تبادل عقاید درباره طرق و روش های ممکن احیای زیر ساخت و دیگر تأسیسات حیاتی و ضروری در سوریه بین مسکو و تهران جریان دارد. از نظرمن، در اینجا وزارتخانه ها و نهادهای مالی– اقتصادی باید نقش کلیدی را بازی کنند. شایان ذکر است که تحریم های غیرقانونی آمریکا در این رابطه مانع بزرگی در اجرای این اهداف است که در واقع باعث خفگی سوریه می شود. منظورم قانون سزار است. به عقیده من، این یک خودخواهی بی حد و مرز است که واشنگتن در یک نقطه از جهان اصول انسانی و جنبه های بشردوستانه را تبلیغ می کند و در نقاط دیگر جهان بطور همزمان سیاستی را به اجرا می گذارد که به وخامت زندگی مردم سوریه منجر می شود. امیدوارم که دولت جدید آمریکا از موضع عاقلانه تری در رابطه با سوریه عمل کند و از فشار اقتصادی بر سوریه دست بردارد.

سوال؛ روز ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ تحریم تسلیحاتی ایران به پایان رسید. آیا ایران قصد خرید تسلیحات روسی را دارد و بر این امر تأکید می ورزد؟

جاگاریان: همکاری نظامی– فنی با ایران تحت قراردادهای بسیار سخت دولتی انجام می شود و کاملا با قوانین فدراسیون روسیه همخوان است. این قراردادها با رعایت تعهدات بین المللی روسیه در چارچوب رژیم عدم اشاعه اجرایی می شود. تاریخ معاصر همکاری روسیه و ایران در عرصه نظامی– فنی بیش از ۵۰ سال از عمرش می گذرد. طی این سال‌ها در این عرصه حساس بین کشورهای ما پیمان های پایداری اجرایی شدند که در جهت همکاری متقابل با درنظرداشتن منافع هر دو کشور سمت‌گیری شده بودند.

وی تصریح کرد: تجربه مثبت اجرای پروژه های زیاد این اجازه را می دهد که با خوشبینی درباره دورنمای این نوع همکاری ها در آینده صحبت کنیم. بدون شک، پایان تحریم های تسلیحاتی ایران در روز ۱۸ اکتبر سال ۲۰۲۰ و پایان این محدودیت ها از سوی سازمان های معینی در رابطه با ایران، امکان گفت وگوی سازنده و بررسی پیشنهادات ایران در تمامی لیست محصولات نظامی ساخت روسیه را  فراهم می سازد.

سفیر روسیه افزود: در این رابطه می خواهم یک بار دیگر متذکر شوم که روسیه یک کشور مستقل است و تصمیمات خود را مطابق با منافع ملی خود اتخاذ می کند.

سوال؛ اواخر سال ۲۰۱۹ نیروی دریایی ایران، روسیه و چین رزمایش مشترکی تحت عنوان «کمربند امنیتی دریایی» را در بخش غربی دریای هند برگزار کردند. رزمایش بعدی در چه زمانی برگزار خواهد شد؟

جاگاریان: رزمایش نظامی– دریایی چند جانبه در شمال دریای هند اواسط ماه فوریه سال ۲۰۲۱ برگزار خواهد شد. در جریان این رزمایش قرار است همکاری و تعامل در عملیات جستجو – نجات و تأمین امینت کشتیرانی تمرین شود.

پیام