ماموستا دکتر عابد نقیبی؛ عضو مجمع علمای جهان اسلام، رییس شورای فتوای علمای اهل سنت سقز و از اندیشمندان گفت وگوی بین الادیانی و تقریب مذاهب در گفت وگو با قدس آنلاین درباره اهمیت دیدار دو رهبر دینی جهان سخن گفته است.

*دیدار امروز آیت الله سیستانی و پاپ فرانسیس چه نتایجی برای آینده جهان اسلام و دنیای مسیحیت خواهد داشت؟

دیدار دو شخصیت مذهبی بزرگ دنیا تاثیر مهمی در روابط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بین پیروان ادیان اسلام و مسیحیت خواهد گذاشت.

علت این تاثیرگذاری را باید در شخصیت ارزنده آیت الله العظمی سیستانی دربین مسلمانان جهان و نیز اهمیت جایگاه پاپ میان مسیحیان جست. علاوه بر این دیدگاه آیت الله درخصوص روابط انسانی بسیار قابل توجه است. ایشان جمله معروفی دارند که «افراد یا برادر دینی شماست یا انسانی مانند شما». این بیان و دیدگاه آیت الله ریشه در آیات قرآن و سایر کتب آسمانی دارد. 

خداوند در قرآن می فرماید و لقد کرمنا بنی آدم...، خداوند در قرآن از کرامت انسان سخن می گوید و بنی آدم را خطاب قرار می دهد که انسان با هرگرایش و دین و مذهبی را شامل می شود. من معتقدم این دیدار در راستای همین نگاه آسمانی است و «لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم» است. علاوه براین دیدار دو شخصیت مذهبی بزرگ دنیا از ابعاد دیگری نیز  قابل بررسی است، تغییر جغرافیای سیاسی دنیا و منطقه و همچنین تغییرات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جهان بعد از گسترش ویروس کرونا در جهان موجب تغییر جهان بینی و سبک زندگی مردم دنیا با هر گرایش دینی و مذهبی شده است. این اتفاقات یکسال اخیر تلنگری به انسانها بود که دیگر از موضع قدرت بشری به رویدادها نگاه نکند، در برابر قدرت لایزال الهی سر تعظیم فرود آورد و به این باور برسد که همه با هم برابر و برادر هستیم.

امیدوارم این دیدار موجب شود تا این رویکرد تقویت شود و انسان ها به نقطه مشترکی در باب انسانیت و حفظ کرامت و آرامش جامعه بشری دست پیدا کنند. دنیای عاری از جنگ و تنش سیاسی را برای دنیا و بخصوص منطقه ما رقم بزند. سیاستمداران باید از این دیدار ارزشمند درس تعامل با یکدیگر و ملتها را بیاموزندتا هدف ادیان ابراهیمی که سعادت بشر در دنیا و آخرت است تحقق پیدا کند. این دیدار آموزه های زیادی برای ما دارد از جمله پرهیز از نژاد پرستی و برتر دانستن پیروان ادیان بر دیگری. این آموزه ها همان فرمایشی است که خداوند در قرآن به آن اشاره کرده است و لقد کرمنا بنی آدم.

هدف همه پیامبران از آدم تا خاتم توحید و یکتا پرستی بوده است و براساس فهم و درک مردم هر دوره این هدف بیان شده است. در زمان پیامبرخاتم(ص) این دستورات الهی به تکامل رسید و بشر نیز از نظر فهم و درک به حدی از تکامل رسید که دیگر نیازی به فرستاده بعدی نبود. این فلسفه و حکمتی است که ادیان آسمانی به دنبال آن بودند. دیدار امروز آیت الله العظمی سیستانی و پاپ فرانسیس در ادامه و تایید این نگاه است.

همه انسانها از این دیدار انتظار دارند که سعادت انسان و حقوق برابر برای جامعه بشری مورد تاکید قرار گیرد. واقعیت این است که بیشتر مردم جهان دین خود را به صورت توارثی دریافت کرده اند مثلا اگر من از پدر و مادرمسیحی به دنیا می آمدم ممکن بود امروز مسیحی باشم مگر اینکه هدایت خدا شامل حال من می شد. با توجه به این واقعیت زندگی مردم دینا باید دیدگاه عالمان دینی در راستای احترام متقابل پیروان ادیان و ارزش نهادن به عقاید یکدیگر باشد. آنچه امروز در دنیای غرب به بهانه آزادی بیان نسبت به عقاید مسلمانان رخ می دهد و توهین هایی که حتی از سوی برخی کشیش های تند رو به مقدسات ما می شود باید متوقف شود. چون قطعا این گونه رفتارها تنها به نفع استعمار و سیاستهای استکبار است. رهبران دینی باید گامهای محکمی برای جلوگیری از دین در راستای اهداف سیاستهای استعماری و استکباری بردارند.

*این دیدار چه پیامدهایی برای تقویت گفت و گوی ادیان و نهایتا نظم زندگی مردم منطقه خواهد داشت؟

یکی از اهداف ادیان ایجاد نظم در زندگی اجتماعی است و زمانی که بین پیروان ادیان صلح و دوستی برقرار نباشد این نظم مد نظر ادیان آسمانی و مکاتب بشری چون بودا، کنفسیوس و مانی دچار اختلال می شود و این ادیان از هدف خود دور می شوند.

ریشه همه ادیان یکتا پرستی، معاد و نوع دوستی است یعنی آنچه برای خود می طلبید برای دیگران هم بخواهید. گفت و گوی ادیان با توجه به این مشترکات، در ابتدا تاکید بر وجود این مشترکات است و در گام بعدی تقویت مبانی اندیشه ای ادیان.

هنر و سینما می تواند یکی از حلقه های مهم اتصال جامعه بشری و پیروان ادیان باشد. ساخت سریال ها و فیلم های سینمایی درباره موضوعات مشترک بین الادیانی می تواند دنیای بدون جنگ و صلح مدار را پیش روی انسان ها قرار دهد. اتفاق خوبی که در سینمای ایران رخ داده است ساخت سریالی چون مردان آنجلس و یا فیلم سینمایی مریم مقدس یکی از این رویدادهای هنری مبارک است که باید ادامه یابد.

وقتی همه ما از سرچشمه الهی سیراب می شویم و بستر برای زندگی مسالمت آمیز و عاری از خشونت فراهم است باید از عالمان دینی بخواهیم این ریشه های مشترک را معرفی کنند و از طرف دیگر هنرمندان با هنر خود به تقویت و توسعه این نگاه کمک کنند.

*با توجه اهداف استعمار از ایجاد جنگ های مذهبی در دنیا آیا این رویکردهای رهبران ادیان می تواند مانع تحقق رویای استعمار شود؟

قطعا همینطور است. در آموزه های دینی ما توهین به مقدسات نهی شده است زیرا اگر حرف حق هم زده شود با توهین راهی نخواهد یافت بنابراین گفت و گوی بین الادیانی و احترام متقابل انسان ها به یکدیگر خواست پروردگار و پیامبران است.

امروز حکام جهان باید در سیاستهای خارجی و داخلی خود این موضوع را لحاظ کنندکه به بدون احترام به ارزشهای ملتها و پیروان ادیان نمی توان دنیای عاری از خشونت را شکل داد. من معتقدم استکبار بیشترین ضربه را از دیدار امروز آیت الله سیستانی و پاپ می خورد زیرا تبعات آن سیاستهای استعماری را با چالش جدی مواجه خواهد ساخت.

جریان های تندروی اسلامی و یهودی دست پرورده استعمار است. جریان داعش و یا یهودیان تندور که فقط خود را قبول دارند تنها جاده صاف کن استعمار هستند چون هیچ دینی قایل به این نوع نگاه نیست. کانال های ماهواره ای مذهب علیه مذهب برای همین خواسته ها راه اندازی شدند. امیدوارم این دیدار باعث بشه که جنگ مذهبی برچیده شود. چون سرویس های جاسوسی پشت پرده این جنگها قرار دارند و با برنامه ریزی برای اقتصاد خود حرکت می کنند.

*برای تداوم رویکرد گفت وگوی ادیان چه پیشنهادی دارید؟

این دیدارها نباید حالت نمادین داشته باشد. و باید تدوام داشته باشد. احترام متقابل پیروان ادیان با این دیدار تقویت می شود. لذا کنار هم نشستن دو رهبر دینی تاثیر خود را خواهدگذاشت. هنر، سینما و رسانه باید برای تحقق این خواسته در خط مقدم حرکت کند و در کنار عالمان دینی به شکل گیری دنیای بدون جنگ کمک کنند.